Doorgelicht: de centen van VRT-radio in 2024

De VRT publiceerde gisteren haar jaarverslag 2024. Wij duiken, in de mate van het mogelijke, wat dieper in de radiocenten van de openbare omroep. Hoeveel kosten de ‘radioposten’ en welke reclame- en andere inkomsten staan daar tegenover.

Wat kost VRT-radio?

Samen gaat het voor de ‘radio-aanbodsmerken’ om 74,2 miljoen euro (op een totaal van 508,9 miljoen euro voor de hele VRT). Voor de duidelijkheid: dat is (al sinds enkele jaren) zonder de kostprijs van VRT MAX, VRT NWS en Sporza. De gemiddelde kostprijs van VRT-radio per mediagebruiker (6,82 miljoen Vlamingen) bedroeg in 2024 dus 12,94 euro. Dat bedrag per kop moet je echter nog met 2,45 euro verhogen als je, specifiek voor radio, verhoudingsgewijs de gemiddelde kosten in rekening brengt voor Onderzoek en Innovatie, Brand Extensions, ondersteunende diensten en andere kosten.

Opmerkelijk is uiteraard de terugval van de kostprijs van Radio2 met liefst 7,3 miljoen euro. Dat heeft enerzijds te maken met het schrappen van het regionale ochtendblok met ingang van 1 januari 2024. Al kun je dat, anderzijds en in deze context, niet lezen als een besparing. De kosten voor het regionieuws vallen vanaf 2024 namelijk niet meer onder Radio2, maar verhuisden naar VRT NWS. Net zoals ook bij Radio 1 al eerder de kosten van de nieuwsredactie werden overgeheveld naar VRT NWS.

Zo stegen de globale kosten van VRT NWS opnieuw van 82,1 miljoen euro (2023) naar 92,5 miljoen euro (2024). In hoeverre het schrappen van het regionale ochtendblok een echte besparing betrof, dat kun je dus niet objectief opmaken uit deze cijfers. Net zomin als je de kostprijs van het regionieuws kunt filteren uit VRT NWS. Of samengevat: dat heeft de VRT weer eens keurig ‘gemaskeerd’.

Ook opmerkelijk: van de kostprijs van de digitale radioproducten Radio Bene en De Tijdloze, twee producten met (deels) live-programma’s, worden nog steeds geen aparte cijfers gepubliceerd. We moeten er dus van uitgaan dat die kostprijs nog steeds vervat zit in de cijfers van respectievelijk Radio2 en Studio Brussel.

Inkomsten uit radioreclame

De VRT rapporteert voor 2024 in totaal 74,5 miljoen euro inkomsten uit ‘commerciële communicatie’ voor alle platformen samen. Dat is een stijging met 2,7 miljoen euro tegenover 2023. Daar komen nog 10,4 miljoen euro aan inkomsten bij via de zogenaamde ‘Boodschappen van algemeen nut’ (9,2 miljoen euro in 2023).

Het specifieke aandeel van de radioreclame (binnen die 74,5 miljoen euro) daalde van 43,3 miljoen euro (60,3 procent) in 2023 naar 42,2 miljoen euro (56,6 procent) in 2024. Daarentegen steeg de rubriek ‘sponsoring radio’ van 2,8 miljoen euro (3,9 procent) naar 4,2 miljoen euro (5,6 procent). De VRT geeft, zoals bekend, helaas al enkele jaren geen onderverdeling meer van die bedragen per radionet.

In de praktijk zijn het vooral Studio Brussel en MNM die – per luisteraar – de meeste reclamecenten genereren. MNM deed het in 2024 echter beduidend slechter in de luistercijfers, wat haast onvermijdelijk zijn weerslag zal hebben gehad op de reclametarieven. Tot voor enkele jaren kon je de steeds stijgende commerciële waarde van de beide jongere radionetten vrij goed distilleren uit de jaarverslagen. De VRT zag dat blijkbaar liever niet en dus gingen die cijfers op slot. Of hoe de VRT hiermee ook bewust de perceptie stuurt en haar commerciële belangen ‘afschermt’.

Een opmerkelijke stijger is reclame via ‘online audio’, goed voor een verdubbeling van 0,9 naar 1,8 miljoen euro (2,4 procent van alle commerciële reclame-inkomsten). Het gaat dan in hoofdzaak om streamstarts van radiostreams. Samen was audio in 2024 dus goed voor 48,2 miljoen euro van alle commerciële reclame-inkomsten van VRT, of 64,6 procent, tegenover 47 miljoen euro in 2023. Het gaat telkens om nettobedragen.

Onrechtstreeks liggen de inkomsten uit commerciële reclame nog iets hoger, aangezien de reclameregie VAR, een NV die 100 procent eigendom is van de VRT, ook winst maakt. Voor 2024 bedraagt die winst (na belastingen) 3,7 miljoen euro, tegenover 2,8 miljoen euro winst in 2023.

Overigens haalden de VRT-radionetten vorig jaar ook nog 2,4 miljoen euro uit ‘samenwerkingen’ (waarvan 0,8 miljoen euro uit ‘institutionele financiering’). Dat was een stijging met 0,4 miljoen euro tegenover 2023.

Tot slot vermelden we nog dat VRT-radio voor 10,3 miljoen euro aan ruilcontracten afsloot op een totaal van 29,8 miljoen euro ruilcontracten voor de hele VRT. Dat is een lichte daling tegenover 2023 (respectievelijk 10,7 miljoen euro en 30,3 miljoen euro).

In de rand, maar interessant om weten, is dat de VRT in 2024 ook zo’n 300.000 euro aan inkomsten via YouTube genereerde, een verdriedubbeling tegenover 2023. In de praktijk zijn dat vooral clipjes van VRT NWS die worden gedeeld via YouTube.

Wat met Mediahuis Radio?

Nuttig om in herinnering te brengen is dat de VAR sinds begin 2024 ook de nationale regie verzorgt voor de radiozenders van Mediahuis. Hoeveel omzet de VAR precies genereerde voor Mediahuis Radio (Play Nostalgie, Nostalgie Plus, NRJ), dat valt niet exact te achterhalen uit het VRT-jaarverslag (of wat had je verwacht?). Maar je kunt dat bij benadering toch wel een beetje (ruw) berekenen.

Zo stegen de bedrijfsopbrengsten van de VAR op een jaar van 98,69 miljoen euro (2023) naar 109,86 miljoen euro (2024). Van die 11,17 miljoen extra inkomsten ging ‘slechts’ 3,35 miljoen naar de VRT zelf. Daarnaast vermeldt de VAR in de post ‘overige aankopen’ (waar Mediahuis Radio in principe onder valt) een stijging van 8,27 miljoen euro naar 14,14 miljoen euro.

Netto gaat het voor Mediahuis Radio dus vermoedelijk om een omzet ergens tussen  de 5,87 en 7,82 miljoen euro. Dat lijkt ons alvast beduidend minder dan wat Mediahuis Radio aan inkomsten had toen de regie nog door IP Radio (dat opging in DPG Media) werd verzorgd.

Radioplayer financieel ongezond

De VRT, DPG Media en Mediahuis Radio zijn elk voor 1/3 eigenaar van Digitale Radio Vlaanderen, het orgaan dat het Vlaamse gedeelte van Radioplayer.be exploiteert. In 2024 zag Digitale Radio Vlaanderen de opbrengsten teruglopen van 201.625 euro (2023) naar 154.775 euro. Voor 2024 is het resultaat na belastingen een verlies van 38.944 euro, tegenover een winst van 14.134 euro in 2023.

In het VRT-jaarverslag wordt er nergens toelichting over gegeven, maar deze financiële opdoffer voor Digitale Radio Vlaanderen heeft uiteraard alles te maken met het schrappen van de subsidie door toenmalig minister Benjamin Dalle. Hij spekte hiermee rechtstreeks de kas van de drie betrokken mediagroepen, met als excuus dat dit een stimulans was om de lokale radio’s goedkoper toegang te geven. De lokale zenders zagen er, op deze wijze, echter weinig of geen nut in.

Omdat dit vrijwel zeker ging zorgen voor een exit van de meeste lokale radio’s op radioplayer.be, besliste Digitale Radio Vlaanderen alsnog om de lokale radio’s dan maar gewoon gratis toegang te geven tot het platform. De huidige cijfers bewijzen echter dat het online-radioportaal op de huidige manier structureel niet leefbaar is.

Lees ook:

• 8 juni 2024 – VRT-jaarverslag 2023: radiomaken werd duurder
• 30 jun i 2023 – VRT-jaarverslag 2022: wat we (steeds minder) kunnen leren over de radio
• 10 juni 2022 – VRT-jaarverslag 2021: waar zijn de cijfers van de radioreclame gebleven?
• 3 juli 2021 – VRT-jaarverslag 2020: dit onthouden we van de radio
• 2 juli 2021 – Radioplayer draait op verlies (en hoe minister Dalle daar een mouw aan paste)
• 8 november 2019 – VRT-jaarverslag doorgelicht in commissie Media
• 20 juni 2019 – Radioreclame: VRT houdt zich aan plafond
• 18 juni 2018 – Radioreclame op VRT: Kassa kassa dankzij StuBru en MNM’, 

---