Na Hongarije probeert ook Polen meer greep te krijgen op onafhankelijke media die grotendeels in buitenlandse handen zijn. De regering doet dit via een ’tussenstation’. Orlen, marktleider op het gebied van olieproducten en benzine, en waarvan de overheid 27% van de aandelen in handen heeft, kocht zich in bij ruim honderd kranten en weekbladen. De onafhankelijke media kijken nu aan tegen een reclamebelasting.
‘Poolse media moeten Pools zijn’
Volgens het oliebedrijf is de aankoop onderdeel van een nieuwe koers, maar er gaan hardnekkige geruchten dat er politieke motieven achter schuil gaan. Regeringspartij Recht en Rechtvaardigheid (PiS) maakt er namelijk geen geheim van meer invloed op de media te willen uitoefenen. Een onderdeel hiervan is het opkopen van Poolse media die in buitenlandse handen zijn. “Poolse media moeten Pools zijn”, sprak viceminister-president Jaroslav Kaczynski, die tevens partijleider van PiS is, eerder al uit.
De PiS oefent inmiddels al controle uit over de publieke radio en televisie, almede het persagentschap PeP. Het gevolg is dat zowat alle media in ter land momenteel overspoelt worden met propaganda waarin vooral critici worden neergesabeld. Vele journalisten die het niet eens zijn met deze berichtgeving stapten daarom al op bij de publieke omroep.
Molensteen
Nu wordt met het invoeren van reclamebelasting een nieuwe stap gezet in het wegjagen van buitenlandse eigenaren van media. Officieel wordt deze belasting ingevoerd om grootmachten als Google en Facebook te beteugelen, maar het overgrote deel van deze belastingen moet opgehoest worden door kranten en radio- en tv-stations in Polen zelf.
De overheid zegt dat deze belasting ten goede komt van de bestrijding van het coronavirus, maar voor de onafhankelijke media hangen de extra lasten als molensteen om de nek. Daar komt bij dat net voor de publieke omroep fors meer geld wordt uitgetrokken.
Op zwart
Uit protest staakten diverse radio- en tv-stations eerder deze maand een dag lang hun uitzendingen, terwijl kranten in het zwart verschenen. Zij luiden de noodklok over het feit dat de staat steeds meer controle wil krijgen over de media.
In Hongarije ging dat ook in kleine stapjes. Recent beleefde dit zijn apotheose met het afnemen van de etherfrequentie van de laatste kritische radiozender, nadat jaren daarvoor onder meer al de FM-vergunningen van twee landelijke stations met buitenlandse eigenaren niet verlengd waren. (radio.nl)
