Vorige week vond ik een oude klassfoto uit 1966 terug van de Cort van der Lindenschool aan de Violenstraat in Groningen. In mijn klas zat Ineke Ennes. Ik dacht meteen aan een schoolgenoot die een tweetal jaren hoger zat; Willem Ennes. Hij was later actief in de Groninger groep Soulution (foto boven), met Hans Waterman als drummer – na zijn tijd bij Cuby and the Blizzards. Gek genoeg zat Hans weer bij mij in de klas op de Ludgerdusschool in de Tuinbouwstraat.
Voor zo ver mij bekend werd in 1969 voor het eerst aandacht besteed aan de Groninger Popscene. De VPRO had op Nederland 1 in het programma ‘Later’ zendtijd gereserveerd onder de noemer ‘Experimentele jeugdbewegingen in Nederland.’ In Groningen waren filmopnamen gemaakt van de Jan Hekert Experience, terwijl ook enkele leden van Provadya Groningen aan het woord kwamen.
Eerste Nederlandse jamsession
In de uitzending werd niet alleen door Soulution muziek gemaakt maar ook door Wally Tax en zijn Outsiders, afkomstig uit Amsterdam. Uiteindelijk resulteerde de ontmoeting van beide bands in een aardige jamsession. Ze zorgden ook gezamenlijk voor de muziek van de negen filmpjes. In de pers verschenen achteraf stukjes over een unieke gebeurtenis; de eerste jamsession van Nederlandse popgroepen op de televisie.
In maart 1969 bestond de groep Soulution een kleine drie jaar. Het markante was dat hun manager, de toen 25-jarige Sjoerd van Dorp, in maart van datzelfde jaar ook zakelijk leider was geworden van de Amsterdamse Outsiders. Sjoerd toonde zich in de pers vooral enthousiast over Soulution. De band zou immers een single gaan opnemen. Ook meldde hij voorzichtig dat werd overwogen de naam te wijzigen in Solution (foto), om niet te worden geassocieerd met de populaire soul-rage.
Saxofoons uit speelgoedwinkel
Maar hoe zat het met de Jan Hekert Experience, die door een journalist werd omschreven als een ‘vreemde toestand’. Na hun optreden op het eerste, zogenaamde Heksensabbat van Provadya-Groningen, was men redelijk succesvol. Als gevolg daarvan kreeg de groep ook een uitnodiging van de Amsterdamse Paradiso, de voornaamste poptempel uit die tijd. Maar er waren ook andere optredens waaronder in het Utrechtse Kasieno en op de Duitse televisie.
De Jan Hekert Experience was eigenlijk geen groep. Riekus Waskowsky was woordvoerder omdat hij vanaf het begin betrokken was. Hij was een Groninger dichter en stelde in 1969: “We zijn gewoon met een man of dertig, maar het kunnen er net zo goed vijftig zijn. Ons optreden loopt altijd uit op een totale kakafonie, waarbij vooral afwijkende instrumentatie wordt gebruikt.”
Zo gebeurde het dat er gespeeld werd op saxofoontjes die in de speelgoedwinkel waren gekocht. Er waren ook rammelaars met bongo’s, conga’s en gitaren. Anderen speelden met Bengaals vuur en altijd waren er tal van danseressen om de show te stelen. Riekus: “Het is een beetje de sfeer van Camus’ film Orpheu Negro. Belangrijk is vooral het beschilderen van het lichaam en het verkleden. leder mens heeft zin om toneel te spelen. Wij doen het in de vorm van een soort totaal theater, zonder dat we onszelf serieus nemen. Een ludiek soort carnaval, zou je het kunnen noemen.”
Daarbij moesten ‘bandleden’ niet professioneel zijn. Volgens Waskowsky (foto) sloeg het amateurisme aan, waardoor het gemakkelijk was om zich bij het gezelschap te voegen. Een belangrijke verandering in de toenmalige popscene. In de GPD-pers liet hij verder noteren: “Er is een grote vorm van pluriformiteit ontstaan, waardoor vele verschillende dingen naast elkaar kunnen bestaan en functioneren. Bovendien is er een groep jongeren ontstaan, die het leven niet meer zo serieus neemt.”
Hij doelde op cineast Wim van der Linden die onder meer samenwerkte met Wim. T. Schippers. Beiden maakten ook controversionele televisieprogramma’s voor de VPRO. Schippers werd later ook een geliefd presentator bij Hilversum 3 met het programma ‘Ron Fon Flon’, waar hij mensen nogal kon beledigen en/of irriteren.
Dag Dorus
In diezelfde periode was er ook het slechte nieuws dat er een einde zou komen aan het televisieprogramma ‘Bij Dorus op schoot’. In een tijd dat er weinig aanbod was van goede programma’s en dat er maar een minimaal aantal televisienetten kon worden bekeken, scoorden bepaalde amusementsprogramma’s uitstekende kijkcijfers. De volgende dag werd steevast en uitgebreid, in gezelschap, gesproken over datgene wat de vorige avond te zien was geweest.
Tom Manders, de man achter het typetje Dorus, had besloten om dit programma van de VARA-televisie te stoppen. Hetzelfde typetje zou hij ook in zijn theaterprogramma’s schrappen. Dit betekende niet dat er van hem niets meer werd gehoord. Tom Manders zou op een vijftiental woensdagavonden een radioprogramma presenteren, terwijl er ook vier televisieprogramma’s gepland stonden. Opgenomen op verschillende locaties… in kleur. De rest werd in het cabaret van Manders gefilmd. De televisieprogramma’s waren een soort van personality-show van Tom Manders.
Uiteindelijk werd de planning van de radio programma’s bijgesteld. Trouwens er dient vermeld te worden dat Manders al vele jaren op de radio was te beluisteren met een variatie aan programma’s. Een mooi overzicht is samengesteld door Winston Drevers.
° Fotocredits: Udiscovermusic.nl & Joanne Moleski
