“Vlamingen omarmen massaal digitale radio”. Dat is toch wat we volgens het persbericht moeten maken van de nieuwe cijfers uit het tweejaarlijks onderzoek, uitgevoerd door IPSOS in opdracht van Vlaams minister van Media Cieltje Van Achter. Al zijn er toch ook steeds meer signalen dat de ‘laatste mijl’ van de digitalisering een hele lastige zal worden.
Eerst even de cijfers die het persbericht in de kijker wil gezet zien. In 2025 gebeurt inmiddels 54 procent van het luistervolume via digitale kanalen (DAB+, internet of digitale tv). Dat is vijf procentpunt meer dan bij de vorige gelijkaardige IPSOS-bevraging van 2023 bij 2.000 Vlamingen (12+, geen Brusselaars). Het marktaandeel van FM daalde in twee jaar van 50 naar 45 procent (in de groep 18-54 van 43 naar 38 procent).
DAB+ is de populairste digitale luistervorm met 32 procent van het totale luistervolume (30 procent in 2023). Digitaal luisteren via internet stijgt van 14 naar 18 procent van het luistervolume. Het aandeel radioluisteren via digitale televisie zakt dan weer van 5 naar 4 procent.
Daarnaast luistert vandaag 30 procent van de Vlamingen uitsluitend digitaal, tegenover 24 procent twee jaar geleden. Daarmee zijn er ook voor het eerst meer Vlamingen die enkel digitaal luisteren dan mensen die enkel via FM luisteren (van 25 naar 22 procent). Waar tot 2023 vooral de doelgroep tot 54 jaar de overstap maakte naar digitale radio, was er de afgelopen twee jaar vooral een inhaalbeweging bij 65-plussers.
Dan de cijfers “uit de marge”. Redelijk verontrustend is dat het percentage Vlamingen dat “al gehoord heeft van DAB+” blijft hangen op 61 procent, hetzelfde cijfer als in 2023. Globaal blijven vrouwen minder op de hoogte van de technologie (56 procent) dan mannen (66 procent). Opmerkelijk is vooral de daling in de leeftijdsgroepen 34-44 en 55-64. Op de vraag “wat is DAB+?” geeft slechts 42 procent een correcte uitleg, vier procentpunt minder dan in 2023.
Het aantal Vlamingen dat al een DAB+ heeft steeg op twee jaar tijd van 28 naar 31 procent, maar verontrustender is dat amper 8 procent aangeeft er nog een te zullen aanschaffen (tegenover 12 procent in 2023). Het aantal mensen dat “waarschijnlijk niet” of “zeker niet” antwoordt op de vraag naar een eventuele koopintentie blijft al vijf jaar op 48 procent hangen, net als er ook weinig beweegt in de 12 procent die zich neutraal opstelt. Ook hier zien we een gestegen weerstand bij de leeftijdsgroepen 34-44 en 55-64. Het kan een afwijking zijn in de steekproef, maar het is wat het is.
Anderzijds beweert 59 procent van de Vlamingen toegang te hebben tot een DAB+ toestel, waar dat 2 jaar geleden nog maar 52 procent was. Het aantal Vlamingen dat enkel via DAB+ naar de radio luistert stijgt slechts lichtjes, van 9 naar 10 procent. Positief is dan weer dat mensen die een DAB+ hebben die ook vaak gebruiken: 57 procent dagelijks en 26 procent meermaals per week.
Op de vraag wie radio luistert “in de voorbije maanden”, zien we een lichte terugval van 87 naar 85 procent (84 procent in de groep 18-54). Het aantal mensen dat “wel eens” via FM luistert daalt van 60 naar 54 procent, terwijl DAB+ van 38 naar 42 procent stijgt, via internet van 34 naar 37 procent en via digitale televisie van 21 naar 23 procent. Dat zijn dus bereikcijfers die je – als goede verstaander – in feite best omgekeerd leest: 46 procent luistert nooit via FM, 58 procent nooit via DAB+, 63 procent nooit via internet en 77 procent nooit via digitale televisie.
Ook het gemiddelde luistervolume (3 uur en 7 minuten) daalt opnieuw met 11 minuten en is vandaag al een half uur minder dan in de gelijkaardige onderzoeken tussen 2018 en 2020. Dat is ook beduidend minder dan wat CIM RAM gewoonlijk meet aan luistervolume. Op de vraag “hebt u gisteren radio geluisterd” antwoordde 70 procent ja, waar dat vijf jaar geleden nog 75 procent was.
In de auto neemt DAB+ voor het eerst de bovenhand op FM (50 tegen 46 procent), maar thuis en op het werk blijft FM toch de eerste bron, met respectievelijk 45 (-6) en 43 (-4) procent. Opmerkelijk is dat de stijging van het luisteren via internet grotendeels aan het “luisteren op het werk” is toe te schrijven (van 18 naar 25 procent), terwijl DAB+ op werk terugvalt van 32 naar 30 procent en FM terugzakt van 47 naar 43 procent. Het is een fenomeen dat we in feite al veel langer kennen in Nederland – daar is internetradio zelfs al enkele jaren de marktleider op de werkvloer – maar dat zich nu voor het eerst ook duidelijker in Vlaanderen manifesteert.
- De volledige PDF van de zesde golf van het Ipsos-onderzoek vind je hier.
- De enquête gebeurde telefonisch tussen 25 augustus en 3 oktober 2025. De 2.000 deelnemers werden representatief geselecteerd volgens de maatschappelijke samenstelling van Vlaanderen.
Lees ook:
- 8 november 2023 – Onderzoek digitale radio Vlaanderen 2023: de details
- 17 november 2021 – Onderzoek digitale radio Vlaanderen 2021: de details
- 17 november 2020 – Onderzoek digitale radio Vlaanderen 2020: de details
- 5 november 2019 – Onderzoek digitale radio Vlaanderen 2019: de details
- 15 november 2018 – Nulmeting digitale radio: de details
Sinds de overname van de 2 commerciële muxen door Broadcast Partners, zijn er zeer veel plekken gekomen waar de ontvangst wegvalt.
De VRT mux heeft dit niet, dushet is wel duidelijk waar het probleem zit: de gebruikers (vooral DPG en Mediahuis) kijken teveel naar de kosten, waardoor ik meer en meer richting Spotify ga.
Ach, het blijft een eindeloze discussie, want er zijn anderzijds ook heel veel plaatsen bijgekomen waar de ontvangst nu wel goed is en dat niet het geval was met Norkring’s 5A/5D. Initieel ligt de fout bij hoe Norkring de hele ontwikkeling van DAB+ mismeesterde. Ze dachten veel te lang een kip te hebben die vanzelf gouden eieren ging leggen. Dat de commerciëlen naar de kosten kijken is uiteraard waar en ook niet meer dan logisch.
Toen dat 11A starte met enkel Sint-Pieters-Leeuw was het signaal toch stabieler dan vandaag de kombinatie van Erembodegem en Sint-Niklaas. Veronderstel dat dit de 2 punten zijn waar ik nu tussen zit. Ik heb zo het idee dat mijn ontvanger nauwelijks steun krijgt vanuit het Waasland.
De Commerciëlen hebben zich echt laten rollen, de prijs die ze bij Norkring betaalden was amper hoger dan wat ze nu betalen, maar het aantal punten waar de ontvangst wegvalt is per saldo een veelvoud van wat het was.
Ik heb totaal geen banden met elk van de bedrijven, maar de bedragen die Norkring vroeg, waren zeker en vast verantwoord ten opzichte van het bereik dat ze leverden. Je kan het hen ook niet verwijten dat de klanten zich laten ompraten door verkoopspraatjes die achteraf niet waar blijken te zijn.
De cijfers die ik gezien heb zijn nochtans duidelijk: het VRT netwerk bij BP is duurder dan bij NK en geeft een gelijk bereik. de 2 commerciële netwerken zijn bij BP iets goedkoper dan bij NK, met een duidelijk slechter bereik.
Uw kijk op deze zaak is gekend en je kent die van mij ook, dus ik ga die niet herhalen. Ik wil er enkel even op wijzen dat het de VRM was die bepaalde wie de 11A kreeg. Het is dus de VRM die zich heeft laten rollen, niet de commerciëlen. Je zou die laatsten hier dan eerder als slachtoffer van VRM-gepruts moeten beschouwen. In 2027 zullen ze wel zelf de kans hebben om hun technische operator te kiezen (voor zover ze nog keuze gaan hebben).
Ik zal in dat verband al even Nostradamus spelen, want wat ik in 2027 wel zie gebeuren is dat DPG en Mediahuis samen zullen spannen om al hun producten (samen 12 momenteel) op één mux te brengen, zonder al die andere “ballast” (Stadsradio, BBC, Maria, Ment). Topradio zal in het beste geval misschien nog net mogen meedoen, als ze braafjes zwijgen en luisteren. De twee grote kunnen dan onder elkaar één volwaardig commercieel mux-netwerk (laten) bouwen zonder dat kleinere spelers – om evidente financiële redenen – nog op de rem kunnen gaan staan (wat in het geval van 11A nu duidelijk wel geval is). Al het kleine grut zal dan overgeleverd worden aan de tweede mux en die zullen het zelf onderling maar moeten proberen rond te krijgen. Als ik DPG Media zou zijn, dan lag dat plan nu al klaar.
En wat de VRT betreft: als ik het goed heb dan loopt hun contract met BP nog minder dan anderhalf jaar. Ben eens benieuwd of ze aan de Reyerslaan het contract gewoon gaan vernieuwen of weer van ‘leverancier’ zullen willen switchen (voor zover zich andere kandidaten zouden melden).
Dan vergeet je wel even dat de VRM dit niet zomaar zelf beslist heeft, maar een bevraging gedaan heeft bij de radiostations en voor hen was het vooral belangrijk dat het zo goedkoop mogelijk was en dat de VRM daarvoor gerust een alternatieve, door BP voorgestelde methode mocht gebruiken om het zendbereik te voorspellen.
Het is idd jammer dat de VRM niet heeft vastgehouden aan de vroegere criteria, maar de radiostations hebben het op dit moment vooral zichzelf aangedaan. Het lijkt zo een beetje op verkiezingen waarbij mensen tegen hun eigen belang stemmen.
Dat de “groten” zich zouden concentreren op 1 mux, is iets wat ik ook al een tijdje vermoed, maar dat zal afhangen van hoe de volgende verdeling er gaat uitzien. Als ook hier de minister en de VRM de mediagroepen op hun wenken bedient, zou het idd die richting kunnen uitgaan.
Het feit dat Norkring zich effectief uit de markt teruggetrokken heeft, doet weinig goeds vermoeden voor de concurrentie in de broadcast markt. Voor grote contracten zoals dat van de VRT is er in België alvast geen enkel ander bedrijf dat een netwerk uitrol van die schaal kan aantonen. En het zou mij verwonderen dat een Franse of Duits bedrijf zich ineens hier mee zou bezig houden. Eventueel nog ergens in een partnerschap, maar het ziet er op dit moment niet goed uit op dat vlak.
Waar in de procedure vind jij ergens dat de VRM een bevraging moest doen (of zou gedaan hebben) bij de radiostations? Het is integendeel de VRM zelf die dat “zo goedkoop mogelijk” als criterium inschreef. De procedure voor 11A was trouwens identiek aan die voor 5A/5D in 2018. Dat er achter de schermen contacten zullen geweest zijn, dat lijkt me redelijk evident, maar de VRM heeft in deze procedures zonder enige externe inspraak beslist. Laat daar geen twijfel over zijn.
Tot zolang FM in de lucht is ga ik het gebruiken. Ontvangst is stabieler en de klank vind ik zeker bij VRT en de meeste lokale ook intenser dan op DAB+. Bij Joe en Q vind ik de klank via FM dan weer minder goed klinken.
Logisch dat Dab+ niet echt van de grond raakt. Zorgt eigenlijk enkel in de wagen voor een wat stabiel bereik (niet overal). In de huiskamer is het een totale ramp.
Bij mij thuis is het binnen geen totale ramp. Perfect signaal van de VRT-zenders en een aantal commerciële en lokale, met een kleine draadantenne aan de radio. Maar misschien is dat omdat ik niet zover woon van de DAB+ zenders op het Century hotel in Antwerpen (ca. 12 km.)
Van de DAB+ zenders vanuit Sint-Niklaas kan ik geen enkele ontvangen. Ik woon nochtans in het Waasland.