Enquêtes bij een groot publiek, het blijven rare beestjes. De imec.digimeter peilt ieder jaar naar de digitale mediatrends bij de Vlamingen. De studie bestaat sinds 2009 en geniet doorgaans een hoge waardering.
Ook RadioVisie werpt er graag een blik op, want het is zowat de enige studie in Vlaanderen die een onafhankelijk licht laat schijnen op de globale ‘radioconsumptie’ in ons landsgedeelte. De CIM-RAM is immers een eigen (betalende) studie van de radiosector en voorts is er in Vlaanderen enkel nog de Ipsos-studie rond digitale radio, in opdracht van de Vlaamse overheid en onder toezicht van de stuurgroep Digitale Radio Vlaanderen.
Toch valt de imec.digimeter dit jaar wat ons betreft op enkele vlakken van zijn voetstuk. Op de vraag “Via welke toestellen luister je minstens één keer per maand naar de radio?” zou moeten blijken dat het gebruik van FM het afgelopen jaar in Vlaanderen een fenomenale duik maakte van 63 procent (het cijfer in 2017 en 2018) naar nog amper 46 procent (in 2019). Sta ons toe om daar toch de grootste bedenkingen bij te maken.
Als dit geloofwaardige cijfers zouden moeten zijn, dan is de FM-radio in Vlaanderen het afgelopen jaar dus compleet ingestort. Nou, om eerlijk te zijn, dat hadden zelfs wij dan echt niet zien aankomen. Opmerkelijk daarbij is dat de forse daling zich, dixit de studie, aftekent onder alle leeftijdsgroepen. In de groep 16-34 spreken we zelfs over een halvering van het FM-gebruik. In de groep 16-24 luistert nog amper 27 procent maandelijks eens via FM.
Ter vergelijking: in de Ipsos-studie (oktober 2019) over digitale radio in Vlaanderen lag het cijfer over het maandelijkse gebruik van FM nog op 75 procent (81 procent in 2018), terwijl FM bij Ipsos ook goed was voor 71 procent van het totale luistervolume. Zelfs in de groep 12-24 haalde FM nog een bereik van 70 procent. En nu amper 27 procent, terwijl die enquêtes in quasi hetzelfde tijdvak plaatsvonden?
Nog zo’n mysterie: de autoradio (47 procent in 2017 en vorig jaar nog ‘amper’ 39 procent) is in deze imec.digimeter zelfs helemaal verdwenen uit de lijst van toestellen. Heeft de Vlaming plots massaal zijn autoradio’s overboord gekieperd?
Ook het radioluisteren via de computer, de smartphone en de tablet neemt een flinke – wat ons betreft ongeloofwaardige – duik. Enkel DAB+ en audiostreamers (zoals Sonos) gaan er als toestellen in dit onderzoek gestaag op vooruit. Met respectievelijk 14 en 8 procent vallen die cijfers binnen de grenzen van de geloofwaardigheid.
Nochtans is er volgens deze studie niet echt iets mis met het radioluisteren op zich. Op de vraag “Hoe vaak luister je naar de radio?” krijgen we best geloofwaardige cijfers: 62 procent dagelijks, 15 procent wekelijks, 3 procent maandelijks, 13 procent zelden en 6 procent nooit.
Het vervelende is dat deze opmerkelijke radiocijfers – specifiek voor de analoge FM – in de toelichtingen bij de studie nergens worden aangestipt, laat staan dat ze zouden worden geduid. Ook onze Vlaamse Regulator voor de Media (VRM), die gisteren nochtans drie tweets uitstuurde over deze studie, negeert deze ‘vaststelling’ volledig.
De studie is volgens imec zelf gebaseerd op 2.754 bevragingen (16 jaar en ouder) waarvan 89 procent via online. In de editie 2018 had imec het nog over 4.547 bevragingen. Of dat grote verschil al dan niet verband houdt met deze resultaten, laten we hier verder in het midden.
