“Will Tura blijft records breken! Hij heeft in totaal met maar liefst 57 verschillende singles in de Radio2 Top30 gestaan”, zo schrijft Radio2 afgelopen weekend met enige trots op zijn eigen website. Het is echter een statistiek die de prijs verdient van de meest belachelijke ooit in de Vlaamse radiogeschiedenis. En wel hierom.
‘Als ik terugkijk’, de nieuwste en tevens de officiële afscheidssingle van Will Tura, kwam vorige week in de Radio2 Top 30 binnen op nummer 10 en steeg afgelopen zaterdag naar nummer 9. “Will Tura stond sinds de start van de Radio2 Top30 op 2 mei 1970 maar liefst met 57 singles genoteerd en dat is een absoluut record. Hij doet daarmee beter dan Clouseau of popicoon Madonna. Zij stonden met ‘slechts’ 54 singles in de Radio2 Top30. Michael Jackson staat op 4 met 49 singles en op 5 staat Queen met 40 singles”, zo schrijft de zender.
Puur rekenkundig zal dit inderdaad correct zijn, mààr er is een zeer grote maar, zeker als je het specifiek over Will Tura (en Clouseau) hebt. Wat Radio2 vergeet te vermelden – of ze weten het gewoon zélf niet meer – is dat het er eigenlijk veel meer zouden moeten zijn.
De apartheidsjaren
Het is helaas wat in de nevelen der geschiedenis belandt, maar vanaf begin 1984 tot 1 april 1995 werden alle Vlaamstalige singles per definitie geschrapt in wat toen nog de “BRT Top 30” heette. De reden toen was “omdat er al een aparte Vlaamse top 10 bestond“. Het laatste Vlaamse liedje dat in de jaren ’80 nog een notering verzilverde in de top 30 was ‘Ali Baba’ van De Marlets. Het stond op 7 januari 1984 een laatste keer genoteerd. Vanaf 14 januari 1984 zijn er in de BRT Top 30 elf jaar lang geen Vlaamse singles meer terug te vinden.
Dat de BRT destijds deze ‘apartheidsregel’ had ingevoerd, kwam pas later aan het licht. De Vlaamse muziek bevond zich in die jaren bovendien in een soort ‘staat van ontbinding’ en verkocht al enkele jaren voor geen meter meer. Hitring, het laatste tv-programma op de BRT dat in de jaren ’80 stelselmatig nog enige aandacht gaf aan het genre, was al in juni 1982 stopgezet. Zelfs Will Tura haalde in 1983 maar heel eventjes de top 30, met zijn kerstsingle ‘Ave Maria’.
Om een of andere reden vonden ze het bij de toenmalige BRT dus beter om in de “officiële” top 30 een strikt onderscheid te moeten maken tussen alles wat Vlaams was en al de rest. Je zal hierdoor vanaf 1984 enkel BRT-hitlijsten terugvinden met weliswaar nog flink wat ‘Hollandstalige’ liedjes, maar niet één Vlaamstalig. Die laatste werden verbannen naar het ghetto van de Vlaamse Top 10. Dat bleef zo tot 1 april 1995, toen er ineens opnieuw 6 Vlaamse singles tegelijk opdoken in de BRT-hitlijst. Dat viel overigens gelijk met de officiële start van Ultratop, waarmee de omroep vanaf dan ging samenwerken.
Stagiair
Zeker voor iemand als Will Tura, die ook in die illustere jaren met grote regelmaat hits bleef scoren, was dat bijzonder onrechtvaardig. Al zijn hits in die ‘aparte’ periode, vanaf ‘Vergeet Barbara’ (1984) tot en met ‘Hemelsblauw’ (1994) zitten dus sowieso niét in die fameuze hitstatistiek waarmee Radio2 nu uitpakt.
Uiteraard waren niet alle Tura-singles toen even grote hits, maar er waren vermoedelijk toch minstens een vijftiental singles – eerder zelfs 20 of meer – die in ‘normale omstandigheden’ altijd de BRT Top 30 zouden gehaald hebben. Daarbij zijn o.a. zijn grote klassiekers als ‘Mooi ’t leven is mooi’, ‘Geef me liefde’, ‘De Noorderwind’, ‘Boven de wolken’, ‘Moh vent toch’ en ‘Hoop doet leven’, allemaal te situeren in de absolute succesjaren van ’10 om te zien’ op VTM.
Tura zou dus niet op 57 maar op minstens 70 of wellicht ergens tegen de 80 moeten uitkomen. Overigens gaat de lijst van Radio2 ook maar terug tot begin 1970, terwijl Will Tura al vanaf 1962 een gesmeerde hitmachine was. Als je zijn hele carrière overschouwt, kom je dus gemakkelijk aan 100 liedjes die minstens ’top 30′-materiaal waren.
Radio2 publiceert helaas niet de volledige lijst van de 57 liedjes. Misschien zou in die tijdlijn het enorme gat te zeer opvallen? Wees er echter gerust in dat we 100 procent gelijk hebben. Wellicht hebben ze aan dat artikel gewoon weer een stagiair gezet die van niet beter weet.
Clouseau
“Will Tura is nu officieel gestopt, dus de kans is groot dat, wanneer Clouseau een nieuw album uitbrengt, zijn record verbroken wordt de komende jaren”, schrijft Radio2 nog. Ook dat zijn historische nonsens. Want alle grote (Nederlandstalige) hits van Clouseau, tussen hun doorbraak in 1989 en 1 april 1995, ontbreken nu al in die Clouseau-statistiek van 54 hits.
De slotsom is dus dat Radio2 misschien beter niet te nadrukkelijk uitpakt met statistieken over zijn ‘oudste hitparade van het land’. Want ook de geschiedenis heeft zijn rechten. En als het over Vlaamse muziek gaat, dan heeft ook Radio2 in de loop van die geschiedenis notoir meegeschreven aan de zwartste bladzijden. Dat ze daarover nu – al dan niet in volle besef – doen alsof hun neus bloedt, dàt is pas geschiedenisvervalsing.
Dat Adriaan Van Landschoot ooit met een protestspandoek opdook in het decor van het BRT-nieuws, daar was heus wel een gegronde reden voor, hoor. (RDS)
Wat vinden we ook op de site van radio 2? Luisteraar Rik Declerq uit Lendelede houdt alle lijstjes bij en weet dat ‘Verboden dromen’uit 1973 zijn grootste hit is in de top 30 allertijden (411 punten) met een tweede plaats. Will won hiermee ook de eerste editie van Radio2 Zomerhit in 1973.
Dit is precies 50 jaar geleden, op een ogenblik dat Adriaan van Landschoot met zijn radio Atlantis begon. Welk station zorgde ervoor dat Vlaamse platen wel werden gedraaid? Het was de start van de vrije radio in ons land, eerst vanaf zee en daarna vanaf land. Atlantis betekende een doorbraak voor heel wat lokaal talent vanaf 1973. Een nieuwe doorbraak kwam er vanaf 1989 met Tien Om te zien.
Klopt. Om 11u30 startte op zaterdag de Vlaamse top 10 vanuit BRT2 omroep Oost Vlaanderen. Snel snel snel moesten 10 nummers gedraaid worden. Ik ergerde me blauw aan het feit dat BRT hoe dan ook nummers nauwelijks volledig draaide. De tijdsduur was uiteraard te beperkt en misschien ook wel omdat mensen toen wel eens primitief nummers op cassette opnamen (?) en de platenverkoop niet wilden beïnvloeden. In elk geval was er altijd een soort nervositeit in het programma. Om 12 uur de top 30 met zelfde gejaagdheid die in contrast stond met radio Rijswijk die nadien kwam. Ik herinner me ook dat er geen Vlaamse nummers opgenomen waren. Vanaf 1986 luisterde ik wekelijks en ging vaak cassettes vol opnemen. De meeste zijn verloren. De oudste nu nog resterende opname is die van 3 januari 1987 met toen wel twee maal “de zangeres zonder naam” en “Henny Huisman” maar geen enkel Vlaams nummer. Ik vond dat absurd want op zondag luisterde ik dan de radio Gemini top 40 waarin wel die nummers zaten ook al was daar ook een Nederlandstalig top 15.
Wat Liliane Saint Pierre betreft lijkt me dat te kloppen maar ik vermoed dat het dan misschien gebaseerd was op het stukje Engels dat in het nummer zat? Ook van de opnames uit 1988 geen enkel Vlaams nummer en ook niet in 1990 toen Erik en Sanne een hele zomer lang “veel te mooi”zongen. In de kantlijn trouwens werd heel snel de hitlijsten afgewerkt op BRT2. In de jaren 90 presenteerde naar ik me herinner Guy De Vinck de top 30 en dus ook op 1 januari 1994 de top 100 van 1993. Ook die heb ik deels opgenomen en de nummers werden in 5 uur verwerkt! (12 tot17 uur). Onderste 50 met een fragment van een minuutje en nu en dan toch een volledig, bovenste 50 met wat meer aandacht. Het was de tijd dat lokale radio’s en ketenradios, vooral contact, veel betere hitparades hadden.
Uit de vele opnames van de Contact super 50 bleek dat Vlaams daar wel perfect kon maar dat was in samenwerking met vtm. En nog meer in de kantlijn, diezelfde mijnheer De Vinck moet op woensdagnamiddag ook een hitlijst gemaakt hebben op “dansradio Vlaanderen”, de voorloper van Topradio, die toen enkel in Brugge, Gent en Kortrijk te ontvangen was. Hoe dan ook met de komst van de Ultratop veranderde wel wat maar toch bemerken dat die niet door radio 2 werd uitgezonden maar door radio Donna. Die top 30 bij radio 2 is altijd vreemd samengesteld geweest. Maar dat BRT geen aandacht had voor nieuwe Vlaamse nummers is ook niet waar. Vaak waren Vlaamse artiesten aanwezig in “de gewapende man” op dinsdag (in denk BRT West Vlaanderen) met nieuw werk.
De Gewapende Man was een programma op Omroep Brabant gepresenteerd door Julien Put
Gefoefel in de hitlijsten is een plaag van alle tijden… zelfs in de Veronica Top40 werden platen naar voren geduwd !
In het artikel staat: Vanaf 14 januari 1984 zijn er in de BRT Top 30 elf jaar lang geen Vlaamse singles meer terug te vinden. Dit klopt niet. Bv. in 1987 stond Liliane Saint-Pierre nog genoteerd met Soldiers of love.
Moet zijn: na 14 mei 1988 werden geen Vlaamse platen meer opgenomen in de lijst (Danny Fabry stond toen op 29 met Ik mis je). Toen de BRT Top 30 op 1 april 1995 werd vervangen door de Ultratop-lijst waren er opnieuw noteringen voor Vlaamse platen. Conclusie: er stonden dus geen elf jaar lang maar zeven jaar lang geen Vlaamse platen in de BRT Top 30. Vanaf 24 maart 2001 werd de BRT/Radio 2 Top 30 opnieuw samengesteld.
Marcel Dickmans, auteur Vlaamse hitfeiten! en De Vlaamse Showencyclopedie
Er zijn hier en daar inderdaad enkele (onverklaarbare) uitzonderingen geweest, wellicht slordigheden, maar die 1984 klopt wel degelijk hoor. Er bestaat ergens een artikel uit 1984 in Joepie over. Ik heb in mijn archief een eigen artikel uit 1995 (ter gelegenheid van de start van Ultratop) waarin ik toen al o.m. op die zaak terugkom en waarin ik verwijs naar dat artikel in Joepie. Het citaat “omdat er al een aparte Vlaamse top 10 bestond” komt daaruit. De Joepie in kwestie heb ik niet meer, allemaal ooit weggedaan bij een verhuizing. Je kunt trouwens tussen 1984 en 1989 meerdere Vlaamse hits bedenken die normaliter altijd de top 30 hadden moeten halen, maar het nooit deden.
Een medewerker van Van Backlé – de radiostudio waar ik destijds werkte bevond zich op 50 meter van zijn kantoor – heeft me trouwens ooit eens gezegd dat die scheiding er destijds is doorgedrukt omdat sommige van die Belgische labels van toen (Monopole etc.) iets te goed de kunst verstonden om de platenverkopers ‘om te kopen’ met allerlei cadeautjes etc. Van Backlé kende zijn pappenheimers hoor, maar hij was ook afhankelijk van hun goodwill, dus hij moest de kerk in het midden houden.
Beste Rudy,
Het is niet van in 1984 maar wel degelijk van na 14 mei 1988 (datum is gebaseerd op opzoekingswerk dat ik jaren geleden gedaan heb) dat er geen Vlaamse platen meer werden opgenomen in de BRT Top 30. Voor mei 1988 mochten die er wel in staan, maar het aantal Vlaamse platen dat de lijst toen haalde was beperkt (meestal enkel de nummer 1 uit de BRT Vlaamse top – bv. 27 oktober 1984 Waarom van Ann Christy, 24 november 1984 Wa d’n griet van De Strangers, 5 oktober 1985: Een eenzaam hart van Will Tura, 2 mei 1987 Soldiers of love van Liliane Saint-Pierre,…). De reden van de weinige noteringen van Vlaamse platen in de lijst was dat de Belgische pop toen hoogtij vierde en hierdoor de platenverkoop van de Vlaamse muziek serieus naar beneden viel. Dat was ook al voor 1984 het geval. In 1983 bv. (toen de BRT Vlaamse top-10 niet werd uitgezonden, uitzending werd afgeschaft in de periode januari 1982-april 1984, opnieuw uitgezonden vanaf 5 mei 1984) stonden er gedurende het ganse jaar ook maar een handvol Vlaamse platen in de lijst.
Marcel