Nu we aan het begin van een bijzonder jaar staan in de Vlaamse radiogeschiedenis leek het ons bijzonder nuttig om een juridische stand zaken op te maken. 2018 zal immers de geschiedenis ingaan als datgene waarin tientallen procedures werden ingeleid. De meeste zijn nog hangende, het grote epos is voor 2019.
‘Een moeras waar nog moeilijk uit te komen zal zijn’, lijkt ons een niet eens overdreven omschrijving. Minister van Media Sven Gatz werd door verschillende marktpartijen en leden van de Commissie Media gewaarschuwd dat bij doorzetten van zijn plannen de juridische Doos van Pandora open zou gaan. Inmiddels is die helemaal vol en gaat ze dus langzaam maar zeker terug open.
De algehele vernietiging
Om te beginnen werd het complete frequentieplan op 25 oktober 2018 vernietigd. Volgens de minister heeft dit geen gevolgen. De Raad Van State denkt daar echter totaal anders over. In bijna alle zaken over de aanbesteding van de netwerken en diverse lokale radio zegt de auditeur in een advies dat de erkenning dient te worden vernietigd op basis van het feit dat er geen frequentieplan was op het moment van beslissing.
Hoewel men druk bezig is met het publiceren van een retro actief frequentieplan is het alles behalve zeker dat het juridisch stand houdt dat men met terugwerkende kracht een frequentieplan kan publiceren. Weliswaar is dat in 2006 gelukt maar toen heeft ook niemand dat aangevochten. Dit plan zal hoogstwaarschijnlijk wél worden aangevochten zodra het in het Staatsblad wordt gepubliceerd.
Een dergelijke procedure maakt bijzonder veel kans op slagen omdat wederom de Europese richtlijn niet werd gerespecteerd. Die is heel duidelijk en zegt dat elke frequentie dient te worden aanbesteed tenzij er sprake is van storing. Bovendien moet de overheid zich ook welwillend opstellen ten opzichte van door de branche voorgestelde aanpassingen. En elke frequentie moet worden bevraagd.
Teveel vage ‘oplossingen’
De vele vage afwijzingen van aanpassingen en extra frequenties voldoen al niet aan de richtlijn. De ‘oplossingen’ zijn immers geen uitzonderingsgrond om niet aan te besteden. We noteerden reeds: ‘We moeten nog coördineren’, ‘Het zou wel eens afgewezen kunnen worden’, ‘Het vermogen is te laag’, ‘Het stoort op die en die frequentie’. Maar in dat laatste geval dan steeds zonder enige onderbouwing.
Het zijn allemaal zaken die met een aan zekerheid grenzende waarschijnlijk onderuit zullen gaan. En dan hebben we het nog niet over alweer een verzwegen frequentie, 88.1 FM Antwerpen die internationaal gecoördineerd is. Wie zelf een indruk wil hebben hoe de Raad Van State hier over denkt legt best de volgende stukken eens naast elkaar:
° Advies Raad van State Frequentieplan
° Repliek Overheid raadpleging
Ondertussen staan alle belangrijke erkenningen ter discussie. Het betreft volgens de minister slechts tien procent van de branche. Maar het gaat in praktijk wel over de netwerken en lokale radiostations met hoogvermogen in steden. Bekijken we dat naar het aantal inwoners dat bereikt kan worden dan gaat het dus over lokale zenders voor 70% van de bevolking.
De taal van de politici
Maar goed politici hebben nu eenmaal de neiging om slecht nieuws zo slim mogelijk te brengen. En de minister liegt dus niet maar gaat creatief met taal om. In de wandelgangen zijn er geruchten te horen dat Minister Gatz bij vernietiging opnieuw alle dossiers met elkaar zou vergelijken en wederom, onder het nieuwe frequentieplan, dezelfde erkenningen zou uitreiken.
In het geval van TOPradio lijkt dit een haalbare zaak. De zender doet immers wat er werd opgegeven in het dossier. Voor de andere netwerken maakt dit het moeras alleen maar dieper. De minister is op de hoogte van het feit dat S-radio nooit heeft bestaan en ook niet zal bestaan. NRJ diende nooit een erkenningsdossier in.
Wegen de aanpassingen mee die werden ingediend? Het probleem is evenwel dat die er pas kwamen nadat de beoordelingsmethode bekend werd. Dat komt er op neer dat er iemand mee deed aan het examen met een spiekbriefje bij de hand. Van de twee overige netwerken wordt door de klagers beweerd dat er valse stukken werden ingediend. Ook daar is de overheid van op de hoogte. Bovendien werden ook daar later, aanpassingen toegevoegd.
Letterlijke woorden van de RvS
Het lijkt dan ook uiterst onzorgvuldig indien deze dossiers opnieuw met elkaar vergeleken zouden worden. De kans dat dit stand zal houden, is zo goed als nihil. Dit terwijl de vernietiging van Hit! juist gebeurde op basis van onzorgvuldigheid van de overheid.
Letterlijk stelde de Raad van State het volgende: “In zoverre lijkt de verwerende partij tekort te schieten aan de op haar rustende plicht om de aanvraagdossiers met de vereiste zorgvuldigheid te beoordelen en lijken het zorgvuldigheidsbeginsel en de materiëlemotiveringsplicht te zijn geschonden.
Je kan dit zelf hier nalezen onder punt 20.
Zorgvuldigheid wordt dus wel degelijk geëist door de Raad van State. Een auditeur zal waarschijnlijk op dezelfde manier verder denken bij toekomstige geschillen. Opnieuw erkennen is dus slechts uitstel maar zeker geen afstel van de ellende. En de vraag is of je als minister bekend wil worden als de beleidsmaker die tweemaal een frequentieplan en een reeks erkenningen zag sneuvelen.
Nog meer procedures
Ondertussen lopen er nog meer procedures: De aanbesteding als zodanig van de nieuwe DAB+ kavels werd aangevochten. Er zijn geruchten over lopende procedures over wie de winnaar is geworden. Bovendien werden de zogenaamde bevroren frequenties van Wallonië ook nog eens aangevochten.
Om uit het moeras te raken, zal de complete sector moeten helpen. Om die gunstig te stemmen is een nieuw en redelijk opgesteld frequentieplan noodzakelijk. Ook moeten de foute beslissingen erkend worden. De oefening moet voor een groot gedeelte opnieuw gedaan worden. Voorlopig is daarvan echter nog geen sprake.
Misschien wordt dat de taak van alweer een nieuw minister van media. Mogelijk kan hij zich buigen over een plan met iets minder netwerken die het beter doen. Liefst is er dan ook een reeks stadsfrequenties voor lokaal gebruik. Maar zover zijn we nog lang niet.
Voorlopig is het druk in de rechtbank en is het de vraag wanneer men toegeeft dat het huidige beleid geen toekomst heeft. (VO)
° Fotocredits: USPA.org
