Het zijn bijzonder vreemde paasdagen. Paus Franciscus is niet meer, ook Adriaan Van Landschoot is gestorven. De man die op 15 juli 1973 in één klap het verstarde Vlaamse radiolandschap een dusdanige dreun verkocht, dat het uiteindelijk definitief zou veranderen. Zeezenders, vrije radio en commerciële omroepen zouden elkaar gaan opvolgen. De Adegemnaar lag aan de basis van deze geschiedenis toen hij ‘zijn’ Radio Atlantis’ startte vanaf zee.
Adriaan Van Landschoot werd geboren in Heulendonk, een wijk in de Oost-Vlaamse gemeente Adegem, op 21 april 1948. Hij stierf op… 21 april in Gent. Exact 77 jaar geworden. In drie woorden omschrijven we hem het liefst als ondernemer, muziekproducent en radiopionier. Hij begon zijn carrière in de textielsector, maar verwierf vooral bekendheid als oprichter van de zeezender Radio Atlantis, maar net zo goed als promotor van Vlaamse muziek.
Vader Van Landschoot was producent van houten vaten. Na zijn studies aan het Sint-Vincentiuscollege in Eeklo en het Erasmusinstituut begon Adriaan als boekhouder in een textielbedrijf, waar hij zich verder specialiseerde aan het textielinstituut in Gent. Hij startte een reeks kledingboetieks op onder de naam Carnaby. Zijn opvallende Rolls-Royce zorgde voor extra aandacht voor zijn merk en zichzelf.
Eigen zendschip
In 1973 richtte hij Radio Atlantis op, de eerste Vlaamse zeezender na het onfortuinlijke avontuur van Radio Antwerpen dat al was geëindigd in 1962, met de stranding van het zendschip Uilenspiegel op het strand van Cadzand. Atlantis zorgde voor een heuse schokgolf in het medialandschap. ‘Eindelijk een Vlaamse Veronica!’, luidde het. Het station was net geen drie maanden in de lucht vanaf de MV Mi Amigo, het zendschip van Radio Caroline.
Een gebroken zendmast en ene Sylvain Tack als kaper op de kust, noopten Van Landschoot om uit te kijken naar een eigen zendschip. Het werd de MV Condor, ooit bedoeld als drijvende thuisbasis voor Radio Condor. Een Nederlands project met religieuze ambities dat nooit van start ging. Vanaf de herdoopte Jeanine, genoemd naar Adriaans vrouw, was Atlantis opnieuw in de lucht vanaf december 1973.
Hiernaast: Adriaan Van Lanschoot praat over de closing down van de Nederlandstalige service op 25 august 1974.
Comebacks mislukken
Met de invoering van een anti-zeezenderwet in Nederland kwam aan Atlantis, tegelijk met Veronica en Radio Noordzee Internationaal, een einde op 31 augustus 1974. Enkele maanden later werd de comeback vanaf een Britse vuurtoren in de kiem gesmoord door de overheid. Hij werkte ook mee aan de doorstart van Radio Mi Amigo vanaf de MV Magdalena in 1979, iets wat hij pas vele jaren later toegaf in een interview. Het zendschip strandde voortijdig. Het Atlantis-verhaal als vrije radio, begin jaren 80, verliep al niet veel beter, want dit keer volgde een inbeslagname.
Muziekproductie en promotie
Van Landschoot was minstens een even fervent pleitbezorger van Vlaamse muziek. Hij produceerde en beheerde artiesten zoals Petra, Good Shape en Dream Express. Zijn projecten, waaronder het Adrivalan Orchestra, het koor Fine Fleur kenden internationaal succes. ADYA Classic werd uitgebracht in zestig landen. Op 17 januari 2009 ontving Van Landschoot de ‘Life Time Achievement Award’ van RadioVisie in het Wijnegem Shopping Center, voor zijn inzet en hertekening van het Vlaamse radiolandschap. Zonder Atlantis, geen Mi Amigo, geen vrije radio, geen revolutie bij de BRT, geen commerciële radio.
Adriaan Van Landschoot, die al een poosje aan Parkinson leed, stapte op zijn verjaardag uit het leven. Hij laat een onuitwisbare impact na op de Vlaamse muziek- en radiowereld. (DP)
Wijlen Luc Degroot interviewt Adriaan Van Van schoot in 2008 tijdens de Radio Day in Amsterdam.
Lees ook:
Ik vraag me af of men het overlijden van deze hele grote radioman en producer van verschillende bekende artiesten, ook heeft vermeld op de nationale tv of radio? Ik heb het in ieder geval niet gehoord of gezien!
Inderdaad geen vermeldenswaardig bericht gehoord noch op de VRT noch op de commerciële omroepen…..
Maandagmiddag kwam het voorbij op Radio2.
VRTNws meldde me dit: “De redactie was op de hoogte van zijn overlijden, maar heeft de keuze gemaakt om dit niet te brengen.”
Het was de dag waarop men ervoor koos om het volledige 19-uur-journaal (op de sport na) ‘Radio Maria’-gewijs te wijden aan het overlijden van het hoofd van de katholieke kerk. Die keuze werd veel gemakkelijker gemaakt.
De mensen op de redacties zijn te jong om dit meegemaakt te hebben. Ze houden zich liever bezig met futiliteiten in het nieuwsoverzicht.
Wat Sylvain Tack betekende voor Mi-Amigo, was Adriaan Van Landschoot de grote meneer achter het Atlantis-verhaal, maar sprookjes duren meestal niet lang…..
Adriaan,
U hebt enorm veel betekend voor de radiowereld.
Daarom, wil ik U samen met vele andere radioliefhebbers danken voor wat U gedaan hebt voor ons.
Aan de familie, ik wens jullie heel veel sterkte
Radio Atlantis was als zeezender in West Vlaanderen toch wel bijzonder populair. En ik vind het persoonlijk heel jammer dat ze nadien nooit geen echte pogingen hebben gedaan om als commerciele radio door te breken. Het Atlantis verhaal als vrije radio kon ik hier in Roeselare zelf ontvangen maar na de inbeslagname hebben ze waarschijnlijk niets meer gedaan terwijl Maeva en anderen na verschillende inbeslagnames steeds terugkwamen. Ik hoopte steeds dat er een Atlantis (door Van Landschoot) op DAB+ zou komen. Maar jammer, het mocht niet zijn!!!
Het sterkste signaal vanaf de MV Mi Amigo kwam er in de tijd van radio atlantis en het station werd heel snel populair in de Benelux; vanaf het MS Jeanine lag het zendschip met minder vermogen dichter bij Vlaanderen en had Atlantis minder last van storingen dan Veronica (Capital op zelfde frequentie) en RNI (een Franse zender naast de frequentie).
In 1980 kon Atlantis 10 jaar Carnaby en 7 jaar Atlantis nog net vieren op 15 juli. Dat was de hoofdbedoeling van Adriaan. Door een overvloed aan vrije radio’s zag hij het nut niet meer in om zelf verder te gaan na de inbeslagname.
Adriaan heeft uiteindelijk vijf pogingen ondernomen. Eerst vanaf de MV Mi Amigo vanaf 15 juli 73, dan vanaf het MS Jeanine vanaf 30 december 73; De derde poging vanaf Gunfleet Tower in december 74 mislukte door een inbeslagname. De vierde poging vanaf de MV Magdalena als RMA 272 strandde voor de Nederlandse kust in september 79 en de vijfde poging vanuit het Oost-Vlaamse Maldegem eindigde in juli 1980 door een inbeslagname. Gek genoeg wordt er taalkundig gesproken West-Vlaams gesproken in Maldegem.
De uitzendingen vanaf de Mi Amigo en vanaf de Jeanine waren feitelijk de échte Atlantis-programma’s. Nadien waren het maar flauwe pogingen die zoals verwacht op niets uitdraaiden. Toch bedankt Adriaan voor die enkele mooie radiojaren !