Het nieuwe zendmastenakkoord voor DAB+, waarvan het ontwerp vrijdag door de Vlaamse regering voorlopig werd goedgekeurd, blijkt een zoveelste koehandel tussen Vlaanderen en Wallonië.
We berichtten u vorige zaterdag al summier over een nieuw zendmastenakkoord tussen de Vlaamse en Waalse gemeenschap, een aanpassing van het oorspronkelijke akkoord dat op 21 december 2018 definitief werd bekrachtigd. Het toenmalige akkoord betekende concreet dat Wallonië in het Vlaamse Sint-Pieters-Leeuw zenders en antennes mocht plaatsen voor zijn digitale radiomuxen 6D en 11D en dat Vlaanderen toestemming kreeg om het gebruik van Vlaamse muxen 11A en 12A toe te staan op twee Waalse plaatsen (Vloesberg, Henegouwen en Waver, Waals-Brabant).
Intussen blijkt uit de vrijgegeven documenten dat het in de aanpassing langs Vlaamse kant enkel gaat om de vraag om ook voor de mux 5A (Vlaanderen2, geëxploiteerd door Norkring) een zender te mogen voorzien in het Henegouwse Vloesberg (Flobecq, foto boven). Het feit dat 5A momenteel nog geen zender heeft in Vloesberg, in tegenstelling tot de commerciële mux 11A (Vlaanderen1, eveneens geëxploiteerd door Norkring), is één van de redenen – maar zeker niet de enige – waarom de mux Vlaanderen2 bijlange niet de dezelfde kwaliteit van dekking haalt als die van Vlaanderen1.
Het was overigens altijd al een hoogst vreemde zaak dat die toestemming voor 5A in Vloesberg destijds niet gewoon in het eerste akkoord werd verwerkt. Norkring kreeg zijn licentie voor 5A/5D al in de herfst van 2018, terwijl het zendmastenakkoord pas in de winter van 2018 werd bekrachtigd. Norkring stelde al in zijn aanvraag dat het zenderpark van 5A/5D letterlijk een kopie zou worden van 11A. Norkring wist dus al op voorhand dat het de locatie Vloesberg ook nodig zou hebben voor 5A, vooral in functie van dekking in de regio Vlaamse Ardennen. Maar u kent dat vast: wellicht was het “om administratieve redenen” niet meer mogelijk om die ‘kleinigheid’ nog aan te passen.
Van de oorspronkelijk vier voor de Vlaamse gemeenschap voorziene zenders vanuit Wallonië in het toenmalige zendmastenakkoord zijn er momenteel drie in bedrijf gesteld: de 11A is sinds 3 juni 2019 effectief in de ether vanuit Vloesberg. Voor de 11A vanuit Waver heeft Norkring nooit een aanvraag ingediend, ook al heeft de operator tot op vandaag nog altijd die mogelijkheid. Maar uit het feit dat het nieuwe akkoord enkel expliciet de 5A in Vloesberg vermeldt kun je al besluiten dat Norkring helemaal geen plannen meer heeft voor een steunzender in Waver. Broadcast Partners heeft voor de VRT-mux (12A) zowel een zender in Vloesberg als in Waver.
Wallonië heeft, ter ondersteuning van zijn twee landelijke muxen, ook al een jaar of vier twee zenders op de zendmast van Sint-Pieters-Leeuw. Theoretisch is de stand dus momenteel 2-3 voor Vlaanderen, waar dat volgens het akkoord 2-4 voor Vlaanderen had kunnen zijn. Te simplistisch? Think again, want het nieuwe akkoord houdt niet alleen één extra zender in voor Vlaanderen (de 5A in Vloesberg), maar ook nog eens drie extra zenders voor Wallonië in Vlaanderen. Waar in Vlaanderen? Daar heeft zelfs Wallonië momenteel nog geen enkel benul van.
“De Franse Gemeenschap krijgt bijkomend recht op het gebruik van drie extra posities in Vlaanderen. Een positie houdt het gebruik in van één digitaal frequentieblok op één specifieke lokaliteit. De posities worden ingevoegd in artikel 1 via aanpassing van dit akkoord en de bijlage, na goedkeuring door de minister van media van de Vlaamse Gemeenschap.”
Met het nieuwe akkoord komt de Vlaams/Waalse verhouding, om DAB+ zenders op elkaars grondgebied toe te staan, officieel dus op 5-5, al zal dat door het eigen administratieve gestuntel van Vlaanderen (in 2018) in de praktijk nu kunnen neerkomen op een 5-4 in het voordeel van Wallonië. Uiteraard is dat laatste afhankelijk van het feit of de Walen al dan niet iets doen met die drie nieuwe (theoretische) extra digitale “posities” in Vlaanderen.
Dat Wallonië nu de kans ruikt op drie extra “posities” in Vlaanderen, dat kun je onze Waalse buren niet kwalijk nemen. Voor hen is dat gewoon een kwestie van evenwicht. Al had Vlaanderen in het nieuwe akkoord kunnen laten inschrijven dat de in de praktijk ongebruikte “positie” van 11A in Waver pro forma zou worden omgezet naar “nog in te vullen positie”. Kwestie van – net als Wallonië – gewoon wat theoretische speelruimte achter de hand te houden voor toekomstige wijzigingen in het digitale radiospectrum. Want die wijzigingen gaan er sowieso nog komen in het kader van het digitaal frequentieplan, dat er liever vroeg dan laat zal moeten aankomen.
Misschien ligt het aan de ligging van de zendmast van Sint-Pieters-Leeuw.
Ik gok dat die ergens rond de 6/7km lig van het uiterste punt van het Brussels gewest (kanten Erasmus). Waardoor de zenders wel die capaciteit nodig hebben. Maar daardoor hebben ze eigenlijk meer bereik in Vlaanderen dan wat ze hebben in Brussel (en misschien zelfs Wallonië).
Ideaal zou er een zendmast op de grote markt van Brussel staan die dan ongeveer het gewest zou bestaan.
De grenzen zijn nu eenmaal grillig en kunnen nu eenmaal niet perfect overeenkomen met zendvermogens.
Laat staan met totaal iets anders arbitrairs.
En ja, ik leef zelf in Sint-Pieters-Leeuw.
Ik weet wat voor een kluwe het is.
Leeuw is Vlaanderen maar een eiland is het niet.