Was Noorse uitschakeling FM een fout?  

Uitstel FM

Noorwegen switchte vorig jaar als eerste in Europa, en categoriek, van FM naar DAB+. Dat gebeurde gefaseerd: op 11 januari 2017 in de eerste regio’s, en op 13 december 2017 de laatste. Er werd ook plaats gemaakt voor lokale DAB+, van de 187 actieve lokale radiostations op FM hadden er al 84 een licentie én een frequentie in het nationale DAB-blok. 

Was het echt een droomscenario? Voor de Zweedse FM-radio’s is er nog geen plan om te stoppen, zij blijven ook in Noorwegen te beluisteren. Het zijn niet de enige. Een aantal omroepen in Oslo weigerde in december te stoppen op FM, en waren in overtreding. In de grootste delen van het land werd dan maar beslist om hen te laten doorgaan tot in 2021. 

Verwarring

Er duiken echter nog andere hindernissen op. Zo wees een onderzoek in het voorjaar wel uit dat de luistertijd op DAB+ stabiel zou gebleven zijn ten opzichte van de uitgeschakelde FM. Begin augustus bleek uit een ander onderzoek dat meer dan de helft van de inwoners van Noorwegen ontevreden was, vooral omwille van slechte ontvangst DAB+, en de extra kosten.  

Volgens het onderzoeksbureau TNS Kantar zouden de cijfers van de NRK (openbare omroep, 65 tot 70%) ondertussen met 20% gezakt zijn. Er is natuurlijk ook verwarring bij de luisteraars, omdat nog wel Zweedse omroepen, en Noorse lokale radio’s ontvangen worden op FM, maar niet langer de NRK. Waarschijnlijk zal dit een licht gewijzigd luistergedrag opleveren. Daarnaast is er door een ruimere keuze aan commerciële omroepen op de Noorse DAB+ een veel ruimere keuze en die doen het wél uitstekend in de luistercijfers.

Uitschakeling een fout?

De eerder conservatief ingestelde centrumpartij (Senterpartiet), die haar kiezers vooral op het platteland haalt en die in het Noorse parlement in de oppositie zit, wil nu dat alle FM-frequenties opnieuw geactiveerd worden. Zij lieten zich eerst leiden door een positief advies dat alles goed voorbereid was, doch stellen nu dat het fout was om het hele nationale netwerk uit te schakelen, vooral omdat DAB+ (volgens hen) nog niet helemaal ‘rijp’ was. Dat is een bocht van vele graden.  

In andere landen

Ook bij ons is er ondertussen een plan in twee snelheden. Publieke en landelijke omroepen zijn op DAB+ overgestapt, doch kunnen voorlopig ook op FM blijven uitzenden. Voor de lokale omroepen is er geen plaats vrijgemaakt op DAB+, zij blijven zeker op FM, en er wordt zelfs overwogen om ze daar te houden. 

In Nederland wordt eveneens gewacht met het opheffen van FM. Er zou daar slechts 13% van de luisteraars af en toe naar DAB+ luisteren, terwijl er dagelijks toch 70% via verschillende media de radio aan heeft staan. In Duitsland was de openbare omroep afgelopen week ook nogal ontevreden over gedaalde luistercijfers. 

---