De Amerikaanse senaatscommissie voor handel, wetenschap en transport heeft afgelopen week het voorstel voor de “AM For Every Vehicle Act” goedgekeurd. In het Amerikaanse wetgevende proces is dit weliswaar nog maar een eerste stap, maar wel een belangrijke.
De afgelopen maanden werd het langzaamaan verdwijnen van de toegang tot AM-radio in de nieuwste Amerikaanse auto’s, voornamelijk de elektrische, een nationale politieke topic. Als de wet zou worden goedgekeurd, dan moet de National Highway Traffic Safety Administration een regel uitvaardigen die autofabrikanten verplicht om AM-radio in hun voertuigen aan te houden zonder een afzonderlijke of aanvullende betaling, vergoeding of toeslag. Bovendien zal AM duidelijk zichtbaar moeten zijn op het dashboard van het voertuig.
De NAB, de Amerikaanse radiolobby, juicht de (eventuele) wet toe, maar de Amerikaanse autolobby verzet zich hevig. Ook de Consumer Technology Association (CTA) is een tegenstander en noemt de stap “een ongekende en onnodige aanval op de keuze van de consument en de vrije markt”. “Men wil particuliere bedrijven dwingen een product te verkopen dat de meeste consumenten niet eens gebruiken of willen”, aldus de CTA.
Overigens heeft de wet op zich weinig of niks te maken met het verdedigen van AM-radio. Wettelijk gezien gaat het thans hoofdzakelijk om het feit dat AM-radio tot op heden ook nog steeds een soort van essentiële ruggengraatfunctie heeft in het nationale noodwaarschuwingssysteem (National Public Warning System).
In dat verband zou het wetsvoorstel ook opdracht geven aan het Government Accountability Office om te onderzoeken of alternatieve communicatiesystemen dezelfde dekking en effectiviteit kunnen garanderen als AM-radio, om het publiek te waarschuwen bij noodsituaties.
Het duurt nog even voor er echt sprake kan zijn van een eventueel bindende wet. Pas na het augustus-reces zal het op de agenda van de voltallige Senaat komen. Een gelijkaardig wetsvoorstel wordt intussen ook al behandeld in het Amerikaanse Congres. Zowel in het Congres als in de Senaat krijgt het voorstel de steun van Republikeinen én Democraten. Wat in het actuele politieke klimaat in de VS sowieso al heel zeldzaam is geworden.
Los van het nostalgisch aspect vraag ik me af of de “essentiële ruggengraatfunctie” van AM “in het nationale noodwaarschuwingssysteem” ook voor Europa in het algemeen en België in het bijzonder ook geldt? Ik denk vooral aan het geval van rampen en/of oorlog.
Dat antwoord is eenvoudig en geldt voor heel Europa: neen, dat bestaat hier nergens. In de VS was AM vele decennia de belangrijkste backbone voor de noodwaarschuwing. Uitzendingen van de AM-radiostations werden en worden nog steeds zeer frequent onderbroken voor systeemtesten. Intussen zijn er tal van andere systemen bijgekomen, maar als backbone, de allerlaatste toevlucht als alle andere dekking het zou begeven, bestaat het nog steeds. Dat heeft vooral nut voor de meest afgelegen plekken, waar enkele afgelegen AM-stations vaak nog het enige zijn wat je op een normaal radiotoestel kunt ontvangen.
Op de langere termijn kan DAB+ in Europa wel zo’n noodfunctie mee helpen vervullen. Onder meer in Duitsland en Oostenrijk lopen testen met noodwaarschuwingsystemen via DAB+, waarbij de ontvanger automatisch kan overschakelen zodra een noodkanaal wordt geactiveerd. Ook met noodberichten op de display en zelfs het vanop afstand automatisch uit stand-by halen van radio-ontvangers via DAB+ wordt volop getest. De huidige generatie ontvangers is daar echter (nog) niet voor geschikt.
Ik heb er indertijd voor gepleit om de 927AM van de VRT te behouden (of zeker op standby te zetten) toen hij definitief werd stopgezet in het programma ‘De Ochtend’ (Live!) op Radio1.Met één AM zender kan je een heel continent van informatie voorzien! Zelfs als de stroom uitvalt (geen internet, geen signalen naar de diverse FM-DAB+ zenders, geen internet…enz.).Met één noodgenerator los je dat op van uit een noodstudio!
Ik heb ooit ergens op een forum gelezen dat de vroegere langegolfzender van France Inter, thans enkel nog een tijdseinzender, nog steeds een dergelijke noodfunctie zou hebben binnen de nationale noodplanning in Frankrijk, maar je vindt daar geen details over. Misschien hangen ze dit soort zaken ook niet bewust aan de grote klok. Dergelijke grote installaties kun je bij conflicten ook vrij gemakkelijk uitschakelen. Ook de langegolfinstallatie van Monaco is nog integraal intact, die van Luxemburg voorlopig eveneens.
Wel jammer dat er zoveel radio ontvangers zijn die wel de middengolf kunnen ontvangen, maar niet de langegolf, waar de 162 van France Inter op zit.
Je kan de situatie bij ons niet vergelijken met de Franse markt. In Frankrijk was die LG doorheen de laatste 50 à 60 jaar altijd heel nadrukkelijk aanwezig op de toestellen. Voor wat AM betreft zaten de vier marktleiders ginds tot voor enkele jaren allemaal op de LG, terwijl je bij ons al voldoende had aan enkel de middengolf. Zoiets vertaalt zich ook in de oudere toestellen waarop de massa in geval van nood nog zou kunnen terugvallen. Bij ons kocht je in de jaren ’90 goedkopere radio’s met enkel middengolf en FM, maar in Frankrijk hadden de goedkoopste toestellen altijd minstens drie banden.