In de Verenigde Staten staat de niet-commerciële radio op het punt om zijn grootste boost in jaren te krijgen. De FCC (Federal Communications Commission) maakte bekend dat ze later dit jaar – van 2 tot 9 november – aanvragen voor deze non-profit radiostations op volle kracht zal accepteren.
De FCC stelt voor het eerst sinds 2010 in het hele land nieuwe licentiemogelijkheden beschikbaar. Er geldt dit keer wel een maximum van 10 aanmeldingen per aanvrager, waarmee meteen tegemoet wordt gekomen aan de belangrijkste kritiek op die vorige licentieperiode van 2007-2010. Toen werden meer dan 1.300 licenties goedgekeurd, maar daar waren nogal wat grote slokoppen bij.
De non-profit radio’s kenden in de VS in de afgelopen 20 jaar een explosieve stijging. Op AM gaat het om meer dan een verdubbeling en ook op FM zien we een gestage daling van het aantal commerciële radio’s ten voordele van de niet-commerciële.
Een blik in de Amerikaanser niet-commerciële achterkeuken
Onder die Amerikaanse non-profits vallen meerdere soorten radiostations. Het gaat momenteel alles samen om zo’n 3.500 radiostations – ongeveer een kwart van alle Amerikaanse radiostations – en je kunt ze grosso modo verdelen in twee grote groepen.
Enerzijds heb je een duizendtal ‘publieke’ radiostations. De volledige lijst per staat vind je op deze Wikipedia-pagina. Een groot deel is aangesloten bij NPR, de National Public Radio. Hun programma’s zijn meestal een mix van lokale content en programma’s die via NPR worden aangeleverd. Al deze stations worden hoofdzakelijk gefinancierd met lidgelden van geëngageerde luisteraars. En zoals dat in Amerika gaat krijgen de leden die hun lidmaatschap wat laat vernieuwen een telefoontje van een vriendelijke vrijwilliger. Naast de NPR-gelieerde stations heb je ook nog de enkele honderden college- en university radio’s. Ook hiervan bestaat een lijst op Wikipedia.
Vaak wordt wat meewarig gedaan over die publieke stations, maar sommige scoren erg goed. In 2019 was de nummer één ‘The Current’ KCMP (89.3) Minneapolis van de American Public Media Group met een aandeel van 2,9, gevolgd door WXPN (88.5) Philadelphia van de University of Pennsylvania en de University of Texas in Austin’s KUTX (98.9) Austin, met een aandeel van 1,8. De andere stations in de top vijf waren KKXT (91.7) Dallas van North Texas Public Broadcasting met een aandeel van 1.3 en Friends of KEXP’s KEXP-FM (90.3) Seattle met 1.1.
De andere – veruit grootste – groep non-profit radio’s zijn echter de kerken en religieuze organisaties. Zij financieren hun uitzendingen met donaties, net zoals Radio Maria dat bij ons eveneens doet.
In het erg gelovige Amerika zijn de (voornamelijk christelijke) radiostations steeds meer een lucratieve ‘business’. Bovendien zijn deze schenkingen vrijgesteld van belastingen, want ook de religieuze stations en organisaties genieten de zogenaamde status ‘501c3’. Op dit moment zouden er in de VS al zo’n 2.500 radiostations (met hoge vermogens) gelieerd zijn aan een dertigtal religieuze (media)groepen en organisaties.
De veruit grootste speler hier is de christelijk geïnspireerde Educational Media Group, goed voor zo’n duizend radiostations in alle 50 staten, meer dus dan de grootste commerciële speler (iHeartMedia met bijna 900 stations). Hun twee radioproducten Air1 Radio en K-Love Radio worden via satelliet aangeleverd. Spelers als deze wachten overigens niet echt op kansen voor nieuwe licenties. Om hun netwerk verder uit te breiden leggen ze – zeker in de grotere steden – vlot miljoenen dollars op tafel om de licenties van bestaande commerciële spelers op te kopen.
Het is ook niet zo dat al die religieuze stations de hele dag missen uitzenden. Een groot deel zendt gewoon muziek uit, het zogenaamde ‘contemporary christian’ format. In de VS is dat format globaal goed voor een marktaandeel van 4 procent.
