Er lijkt stilaan duidelijkheid te komen over de Radiostudie die Vlaams minister van Media Benjamin Dalle bestelde en waarvan de beloofde resultaten al enkele maanden op zich laten wachten. Officieel is er weliswaar nog geen communicatie over de studie, maar blijkbaar heeft Dalle VRT NWS vanmorgen al inzage gegeven. Daaruit moet blijken dat 1 januari 2031 de richtdatum wordt om het radioluisteren via FM af te schakelen.
Om FM te helemaal te kunnen afschakelen, moeten er voldoende mensen de overstap naar digitaal luisteren hebben gemaakt. Op dit moment luistert nog steeds een kwart van de Vlamingen exclusief via FM. Bij 65-plussers loopt dat op tot 41 procent. En dat is net de groep bij wie nagenoeg de hele audioluistertijd (89 procent) naar radio gaat.
De studie stelt als criteria voor dat het digitale luistervolume minstens 65 procent moet bedragen, dat minstens 60 procent van het Vlaamse wagenpark moet uitgerust zijn met een DAB+-ontvanger (eind 2023 was dat 29 procent) en dat de groep die exclusief via FM luistert, niet groter mag zijn dan 20 procent van de Vlamingen.
Volgens de voorspellingen van de onderzoekers zullen al deze criteria bereikt worden in de loop van 2028, waardoor 1 januari 2031 een realistische datum lijkt om FM af te schakelen. De afschakeldatum moet volgens de studie minstens 2 jaar op voorhand gecommuniceerd worden.
Om de overgang naar digitale radio te versnellen, bekeken de onderzoekers verschillende opties, waarbij de openbare omroep VRT een voortrekkersrol kan spelen. Het afschakelen van radio2 bijvoorbeeld, de grootste Vlaamse zender, zal de digitale overgang ongetwijfeld versnellen. Maar het oudere profiel van de gemiddelde radio2-luisteraar is een obstakel. Omgekeerd zal het jongere profiel van de Studio Brussel-luisteraar een overgang naar digitaal luisteren wel kunnen verteren. Maar die zender is dan weer niet groot genoeg om de hele digitale transitie te versnellen.
Op basis van de studie stelt minister van Media Dalle voor om de VRT, de landelijke radio-omroeporganisaties (Qmusic, Joe, en Play Nostalgie) en de netwerkradio-omroeporganisaties (Topradio, Nostalgie+, Stadsradio Vlaanderen) gelijktijdig af te schakelen. De lokale radio’s volgen mogelijk pas later, een scenario dat dus lijkt afgekeken van Noorwegen. Uiteindelijk zal de volgende Vlaamse regering de definitieve beslissing nemen.
De studie geeft aan dat de maatschappij gebaat is bij een snelle transitie, vooral naar DAB+, op voorwaarde dat iedereen mee kan. Voor minister Dalle is dat laatste een absolute prioriteit. “Zowel voor oudere luisteraars als luisteraars met beperkte middelen moet er aandacht zijn op weg naar de FM-afschakeling”, zegt Dalle bij VRT NWS.
Specifieke communicatiecampagnes moeten mensen begeleiden naar de digitale overstap. Dalle wil ook samenwerken met verkopers die een korting geven bij de aankoop van radiotoestellen met digitale ontvangers. Om de overgang ook duurzaam te laten verlopen, kan zo’n korting gekoppeld worden aan de inlevering van een oud FM-radiotoestel.
Feit is dat gewone luisteraars het verschil niet kennen tussen FM en DAB+. Als ze een toestel hebben, waarmee ze naar DAB+kunnen luisteren, denken ze dat alle zenders die ze kunnen beluisteren via DAB+ gaan. Wij zitten bijv. niet op DAB+ maar onze luisteraars beweren wel dat ze via DAB+ naar ons luisteren. Dat er bij de 50-plussers een flinke ‘groei’ is bij het luisteren naar DAB+ dient dan ook met een flinke zak zout genomen te worden.
In Noorwegen hebben ze al spijt van de afschakeling van de landelijke FM-zenders. Regionale en lokale FM-zenders werken daar nog wel gewoon.
Zwitserland krijgt ook de kriebels en stelt het afschakelen van FM telkens weer uit.
Nederland heeft de commerciële FM verkocht tot in 2032.
En Vlaanderen durft dan alsnog gewoon een datum te noemen?
En heeft blijkbaar schijt aan meer dan 20% van de radioluisteraars. Want met het “maximaal 20% van de luisteraars luistert exclusief naar FM” (wat waarschijnlijk betekent dat deze mensen geen DAB hebben en ook geen online luistermogelijkheid), respecteert men dus ook niet de mensen die deels naar FM luisteren.
Duurzaam is het ook niet, want er kunnen miljoenen FM-radio’s gewoon naar de stort.
Ik weet niet hoe het bij jullie in Vlaanderen is, maar in Nederland is het bereik van DAB+ gewoon onder de maat. FM kan echt niet uit.
Maar ja, hier wordt alles uitgezet als minder dan de helft van de mensen er mee wordt bedient. Binnenkort kan Rusland ons land binnenvallen, want dan is het landelijk sirene systeem gesloopt. Het is toch simpel om NL Alert te hacken of het internet uit te schakelen, maar dat begrijpen ze in Den Haag niet.
Waar staat ergens dat ze in Noorwegen spijt hebben van het afschakelen van de FM? De afschakeling van de FM is daar intussen al 6,5 jaar geleden en enkel in het eerste jaar was er een terugval in het radioluisteren. In de coronaperiode lag het radioluisteren er zelfs hoger dan in het laatste jaar met FM. Van de lokalen zenden er nog een honderdtal (van de 450) enkel op FM uit (meestal de meest afgelegen ultra-lokale projecten), plus nog een honderdtal die tegelijk op FM en DAB+ uitzenden. Meer dan de helft van de lokale en regionale stations zitten dus enkel op DAB+.
Overigens zijn oude FM-radio’s voor ruim 90 procent recycleerbaar, net als wasmachines of alle ander wit- en bruingoed. In de prijs van elk nieuw elektronisch toestel zit trouwens altijd een recyclagebijdrage. Dat ‘stort’ is dus een non-argument. En ter info: op dit moment al luistert in Vlaanderen amper 23 procent nog exclusief via FM. Dat cijfer zakt jaarlijks met drie tot vier procent. Ware het niet van de auto’s, je had zelfs geen marge van zes jaar nodig.
Voor de radiostations is FM met voorsprong de zwaarste kost van alle distributievormen, dus logischerwijze gaan ze dat niet nodeloos rekken. Uiteindelijk is zo’n richtdatum geen exacte wetenschap en maakt het zelfs niet zoveel uit wanneer de stekker er precies uitgaat. Het enige dat telt is dat je zo’n dure dubbele dekking via de ether niet eindeloos moet laten aanslepen.
Daar gaan we. De politiek, in name van Benjamin Dalle, zal eens gaan beslissen of er een frequentieband moet worden afgeschaft. Je kan je afvragen of hij zich wel goed heeft geïnformeerd of laten informeren. Dit is een onbegrijpelijke domme beslissing en hopelijk komt het uiteindelijk niet zo ver .
Want de FM-band moet helemaal niet afgeschaft worden! Men doet dat het publiek geloven.
De FM-band kan perfect gedigitaliseerd worden met de digitale techniek DRM (=Digital Radio Mondiale), familie van DAB. Deze werkt met exact met dezelfde codec ( xHE-AAC) en kan gebruikt worden voor alle bestaande broadcast-banden (FM, AM, SW, UHF, VHF). Dit in tegenstelling tot DAB waarvoor maar een beperkt frequentiespectrum gebruikt wordt. Zo zou je de frequenties op de FM of AM band veel beter kunnen inzetten dan voorheen.
DRM (www.drm.org) wordt reeds in een groot deel van de wereld gebruikt. Echter gaat de aandacht in West-Europa meer naar DAB en wordt DRM stilgezwegen.
Dat is jammer.
Het ambetante aan DAB+ is dat je de frequentie niet handmatig kan instellen. Zo had ik laatst veel stiltes bij het luisteren naar Crooze omdat de ontvanger koppig op 5A bleef staan terwijl 5D een betere optie was. Dat is nu iets wat bij FM wel altijd snel opgelost is.
De instellingen eens nakijken dan, want in de meeste DAB+-toestellen kan dat wel degelijk ook handmatig, als je dat nodig vindt.
DAB+ is echt gebouwd om in SFN’s te opereren.
Het valt domweg te verwachten dat als je een MFN creëert, je aan de rand van beide verzorgingsgebieden hier problemen mee krijgt.
Er zijn voldoende mogelijkheden om ook het netwerk 5A/5D te verhuizen naar een SFN frequentie die in heel Vlaanderen gebruikt kan worden, maar de verantwoordelijke overheid vindt het blijkbaar te moeilijk om daar eens wat moeite voor te doen.
Hopelijk gebeurt er toch iets tegen de tijd dat er nog eens iets leuks op dit blok verschijnt. Crooze is nu gedaan en de NRJ muziek vind je wel op gelijk ander blok ook. Het is wel mocht dit blok 10A als frequentie krijgen dan zou de lokale sector in het drukke Vlaamse middelpunt toegang hebben tot 1 extra freqeuntieblok voor Aalst, Mechelen en Brussel om nu maar iets te zeggen, zodat men extra ruimte creëert op de blokken Oost-Vlaanderen, Vlaams-Brabant en Antwerpen voor andere lokale zenders en opstel punten.