In Thailand is op 4 augustus officieel een nieuw proefproject met DAB+ gestart, de eerste private mux ooit voor het land. Meteen een leuke gelegenheid om de uiterst complexe radiosituatie in het voor toeristen populairste Zuidoost-Aziatische land eens onder het vergrootglas te leggen.
Eerst wat meer info over de nieuwe proef op DAB+. De eerste van de in totaal vier geplande zendersites voor de multiplex (op 9A) werd opgestart in Suan Saeng Tham in Nakhon Pathom (in het westen van de hoofdstad Bangkok). Dat gebeurde onder toezicht van de Thaise omroep- en telecomregulator NBTC.
De zendersite is verbonden aan een boeddhistisch klooster dat ook de initiatiefnemer is achter Luangta Radio, een religieus-boeddhistisch radiostation dat eveneens op FM te beluisteren is. Voorlopig is dat ook het enige beschikbare radioproduct in de proefmux. Op papier mogen tot 18 publieke en private radiostations deelnemen aan de proef.
De NBTC keurde in maart twee lokale (private) proefprojecten goed, telkens voor zes maanden. Een tweede proefproject (in blok 6C), dat nog in de lucht moet komen, kreeg groen licht voor de regio Khon Kaen en Maha Sarakham, in het noordoosten van Thailand.
Thailand kent momenteel nog geen reguliere DAB+. Tussen 2019 en 2023 deed het Royal Thai Army Radio Network wel uitgebreide DAB+-proefuitzendingen met sterke zenders in achtereenvolgens Chonburi/Pattaya (Centraal), Chiang Mai (Noord), Khon Kaen (Noordoost) en Songkhla (Zuid). Die tests waren enkel bedoeld om technische inzichten te verwerven. Dat uitgebreide veldwerk werd echter positief geëvalueerd, want de NBTC besliste dat het land op termijn volwaardig naar DAB+ wil overstappen.
De grote radiorevolutie in Thailand
Thailand kent een even complex als boeiend radiolandschap, met vooral een compleet oververzadigde FM-band. Naast de zowat 500 erkende – en door de overheid zeer streng gereguleerde – radiostations op FM en AM (nationaal, regionaal, commercieel en publiek) beleefde het land in de afgelopen 25 jaar een ware explosie van vele duizenden lokale community-radio’s, die meestal werken met zeer beperkte middelen. Vergelijk het gerust met de vrije radio’s in België tussen 1980 en 1985, maar in een veelvoud.
Werkelijk nergens ter wereld zijn er momenteel meer van dit soort lokale zendertjes dan in Thailand. Hun huidige aantal op de Thaise FM-band wordt op nog zo’n 3.000 geraamd, al waren het er in het vorige decennium nog ruim 5.000. Die informele gemeenschapsradio’s zijn trouwens ontzettend populair, met een marktaandeel van gemakkelijk 60 procent. Niet zo verwonderlijk, want bij de Thaise bevolking heerst traditioneel een groot wantrouwen tegenover de geofficialiseerde zenders. Ook de erkende commerciële radio’s moeten bijvoorbeeld verplicht het officiële overheidsnieuws uitzenden.
De duizenden community-radio’s opereren echter al decennia grotendeels in een juridisch vacuüm. Ook arrestaties en inbeslagnames kwamen vaker voor, vooral tegenover de meer rebelse zenders, maar transparante info zul je daarover nauwelijks vinden.
De NBTC probeert sinds enkele jaren orde te scheppen in die enorme chaos, reden waarom de regulator al bijna tien jaar ook nadrukkelijk naar DAB+ kijkt: als onderdeel van de oplossing én als een strategische noodzaak. Maar elk nadeel heb zijn voordeel: het maakte van Thailand – enigszins noodgedwongen – een voorloper in Zuidoost-Azië in de DAB+-technologie.
Tweesnijdend zwaard
Vorig jaar werden de zowat 3.675 community-radio’s door de overheid verplicht om een licentie aan te vragen. Zoals altijd dreigt zoiets een tweesnijdend zwaard te worden, waarbij de spontane ‘grassroots’-beweging in conflict komt met regulering, professionalisering en hogere financiële drempels. Per 31 december 2024 moesten reeds 679 stations, die geen licentie hadden aangevraagd, stoppen met uitzenden.
Die lokale licentieronde, een veiling waarbij op FM nog ruimte zal blijven voor ongeveer 2.500 lokale licenties, loopt naar verwachting nog tot het einde van het jaar. Critici vrezen dat de nieuwe regelgeving kleinere stemmen de mond zou kunnen snoeren. De NBTC belooft dat er daarnaast extra ruimte zal worden gecreëerd via DAB+, maar concreet zijn die plannen nog lang niet.
Bovendien kampt Thailand nog met het klassieke kip-en-ei-probleem. Er bestond in het land nog geen actieve markt voor radio-ontvangers met DAB+. Die komt er nu wel snel aan, want de NBTC legde eind vorig jaar een nieuwe technische standaard mét DAB+ op voor nieuwe ontvangers. Die standaard is sinds 1 maart al van kracht voor de huishoudelijke ontvangers en wordt op 31 oktober van kracht voor nieuwe voertuigen.
