En een bijzonder experiment met ‘scribosonie-uitzendingen’
Op deze Tweede Kerstdag, terug naar het voorjaar van 1973. Op 28 februari werd het bericht de wereld ingestuurd dat ook dit keer het Eurovisie Songfestival niet zonder problemen zou verlopen. Er zou zich een rel hebben afgespeeld tussen vertegenwoordigers van de afdeling televisie van de NOS en hun collega’s van de radio. Echter, vooraleer de nationale selectiewedstrijd te zien was op tv, waren delen van de vier Nederlandse keuzenummers reeds via Hilversum III te horen.
Ben Cramer zou het land vertegenwoordigen. Belhamel Henk Terlingen liet in zijn populaire woensdagavondprogramma ‘De Paul Meier Show’ echter al fragmenten horen. Bij het televisieteam sloegen de stoppen door en men ging verhaal halen in het muziekcentrum. De woordenwisseling liep zeer hoog op waarbij onder meer gedreigd zou zijn om de hoofdkabel van Hilversum III door te knippen.
De voorlichtingsdienst van de NOS ontkende, er was wel gedreigd om de zogenaamde aftaklijn van de televisie-uitzending, waardoor men in de radiostudio het songfestival kon bekijken, uit te schakelen. Gelukkig kon ook dit worden voorkomen. Trouwens van elk liedje waren er slechts tien seconden te horen geweest op de radio.
Thuiswedstrijd
Het liedjesfestival zou voor de achttiende keer worden gehouden in het Groot Hertogdom Luxemburg op 7 april. Een aantal van de deelnemers was op 29 maart al in Groningen te zien en horen. Twee van de kanshebbers; Cliff Richard en Ben Cramer, waren in de Martinihal aanwezig voor opnamen van het TROS tv-programma ‘Zevensprong’, dat op vrijdag 6 april zou worden uitgezonden. Cramer nodigde meteen Cliff Richard uit voor zijn eigen show, die hij voorafgaande aan het Eurovisie Songfestival zou geven.
Cliff Richard had Engeland al vertegenwoordigd in 1968, toen hij met ‘Congratulations’ tweede werd. In 1973 zou hij uiteindelijk derde eindigen met ‘Power to all our friends’. Anne-Marie David, won de thuiswedstrijd met ‘Tu te reconnaitras’, terwijl de Spaanse formatie Mocedades de tweede plek pakte met het mooie ‘Eres tú’. Ben Cramer haalde de top 10 niet en moest genoegen te nemen met een veertiende plek met het door Pierre Kartner gecomponeerde ‘De oude muzikant’.
Experimenten
Eind maart 1973 werd bekend dat per 1 mei heel Nederland de programma’s van Hilversum III in stereo zou kunnen konden beluisteren. Vanaf dezelfde datum zouden ook de programma’s van de RONO, de regionale omroep voor Noord en Oost, worden uitgezonden via de FM-zenders van Hoogezand en Irnsum. Tot dan werden de landelijke uitzendingen van het popstation deels onderbroken door de programma’s van de regio-omroep. Op 15 februari 1973 was de PTT vanuit Smilde proefuitzendingen gestart op de 88,0 MHz. Daartoe werden de programma’s van Hilversum I doorgegeven.
Er waren nog meer ontwikkelingen voor het noorden van het land. Via Nederland 1 kon men vanaf 6 maart 1973 elke dinsdagmorgen vanaf 09:30 uur gedurende twintig minuten kijken naar de zogenaamde telebord-uitzendingen van de Fryske Akademy. In het kader van het experiment Friese schoolradio werden, in samenwerking met de Technische Hogeschool (TH) in Delft, deze zogenaamde scribosonie-uitzendingen, georganiseerd.
Via een elektronisch schoolbord waren alleen maar tekeningen, grafieken en dergelijke te zien. Een eenvoudig beeld kon daarna uitgezonden worden met gebruik van een radiozender. Via een converter kon het signaal ontvangen worden met een televisietoestel. Medewerkers van de TH in Delft hadden dit experimentele systeem, samen met medewerkers van de TH in Bandoeng, opgesteld voor Indonesië.
Op diezelfde manier kregen leerlingen er op verschillende scholen les. Twintig scholen in Friesland deden mee aan dit experiment mee. Omdat ze niet over voldoende eigen apparatuur beschikten maakte men gebruik van de televisiezender Smilde. Andere toepassingen van deze techniek waren onder meer de schruftelefoon, overhead-projectie en het doorsturen van hartsignalen via telefoon en het registreren op een tv-ontvanger. Het experiment was op 29 mei 1973 voor de laatste keer te zien in Noord Nederland.
Hans Knot
