Naar aanleiding van de antwoorden van minister van media Sven Gatz tijdens de hoorzitting van donderdag 11 januari 2018, ga ik eens keihard mijn mening zeggen. Dat is nodig want het is hoog tijd om snel wakker te worden. Na het dossier goed bekeken te hebben kom ik tot de enkele opmerkelijke conclusies. In Nederland, Frankrijk en Duitsland is er plaats gemaakt voor regionaal gebruik van DAB+ frequenties. Dat is dus normaal. Dat Vlaanderen, wat radio betreft, een abnormale regio is weten we al een tijdje.
We mogen sinds 1998 in stereo uitzenden. Daarvoor was dat streng verboden De geschiedenis gaat zich weer herhalen. Met de nakende aanbesteding van een nationale DAB+ multiplex lijkt de ruimte voorlopig op. De enige technische oplossing is het DVBT-kavel voor DAB+ gebruiken. Dit is echter in gebruik voor televisie en tot 2024 eigendom van Norkring. Dat is de club die ook de DAB+ uitzendingen voor de VRT verzorgd.
Ik ben voor een sterke openbare omroep. Maar laat ik tegelijk stellen dat VRT niet uitblinkt in een eerlijke verdeling van het spectrum. Regionale DAB+ capaciteit is er dus ten vroegste over zes jaar. En dan zal er ook nog een onderzoek gebeuren. ’Voor lokale radio’s: een onderzoek naar de technische en economische haalbaarheid van lokale kavels’. De kans dat dit op een typische politieke manier gestuurd wordt, is niet onbestaande.
Momenteel zijn lokale radio’s verbannen naar babyfoon-frequenties. Alle hoogvermogen zenders, op vier na, zijn in handen van netwerkradio’s. Het resultaat van het onderzoek is bijgevolg erg voorspelbaar. Het is het verhaal van de kip en het ei. Overal in de wereld bestaat regionale commerciële radio. Dit genre zenders zijn meestal een dertigtal kilometer rondom een grote stad te ontvangen. In Vlaanderen is dit afgeschaft door de huidige frequentie-indeling. Dus uitzoeken of wat krakende omroepen dit vandaag aankunnen is onzin. Uitzoeken of regionale radio bestaansrecht kan hebben zal waarschijnlijk niet de opdracht zijn. Ik ken de uitslag al. Er moet enkel nog een consultant gevonden worden die voor een mooi bedrag zijn bevindingen in een tien centimeter dik rapport wil zetten.
Misschien kunnen we de volgende discussie eens voeren. Is er een maatschappelijk draagvlak voor twaalf nationale programma’s van de VRT? Want die heeft de openbare omroep. En als DAB+ de norm wordt dan betekent dit dat de VRT zonder enige discussie van vijf naar twaalf programma’s gaat waarvan Radio 2 liefst vijf nationale mogelijkheden bezet. Willen wij dat de nationale omroep, die al een bereik heeft van 60%, het aanbod nog laten uitbreiden? Maar ook Medialaan NV graaft zich in om een digitaal monopolie te realiseren. Ik hoor nu al dat men op de Norkring-multiplex drie extra kanalen heeft gehuurd. De vraag is of er een maximaal aantal nationale programma’s per omroep moet worden afgesproken? Zo mag je nu slechts maximaal twee nationale FM-omroepen bezitten.
Er is helemaal geen schaarste. Indien de VRT en Medialaan zich beperken tot de huidige omroepprogramma’s dan is er plaats vrij op de bestaande multiplexen. Misschien kan men eens een onderzoek doen naar de economische haalbaarheid van twintig nationale commerciële radio’s in Vlaanderen? Ik ken de uitslag. Dat kan niet. Ik ken ook de agenda. Alle capaciteit volproppen met non-stop producten om de markt af te schermen.
En zo wordt het huidige duopolie Medialaan/VRT op eenvoudige wijze door het parlement geramd. De minister maakt een complete commissie wijs dat hij gaat onderzoeken of lokale radio ook digitaal kan gaan. Misschien begrijpt Jacqueline Bierhorst nu waarom er geen vertrouwen is. Want we weten al een tijdje hoeveel multiplexen er toegewezen zijn. Er is wel of geen plaats voor regionaal gebruik. En starten met zes jaar achterstand, is geen vrije markt. En voor hetzelfde geld laat men de DVB-T kavel voor wat het is. Opgeruimd staat netjes.
En ja ik hoor de minister al komen. “Misschien kunnen we hen op de FM laten zitten”. De radiowereld kent inmiddels zijn agenda. De sector kan tussen de regels lezen. Het zijn niet allemaal hooligans. Zoals hij de TOPradio-luisteraars graag omschrijft. Sommigen kunnen één plus één optellen.
Is getekend Victor Olsen
