Het afsluitende deel van de column waarin ik aandacht heb voor de aantekeningen die het in 2012 niet haalden bij de publicatie van mijn boek ‘Boven Water’. Met daarin de herinneringen aan Radio Veronica zoals die door Max Lewin – één van de mede-oprichters van de zeezender – bewaard werden in zijn archief. De vermeende overtreding van een oude wetgeving tijdens de bouw van een zender voor het radiostation in spe, staat nog steeds centraal.
Advocaat J.G. Petersen uit Amsterdam, die de beklaagden verdedigde, argumenteerde dat de Dienst der Domeinen van de Nederlandse Staat de afgedankte zendapparatuur van de Marine vaak, via openbare inschrijving, zelf aan dumphandelaren verkocht. De bij verdachte Oswald in beslag genomen walkietalkies waren bovendien bij één van hen gekocht, daarom vroeg hij de vrijspraak. De uitspraak zou enige weken later, op 19 februari 1963, volgen.
Voorwaardelijk en geldboete
Die ochtend schreef de Volkskrant: ‘De Amsterdamse rechtbank veroordeelde de 39-jarige vroegere technische directeur van de toenmalige VRON, waaruit Radio Veronica is ontstaan, H.O. uit Amsterdam, tot een boete van 100 gulden subsidiair tien dagen hechtenis plus twee maanden voorwaardelijk met een proeftijd van drie jaar wegens overtreding van artikel 20 van de Telegraaf- en Telefoonwet van 1904. Dit betreft het zonder vergunning van de minister van Verkeer en Waterstaat aanwezig hebben, aanleggen, of gebruiken van radio elektrische zendinrichtingen.’
Eerst was er zes maanden voorwaardelijk plus een boete van 150 gulden geëist. Het artikel ging ook in op de veroordeling van de 46-jarige ex-zendertechnicus Arie Derksen, die inmiddels was verhuisd naar Groningen: ‘Deze werd veroordeeld tot het betalen van een boete van f 100,– plus een maand voorwaardelijke gevangenisstraf. Er was tegen hem drie maanden gevangenisstraf geëist plus een geldboete van f 250,–.’ In alle kranten werd de verslaggeving over deze voortslepende rechtsprocedure beëindigd met: ‘De verdediger heeft hoger beroep aangetekend’. Er zou dus zeker nog op deze zaak terug worden gekomen.
Misbruikt door politieke partij Lewin
Op 8 mei 1963 was Radio Veronica opnieuw in het nieuws. Max Lewin, één van de oprichters, had zich vol overgave in de kiesstrijd gestort met een eigen politie partij. Daarbij maakte hij gebruik van de naam van het radiostation, maar de directie ervan zag dat helemaal niet zag zitten. ‘Misbruik’ werd gefulmineerd. De naam ‘Radio Veronica’ mocht niet voor politieke doeleinden gebruikt worden.
Dat was 29 april wel gebeurd in een televisieprogramma van de ‘Nieuwe Democratische Partij’, zoals het initiatief van Lewin heette. In een brief aan de commissaris voor radiozaken werd onder meer geschreven: ‘De in deze uitzending vertoonde beelden hebben bij zeer velen de indruk gewekt dat Radio Veronica met deze partij in enig verband zou staan.’ Tevens werd de regeringscommissaris verzocht te willen meewerken aan een rectificatie, die ook op tv zou worden uitgezonden.
De directie van Veronica: ‘Thans blijkt dat de NDP de naam van Veronica ook gebruikt op haar verkiezingsborden, daarbij de luisteraars van Veronica opwekkend op de NDP te stemmen. Wij wensen nadrukkelijk vast te stellen dat wij deze handelswijze op zijn zachtst uitgedrukt onjuist vinden en verklaren dat wij hier absoluut niet achter staan. Radio Veronica houdt zich principieel buiten elke politiek.’
Max Lewin kwam ook zelf met een verklaring. Hij zou vooraleer het programma werd opgenomen, via de dienstdoende NTS technicus, bij de commissaris hebben laten nagaan of er bezwaar was tegen de later gewraakte tekst. Volgens Lewin was er geen beletsel geformuleerd tegen het betreffende tekstbordje. Hij stelde tevens dat hij nog via de radio uitleg zou geven over het gebruik van de naam ‘Veronica’ in het televisieprogramma van de NDP.
Hans Knot
Foto’s: Archief Freewave
