Het is een hele belevenis om columns te schrijven over datgene er zich in mijn geboortejaar afspeelde. Ik focus dit keer op de maanden september tot en met december 1949. Niet dat ik er iets van heb onthouden, maar het is interssant om erachter te komen wat er in die periode zoal speelde.
Tweelingbroer Egbert en ikzelf kwamen ter wereld als vijfde en zesde kind van Rie en Jelle Knot in het Rooms Katholieke Ziekenhuis aan de Verlengde Hereweg 92 in Groningen. Het was in de tijd dat vooral nonnen de zorg droegen. Met grote kappen op ondersteunden ze jonge moeders en ze zorgden er voor dat de borelingen gedurende hun eerste levensdagen optimaal werden vertroeteld, zodat moeder de nodige rust kon krijgen.
Twintig jaar later
Uiteraard kon niemand van de familieleden toen bedenken dat in de kelder van het ziekenhuis, onder de afdeling G2, twintig jaar later, ik er mijn eerste stappen zette in de radiowereld bij de ziekenomroep. Er was een simpele studio met een oude mengversterker en een nog oudere microfoon. Een kleine recorder en twee draaitafels waren genoeg om via lijn 4 de zieken wekelijks enige uren te verpozen met vooral verzoekplaten die deels ook religieus getint waren.
Gelukkig hadden de zusters, die eerder actief waren met radio, de nodige platen van dat soort achtergelaten. Ik zou er vele jaren actief blijven. Vanaf 1973 kreeg de ziekenomroep een zeer professionele status waarbij opkomend radiotalent de kans kreeg om een volgende stap te zetten. Een groot voorbeeld is Rob van Dam die als Marc Jacobs bij de zeezender Radio Mi Amigo helemaal doorbrak en later een erg mooie loopbaan kende onder zijn eigen naam.
Dankzij de zendamateurs
In de maand september 1949 meldde een radiozendamateur uit Helmond aan een collega zendamateur uit België dat er in Lokeren een kind van drie dagen jong in grote nood verkeerde door een gescheurd buikvlies. De plaatselijke arts kon niets doen maar de man had gehoord dat er in Utrecht een professor was die met een operatie redding kon brengen. Helaas was het in België niet bekend om welke professor het ging.
Gevraagd werd om contact op te nemen met zendamateurs in de regio Utrecht. De man in Helmond kwam meteen in actie en het lukte hem om binnen een paar minuten verbinding te krijgen met een collega uit Utrecht die beloofde op zoek te gaan naar de gegevens. Vrijwel tegelijkertijd kreeg de Helmonder, via een vertegenwoordiger van het plaatselijke ziekenhuis, al de nodige info.
Maar ook de collega in Utrecht kwam al na een paar minuten terug in de ether met een verlossend bericht. De kleine baby kon met spoed naar de universiteitskliniek van Professor dr. Nubeer worden gebracht. In samenwerking met dr. Klinkenbergh van het Sint Antoniusziekenhuis uit Utrecht, zou de operatie uitgevoerd worden. En dus werd dezelfde avond nog de baby vanuit België naar Utrecht gebracht. Eind september kregen de zendamateurs het verblijdende bericht dat, mede dankzij hun snelle acties, de operatie was geslaagd en dat het patiëntje vrijwel geheel hersteld naar de ouders in Lokeren was teruggekeerd.
Hiernaast: De Radioamateur, ook wel zendamateur en radiozendamateur genoemd. Een bijzondere hobby die heel veelzijdig is en levens redt.
Luiers met een detectiesysteem
Wat betreft het volgende bericht weet ik – 75 jaar later – niet of we dit serieus moeten nemen. Maar het heeft vaag iets met communicatie te maken, vooruit dan maar. Dankzij een nieuwe Amerikaanse uitvinding konden baby’s automatisch hun ouders waarschuwen als ze een schone luier nodig hadden. Zelfs de melk opwarmen als ze midden in de nacht van honger en dorst gingen huilen, was mogelijk.
In een nieuw soort luier waren twee thermosplaatjes aangebracht die uiterst gevoelig waren voor verandering in vochtigheidsgraad. Waarop een neonlicht boven de wieg ging branden. Wanneer de baby begon te huilen, ging het geluid via een microfoon naar een elektrische spoel die begon te gloeien en een flesje melk opgewarmd werd. Daarop maakte een wekker de ouders wakker. De uitvindingen werden gedaan in een laboratorium in Washington, waar vele jonge vaders werkten die de lasten van het ouderschap trachtten te verlichten.
Hans Knot
Foto bovenaan: Museum Zusters van Liefde JM
