Volgens de nieuwe CIM Establishment Survey 2024 (ES) daalt het bereik van FM-radio in Vlaanderen onder de 50 procent, terwijl DAB+ eerder lijkt te stagneren en het radioluisteren via online zelfs daalt. Ook audiostreamingdiensten hebben het moeilijk en Spotify verliest voor het eerst in bereik.
Het is de derde editie van de CIM ES, een jaarlijks nationaal onderzoek naar het bredere mediabereik en -consumptie. Het onderzoek zit in hetzelfde vaarwater als de Imec.digimeter, maar die is enkel Vlaams, terwijl dit onderzoek de drie Belgische gewesten dekt. Wij beperken ons als RadioVisie tot een analyse van de resultaten voor ‘radio en audio’.
Audio bereikt maandelijks 85,3 van de Belgische bevolking, tegenover 90,4 procent een jaar geleden en 86,3 procent in 2022. Het lijkt dus een beetje op een jojo. Het voordeel is hier dat de cijfers veel hoger liggen als je specifiek kijkt naar de doelgroepen voor Vlaanderen. Bij de betere Vlaamse verdieners tussen 25 en 64 jaar – iets meer dan twee miljoen Vlamingen – stijgt het maandelijkse audiobereik naar 94,7 procent. Er is dus geen enkele twijfel dat audio globaal commercieel zeer interessant is en blijft.
FM in verval in Vlaanderen
In Vlaanderen heeft 79,4 procent een autoradio en 69,9 procent heeft minstens één huishoudelijk radiotoestel. Het is pas de eerste keer dat CIM ES deze vraag concreet stelt, dus er is geen vergelijking met de vorige jaren mogelijk. De vragen maken helaas geen onderscheid tussen radiotoestellen en autoradio’s met of zonder DAB+. Opmerkelijk is dat de cijfers hier in Wallonië beduidend lager liggen. ‘Slechts’ 71,8 procent heeft een autoradio en 58 procent een gewoon radiotoestel.
De opmerkelijkste vaststelling is dat het bereik van live FM-radio dit jaar in Vlaanderen terugvalt naar 49,4 procent. Vorig jaar lag dit cijfer nog op 58,1 procent en in 2022 op 61,9 procent. De terugval op twee jaar tijd is het grootst in de groep 25-44 (van 62,5 naar 45,6 procent), maar ook in de groep 65+ zakt het maandelijkse bereik van FM van 70,9 procent naar 58,7 procent. In Franstalig België is er nog geen sprake van een echte shift. Het bereik van FM-radio daalde er op twee jaar van 58,9 naar 55,9 procent.
DAB+ stagneert
Het maandelijkse bereik van DAB+ stijgt in Vlaanderen langzaam door naar 32 procent, tegenover 31 procent een jaar geleden en 21 procent in 2022. Dat lijkt dus eerder op een stagnatie te wijzen. In de doelgroep 25-64 is er voor DAB+ amper een stijging van 38 procent naar 38,7 procent, bij de 65+ gaat het cijfer van 21,3 naar 21,5 procent.
Bij de Vlaamse mannelijke betere verdiener tussen 25 en 64 – de belangrijkste trekkers van DAB+ – is er zelfs een lichte terugval van 48,3 procent naar 47 procent, maar bij de vrouwen zie je in dezelfde doelgroep dan weer een inhaalbeweging van 34,9 naar 41,2 procent. Het zijn dus de vrouwen die hier het globaal slechts lichtjes positieve cijfer voor DAB+ redden. In Wallonië stijgt het bereik van DAB+ op een jaar van 18,4 naar 20,4 procent (25,4 procent in de doelgroep 25-64).
Online radio valt terug
Je zou dus verwachten dat live radio via online het verlies van FM goedmaakt, maar dat blijkt duidelijk niet het geval. Integendeel, het bereik van online radio (via website of app) daalt in Vlaanderen zelfs van 16,1 procent naar 14,5 procent. In de doelgroep 25-64 gaat het om een terugval van 21,2 procent naar 19,2 procent. Bij de aggregators (portals zoals TuneIn, etc.) is er in Vlaanderen een daling van 6,5 naar 5,6 procent (van 8,5 naar 7,7 procent in de doelgroep 25-64). In een bereikstudie als deze mag je de cijfers van de aggregators en het online bereik via websites of apps echter niet bij elkaar tellen.
In Vlaanderen stijgt het bezit van smartspeakers weliswaar van 14,2 naar 18 procent procent, maar dat lijkt slechts weinig van invloed op het radioluisteren via online. Slechts 7,7 procent geeft aan wel eens via een smartspeaker naar de radio te luisteren (6,7 procent in 2023). Het bereik van het online radioluisteren via de smartphone valt terug van 20,9 procent naar 17,9 procent en via computers zakt het radioluisteren van 13,2 procent naar 11,4 procent. In Wallonië liggen de cijfers van het online radioluisteren op alle vlakken nog lager dan in Vlaanderen.
Tot slot daalt ook het bereik van live radio via een TV-set van 19,9 procent naar 18,1 procent (van 22,7 naar 20,1 procent in de doelgroep 25-64). In Wallonië valt dat bereik via een TV-set zelfs terug van 16,2 procent naar 12,6 procent.
Raakt jeugd Spotify moe?
Ook de opmars van audiostreamingdiensten lijkt te stuiten in Vlaanderen. Vorig jaar zagen we bij Spotify en consoorten nog een stijging van 28,9 naar 36,8 procent, maar dit jaar valt dat cijfer terug naar 32,3 procent. In Wallonië is er een stabilisatie, van 28,2 procent naar 28,1 procent. Bij het muziek beluisteren via een videoplatform is er in Vlaanderen zelfs een terugval van 27,1 procent naar 21,1 procent (Wallonië: van 34,1 naar 32,3 procent).
Het aantal Vlamingen met een betalend abonnement op een muziekstreamingdienst steeg vorig jaar nog van 18,2 naar 24,9 procent, maar zakt nu terug naar 20,5 procent. In Wallonië is er wel nog een lichte stijging van 15,5 naar 16,9 procent. In de Vlaamse groep 12-24 heeft 34,8 procent een betalend abonnement. Dat is hetzelfde cijfer als in 2022 en dus opnieuw een pak minder dan de 47,4 procent die vorig jaar werd opgetekend. In Wallonië zien we in de groep 12-24 een stijging van 24,2 naar 30,1 procent met een betalend abonnement.
Het maandelijkse bereik van Spotify valt in Vlaanderen terug van 30,8 procent naar 28,4 procent, met YouTube Music op afstand als tweede (van 8,4 procent naar 7,2 procent). Apple Music (1,9 procent) komt pas als vierde na Soundcloud (2,2 procent). Bij de Vlaamse generatie 12-24 zien we bij Spotify een daling van het maandelijks bereik van 57,6 procent naar 50,6 procent. In Wallonië stijgt het algemene bereik van Spotify nog van 21,7 naar 22,9 procent, terwijl YouTube Music verder daalt, van 8 naar 6,4 procent.
Het aantal Vlamingen dat zegt muziek te downloaden of te kopen daalt van 16,7 naar 12,9 procent. In Wallonië houdt dit veel beter stand, met slechts een lichte daling van 23,3 naar 22,9 procent.
Podcasts: het blijft behelpen
Bij de podcasts wordt dit jaar in het onderzoek geen onderscheid meer gemaakt tussen ‘native’ podcasts en ’timeshifted radio’ (het uitgesteld luisteren naar radioprogramma’s). Maar zelfs met de twee samengeteld zien we in Vlaanderen nog altijd maar een maandelijks bereik van 10,3 procent (in Wallonië 6,8 procent).
Vorig jaar zagen we bij native podcasts een bereik van 10,4 procent en bij ’timeshifted radio’ 6,6 procent. Ondanks het enorme aanbod aan nieuwe podcasts blijft dit fenomeen dus slechts een zeer beperkt deel van het publiek aanspreken. Het zijn vooral de twintigers en dertigers die de grootste consumenten zijn van dit medium. De populairste podcasts zijn die met een originele inhoud en niet gelinkt aan een ander medium. 6 procent van de Belgen luistert naar dit type podcast.
Credits
Het CIM Establishment Survey 2024 omvat 6.339 bevragingen, waarvan 3.722 in Vlaanderen, 2.013 in Wallonië en 663 in Brussel19. De mix is wel anders dan die van 2023: 50 procent via face-to-face (door onderzoeksbureau GfK Belgium), 30 procent via het eigen CIM MediaWatch panel en 20 procent via het online access panel van GfK. Het veldwerk voor deze editie begon op 1 september 2023 en eindigde op 31 maart 2024. De algemene presentatie (pdf) vind je hier. Daarnaast is er een online tool waar je voor elk onderdeel van het onderzoek – dus ook tv- en internetgebruik – de resultaten in detail kunt analyseren. De tool van het onderzoek van 2023 kun je hier vinden, die van 2022 vind je hier.
Zie ook
- CIM Establishment Survey 2023: DAB+ maakt forse sprong
- CIM Establishment Survey 2022: de audio-analyse
