Het is vandaag, 30 juni, precies 25 jaar geleden dat een vennootschap werd opgericht om de iconische ‘pakketboot’, het omroepgebouw aan het Flageyplein in Brussel, te redden. Dertig instanties en bedrijven uit de drie gewesten verzamelden zich toen om het meesterlijke art-decogebouw zijn oorspronkelijke pracht terug te geven.
Het is, wat ons betreft, heus niet nodig om hier eerst nog eens de integrale geschiedenis van het ‘Radiohuis – Maison de la Radio’, zoals het officieel heet, uit de doeken te doen. Noch is het nodig om te focussen op de veelzijdige, hoofdzakelijk culturele functies die Flagey vandaag aanbiedt. Voor de redding van het zonder meer historische gebouw, dat in 1938 als eerste radiohuis in Europa werd ingehuldigd, was de datum van 30 juni 1998 echter wel een bijzondere en belangrijke mijlpaal.
In 1974 hadden de BRT en de RTB het Flageygebouw verlaten, om hun intrek te nemen in het huidige omroepgebouw aan de Reyerslaan. Het radiogebouw uit de late jaren ’30 was totaal niet meer geschikt voor de steeds grotere noden van de Vlaamse en Franstalige openbare televisie. Na de verhuizing werd het stilaan verouderde gebouw nog 21 jaar lang gebruikt door diverse culturele instellingen.
In 1995 werd het Flageygebouw gesloten, vooral omwille van de asbestproblemen, en leek het liedje definitief uit. Radio 2 Omroep Brabant trok er als laatste de deur achter zich dicht. Ook bij de VRT en de RTBF, op dat moment nog steeds de gezamenlijke eigenaar van het Flageygebouw, zaten ze met de handen in het haar. Slopen en de bouwgrond voor veel geld verkopen was sowieso geen optie meer, want het gebouw was al in april 1994 definitief geklasseerd als monument.
Resoluut cultureel
In 1997 werd het gebouw door het “World Monuments Watch Program” uitgeroepen tot één van de honderd meest bedreigde monumenten ter wereld. Het blijkt de ultieme ‘wak-up call’ call voor een reddingsproject. Prominenten uit de publieke en de artistieke sector zetten een werkgroep op poten voor het gebouw, met als doel er een duurzame bestemming voor te vinden én het te renoveren. Initiatiefnemers waren Robert Delville, Manfred Loeb en Piet Van Waeyenberge. Men koos resoluut voor een cultureel project. In vrijwel geen tijd gingen alle deuren open, zowel bij de eigenaars van het gebouw (VRT en RTBF) als bij de overheden.
Dat resulteerde op 30 juni 1998 in de oprichting van de ‘NV Omroepgebouw Flagey’, die het gebouw overkocht van de VRT en de RTBF. Het was voor ons land een primeur dat liefst dertig ondernemingen uit de drie gewesten samenwerkten om het bedreigde meesterwerk te redden.
Architect Philippe Samyn kreeg de studieopdracht voor uitbreiding van het gebouw, de renovatie van de studio’s en vooral de herstructurering en herinrichting van de grootste studio, Studio 4. Het gebouw werd eerst volledig ontdaan van asbest. De studiocapaciteit werd verdubbeld. Studio 1 werd in zijn oorspronkelijke staat hersteld, Studio 5 werd ingericht als filmzaal en Studio 6 is waar thans Bruzz is gehuisvest. Studio’s 7, 8, 10 en 11 worden gebruikt door een maatschappij voor muziekopnamen. De benedenverdieping wordt verhuurd als handelsruimtes, vooral horeca.
In 2002 waren de werkzaamheden klaar en kon het Flageygebouw zijn tweede leven beginnen als een Brussels cultuurhuis. Een overzicht van alle beschikbare faciliteiten anno 2023 vind je hier.
