Terug naar de eerste maanden van 1969. Nadat in augustus 1967 het merendeel van de Engelstalige zeezenders uit de ether was verdwenen, waren alleen nog Radio Veronica en tot begin maart 1968 Radio Caroline actief vanaf internationale wateren. Jongeren luisterden ook naar AFN en Radio Luxembourg. Verder moest de jeugd het doen met de Hilversumse netten, daarbij was het de bedoeling dat Hilversum III dé concurrent zou zijn van Radio Veronica.
Hilversum III leed onder de vele soorten programma’s die door de diverse omroepverenigingen werden uitgezonden. Bovendien was het voor luisteraars onbegrijpelijk dat ontvangst via de AM beperkt was. De 240 meter werd al vroeg in de avond uitgeschakeld om interferentie met andere Europese stations die te voorkomen.
Op 29 januari 1969 werd bekend gemaakt dat vanaf 1 februari ruimer gebruik zou gemaakt worden van de middengolf. Tot 1 oktober zou de 1250 kHz tussen 09:00 en 18:00 uur in gebruik zijn, terwijl de zender vanaf november, tot en met januari, een uur eerder uit de lucht zou gaan. Dit was besloten na overleg met de Hongaarse en Ierse collega’s van de PTT. In beide landen werd immers ook gebruik gemaakt van die 240 meter.
Minderheden overboord
Vanaf 3 februari 1969 waren nog meer veranderingen te verwachten. Er gingen namelijk liefst 45 van de 65 programma’s verdwijnen. Grote verbazing alom want de meeste pop- soul- en beat-programma’s werden geschrapt. Ook was men van plan om het aandeel ‘gesproken woord’ in de uitzendingen terug te brengen tot een minimaal tussenzinnetje tussen de te draaien muziek. Dacht men in Hilversum III destijds al aan de zogenaamde oneliners die we in de jaren 80 van de vorige eeuw onder meer bij Laser 558 hoorden?
Het nieuws werd naar buiten gebracht door Jan de Troye, voorzitter van een speciale commissie Hilversum III. Hij stelde onder meer: “De hele week zal een keur van lichte, gevarieerde muziek via Hilversum III opklinken. Dat wil niet zeggen dat alle soul, pop, beat en hoe het dan ook heten mag, gaat verdwijnen. Welnee, die worden tussen alle andere platen doorgedraaid.” Bedoeling was om geen uitzendingen meer te brengen voor minderheidsgroepen. Programma’s voor zieken, sportliefhebbers en specifieke muziekgenres.
Zo hevelde de NCRV de zaterdagmiddagprogramma’s ‘Twien’, ‘Pop-Thinkin’ en ‘Strictly Country Style’ over naar Hilversum II. Bij de AVRO verdween op de woensdagmiddagprogramma ‘Super Clean Dream Machine’ wegens te specialistisch. Later verkaste het naar de zondagavond en hield het daar nog vele jaren vol. Op de vrijdagen verdween ‘Tussen 10+ en 20-‘. Daarvoor in de plaats kwam ‘Indekraamtepas’, een verzoekplatenprogramma voor… marktbezoekers. Dan vraag je je toch meteen af of het hier dan niet ging om een programma voor een kleine doelgroep?
Bij de VARA werden ‘Zorro’ en ‘Pow Pow’, geschrapt. Bovendien dienden programma’s als ‘Klinkklaar’, ‘Mix’ en ‘Ekspres’ volledig te voldoen aan het algemene nieuwe patroon van Hilversum III. Bij de NRU, de Nederlandse Radio Unie, bleef alles behouden, wel dienden bepaalde formats te worden aangepast aan de nieuwe regelgeving.
Een soort ‘radioschool’ op komst
Nog groter werd de verbazing toen bekend werd dat de NCRV op de zaterdagmiddagen een licht gevarieerd programma ging uitzenden met muziek van Malando, Metropole Orkest, Kilima Hawaiians… en meer. Muziek die niet tot in de categorie pop hoorde. Tevens werd op de zaterdagmiddag ‘Nee, we noemen geen namen’ geprogrammeerd.
De Troye meldde ook dat zodra een verbouwing in het VARA onderkomen aan de Heuvellaan in mei 1970 gereed zou zijn, er ook daar ruimte zou worden gecreëerd voor een soort van workshop, een studioruimte waarin allerlei (toekomstige) medewerkers van de omroepen volop zouden kunnen oefenen en experimenteren met de nieuwe gedragsregels in gedachten. Er was, volgens hem, duidelijk behoefte een dergelijke ruimte.
De Troye nogmaals: “Nu is het zo dat nieuwe discjockeys meteen maar uitzendbare programma’s dienen te maken, met alle gevolgen van dien. Als ze mislukken worden ze eruit gegooid. Een behoorlijke opleiding is er niet. Die gelegenheid willen we ze in de toekomst gaan bieden. Want wat ons vooral nog mankeert: de programma’s moeten zo gepresenteerd worden, dat er met animo geluisterd kan worden.”
Ik beken eerlijk dat ik 85 procent van de programma’s van Hilversum III jarenlang heb vermeden, sommige zelfs nooit heb beluisterd.
° Hans Knot
In de jaren 70 werd op de FM de Tros Top 40 uitgezonden op Hilversum 3 (als ik me niet vergis). Dit was toch wel een tegenhanger van Veronica.
Bij de presentatie van de programma’s klonk de stem van de DJ’s bij Veronica gewoonlijk schreeuweriger dan bij Hilversum 3. Ik vond de presentatie van Felix Meurders bij Hilversum 3 best wel goed (beter dan Veronica), ondanks zijn aangenomen harde g. Veronica leek in mijn ogen meer op een Amerikaanse rodeoshow.
Luisterde ook naar Radio Montecarlo (204) en Europawelle Saar (210) en Luxembourgh (lw). Met wat zoeken , was er toch wel wat. H3? Nee, dank je.
Luxemburg (208) was wel sedert 1952 op de middengolf aktief dus niet op de lange golf !
Hilversum 3 stelde niks voor op het eind van de jaren 60, zeker de jonge luisteraars
waren gericht op de Noordzee waar de hitgevoeligheid vandaan kwam, het is pas na
1974 dat bepaalde omroepen zoals de TROS een aantal sterdeejays van de gewezen
zeezenders aantrokken dat de populariteit van Hilversum drie een toename kende…..
Op het eind van de jaren 60 kwamen de zenders vanuit de zee belabberd of niet door in mijn woonplaats. Op de Duitstalige RTL op de middengolf en op Hilversum 3 kon je goed luisteren naar de platen van bijvoorbeeld de Beatles.
“studiotafel Hilversum III in 1969”
Gezien de single van Boston zal het eerder een jaar of 7 later zijn geweest. Tenzij Hilversum III zijn tijd echt ver vooruit was… 😉