Afgelopen weekend was er de reünie ‘Mi Amigo 50’, een ware ode aan het legendarisch radiostation dat van 1974 tot 1980 actief was vanaf een zendschip op de Noordzee. Hoogstwaarschijnlijk was dit tegelijk de laatste herbeleving van de zender die ooit zes miljoen dagelijkse luisteraars in Nederland en België lokte. Veel van de nog in leven zijnde dj’s waren present op de afspraak. Eén van de volgende dagen lees je bij RadioVisie een compleet verslag van deze bijeenkomst.
Eén van de radiomakers toen en nu was de Vlaming Ton Schipper. Alhoewel ook alweer geruime tijd met pensioen, is de man nog steeds mee met de tijd. Meer zelfs… Hij verraste tijdens de driedaagse reünie met een blik op de radio van de toekomst. Een tijd waarin Artificiële Intelligentie (A.I.) het wel eens zou kunnen overnemen van de mens. Een voorbeeld hoorden de luisteraars alvast op zondag 30 juni. Schipper’s programma ‘Keukenpret’ was volledig gegenereerd door AI.
Ton Schipper: “Eigenlijk ben ik al een hele tijd gefascineerd door alles wat te maken heeft met artificiële intelligentie en wat je er zoal mee kan doen. Het is vooral ook het snelle tempo van de ontwikkelingen, de toegankelijkheid en het gebruiksgemak die me het meeste verbazen. A.I. is al een tijd terug te vinden in de herkenning en bewerking van foto’s en video. Daarna kwam de slimme spraak- en taaltechnologie met ChatGPT en nu is dus artificiële muziek bezig aan een duizelingwekkende opmars”.
“Het is enorm interessant voor een radiomaker als ik, om zoiets meteen uit te proberen. Aan mijn eerste probeersels, van pakweg een jaartje geleden, kan je nog duidelijk het artificiële horen, vooral aan de metaalachtige en onnatuurlijke klanken van ondermeer de stemmen. Maar enkele weken geleden raakte ik onder de indruk van de duizelingwekkende evolutie die er op korte tijd is gebeurd. Het is werkelijk nóg straffer dan ChatGPT.”
“De nieuwe A.I.-muzieksoftware tovert in mum van tijd elke soort muziek tevoorschijn, gaande van pop, rock, jazz, r&b, soul, disco, schlagers, tot zelfs opera en klassiek! Het is indrukwekkend hoe oneindig veel mogelijkheden er zijn. En vooral: je hoort nagenoeg niet dat dit allemaal door een computer wordt gemaakt. Alles lijkt uit een ‘state of the art’ opnamestudio te komen, met de beste zangers, componisten, muzikanten en arrangeurs. Met andere oorden: er ging een totaal nieuwe wereld voor me open!”
Mi Amigo 50
“Toen ik mijn programma’s voor ’50 jaar Radio Mi Amigo’ voorbereidde, dacht ik dat het wel leuk zou zijn om op die manier een verjaardagsliedje op te nemen, aangezien er zich geen enkele artiest spontaan had aangeboden om zoiets te doen. Niet dat we zoiets konden verwachten natuurlijk, maar A.I. bood wel ineens de unieke mogelijkheid om een extra strikje aan het jubileumgebeuren te geven. Toen ben ik maar aan de slag gegaan met teksten en die artificiële muziek, telkens weer verwonderd over de mogelijkheden”.
“En zo groeide stilaan het idee om niet één verjaardagsliedje te maken, maar een heel verjaardagsuur te vullen met hitgevoelige A.I.-songs, met als thema ’50 jaar Radio Mi Amigo’, in verschillende talen en in de sfeer van wat we destijds draaiden. En voor ik het wist had ik niet één, maar zestien verjaardagsliedjes. Ik kon het ook meteen een soort statement gebruiken”.
“Het is niet omdat we een gouden jubileum hielden van een populair radiostation uit de 70’s, dat we de ganse tijd maar moesten praten over hoe leuk en gezellig het vroeger allemaal wel was. We mogen met onze ervaring ook gerust eens nadenken over de toekomst en over waar het met radio en muziek op korte tijd allemaal naartoe kan gaan. En zo is onze eerste ‘Artificiële Muziekparade’ (ter wereld) ontstaan! Geef toe, feestelijker kan toch niet?”
Game changer
“Persoonlijk vind ik al een hele tijd dat het aanbod aan nieuwe songs, dat elke vrijdag wordt gereleased op platforms als Spotify of Apple, één en al treurnis is, met af en toe een uitschieter. In dat opzicht kan A.I. dus een game changer worden. We staan aan de vooravond van een echte muziekrevolutie, een democratisering van het hele productieproces, waarmee iedereen een goed klinkende song kan maken. Dit is de logische evolutie op de beeldrevolutie, die eerder al begonnen is.”
“Tegenwoordig is haast iedereen cineast of fotograaf. En nu is dus de muziek aan de beurt. Uiteraard zullen er aan de zijlijn wat negatieve, of ongeruste reacties opborrelen, vooral uit de conservatieve of professionele hoek. ‘Help! Waar gaat dit naartoe! Dit gaat onze sector schade berokkenen!’. Is dat zo?? Echte muzikanten zullen er altijd blijven en nodig zijn. En wie als professional deze nieuwe tools omarmd en op een handige, creatieve manier zal gebruiken, kan er alleen maar beter door worden en nóg interessanter werk afleveren.”
“Wie bovendien muziekmaken als echte kunstvorm benadert, zal nog altijd kunst blijven maken! En voor optredens volstaat het ook niet om ergens gewoon een computer neer te zetten en er boxen aan te hangen. Er zal wel gewoonweg veel méér muziek gemaakt worden, voor allerlei gelegenheden, zoals voor dit Mi Amigo Jubileum. Dat is dus eerder een uitbreiding van de muzieksector, dan een inkrimping! Want hoe veel verjaardagen, jubilea, pensioneringen, verlovingen of bijzondere gelegenheden ken je, waarvoor een professionele zanger/muzikant werd ingehuurd om een op maat gemaakte song te creëren, in een topstudio?”
Peter van Dam herrezen
Tijdens het slotprogramma wekte Ton Schipper ook nog eens wijlen Peter van Dam terug tot leven. Iets dat tot absolute stilte leidde in de radiostudio aan boord van de MV Castor. En daarna voor heel wat uiteenlopende reacties zorgde. Oud-technicus Maurice Bokkenbroek vond het knap maar vooral beangstigend. Marc Jacobs was dan weer bezorgd dat ze je dingen kunnen laten zeggen die je nooit gezegd hebt…. En Ferry Eden vond het dan weer leuk dat hij dan nooit meer zal sterven: “Over honderd jaar hoor je nog mijn stem” lachte hij.
Maar de grootste vrees was vooral dat radiomakers in de toekomst door A.I. zullen vervangen worden. “Het loopt eigenlijk een beetje parallel met de vrees van sommige stemmen, dat A.I. de echte radio-dj’s ooit zal vervangen. Misschien zal dat in enkele gevallen enkele boeiende experimenten opleveren, maar het is zoals met de moderne helpdesks met chatbot: je wordt er niet vrolijk van! Bovendien zie ik het nog niet zo gauw gebeuren bij lokale radio’s, waar DJ’s een ondergewaardeerde en vooral een onderbetaalde job hebben, of in veel gevallen vrijwilliger zijn. Die zullen niet zo snel vervangen worden door een A.I.-systeem dat enerzijds veel meer werk vraagt om gemanaged te worden en draaiende te houden en anderzijds daardoor ook duurder is”, besloot ‘creator’ Ton Schipper.
Erik Clyncke (eigen berichtgeving op locatie).
Het komt toch raar over, al die liedjes gemaakt met AI.