Afgelopen week was het tijdelijk op non-actief zetten van Jimmy Kimmel groot medianieuws, ook in ons land. Als RadioVisie volgen we natuurlijk al jaren intensief de Amerikaanse mediaontwikkelingen van dichtbij, hoofdzakelijk in functie van het radionieuws. Dat gebeurt via een aanzienlijk aantal gespecialiseerde industriebronnen, naast media-insiders die zich doorheen de jaren als zeer robuust en betrouwbaar hebben bewezen. Via al die wegen kregen we de voorbije 48 uur een toch iets genuanceerder beeld op het nieuws rond Jimmy Kimmel, anders dan wat je hier in de populaire media leest. Daarom geven we onze kijk op de zaken.
De huidige ophef rond Jimmy Kimmel en de (tijdelijke) toegeving van zijn werkgever ABC/Disney aan de druk van Donald Trump en zijn bondgenoten, lijkt een kort leven beschoren. Een analyse.
ABC/Disney ziet zich momenteel verplicht tot enige inschikkelijkheid tegenover Trump en zijn trawanten, maar er zijn nog grenzen (al lijkt het soms van niet). Trump voert al langer een aanval op de populaire late-night talkshows van de drie traditionele Amerikaanse tv-netwerken (ABC, CBS, NBC), omdat deze komieken hem inderdaad niet sparen. Of naar de mond praten, zoals Fox News. Hij weet echter ook dat deze shows een kwetsbaar profiel hebben, mede door de verschuivingen in het kijkgedrag, wat hen een dankbaar doelwit maakt voor zijn bekende tactiek van intimidatie, inclusief de dreiging om FCC-licenties (radio- en televisielicenties via de ether) in te trekken of te herroepen.
Colbert als precedent
Bij Stephen Colbert (CBS) ging moedermaatschappij Paramount opvallend gemakkelijk door de knieën, maar dat kwam doordat de FCC, de mediawaakhond, het noodlijdende Paramount op het juiste moment in een houdgreep had in hun overnamedossier door Skydance. Voor Paramount was de rekensom eenvoudig: Colberts show lijdt zware verliezen, dus werd ze opgeofferd in ruil voor groen licht van de FCC.
Daarentegen zijn de shows van Jimmy Kimmel op ABC en Jimmy Fallon op NBC, volgens de meest betrouwbare bronnen, wel nog winstgevend. Of in elk geval de moeite om er te blijven voor vechten. Bij Kimmel en Fallon worden de dalende inkomsten van de traditionele lineaire televisie ruimschoots gecompenseerd door neveninkomsten via sociale media en licentie-deals. Colbert mag dan wel de betere kijkcijfers op tv hebben, zijn succes en dus de opbrengsten uit sociale media liggen beduidend lager.
De tactiek van Trump
Het roofdier in Donald Trump is heel gewiekst in het kiezen van zijn prooien. Je zal hem nooit horen eisen om pakweg Saturday Night Live of South Park te cancelen. Al is zijn hekel aan die shows vergelijkbaar en nemen die de president net zo ongeremd op de satirische hak. Paramount zal South Park echter nooit opgeven, want dat merk is hen – wereldwijd – veel te belangrijk én lucratief. Ook Trump is zich bewust dat hij daar nooit kan aan raken. Net als NBC nooit zou toegeven op SNL. Bij Colbert wist Trump dat de deur op een kier stond, hij hoefde maar even te duwen.
Waarom Kimmel niet te dumpen valt
Bij Disney/ABC ligt de situatie complexer. Hier werd de druk op Kimmel in eerste instantie opgevoerd door twee grote affiliates (NexStar en Sinclair), consortia van lokale tv-zenders die programma’s (waaronder Kimmel) afnemen van het netwerk. Ook zij zijn in lopende dossiers momenteel afhankelijk van belangrijke gunsten van de FCC. Ageren tegen Kimmel moet je hier dus lezen als het kopen van goodwill bij de FCC. Disney is daarin geen directe partij, maar werd ongewild meegesleurd. Nexstar, Sinclair en Tegna (dat wil opgaan in NexStar) controleren samen immers 76 van de 205 lokale affiliates van ABC.
Kimmel is echter hét essentiële gezicht van ABC, al ruim 20 jaar. Naast zijn Jimmy Kimmel Live! presenteert hij jaarlijks meerdere belangrijke gelegenheidsshows voor het netwerk en hij was ook al meermalen een gesmaakte en succesvolle gastheer van de Oscars. Hij is en blijft dus een goudhaantje, ondanks de teruglopende cijfers van lineaire televisie. ABC kan zich niet veroorloven hem definitief te dumpen.
Compromis
Het feit dat Kimmel enkel tijdelijk werd “geschorst” – niet “gecanceld” zoals Colbert – blijkt een vorm van ‘damage control’ te zijn geweest, omdat Trump (via de FCC-topman) dreigde met het intrekken van licenties, zowel van lokale affiliates als de netwerklicentie. Of Trump deze dreigementen ooit zou kúnnen en dúrven uitvoeren is zeer twijfelachtig, maar hij kan de netwerken wel het leven extreem lastig maken. Het eeuwige probleem met blaffende honden: hoe pak je ze aan?
De details over het ‘compromis’ – de schorsing dus – lekten uit via Rolling Stone, op basis van bronnen die rechtstreeks bij deze deal betrokken waren. Hoewel duidelijk in paniek, hadden de twee topmensen van Disney/ABC aan de Trump-administratie al uren voor de beslissing duidelijk gemaakt dat ze niet verder zouden gaan dan een tijdelijke schorsing. Zo kreeg Trump alsnog zijn triomfmoment en zoals in elk dossier is dat het enige wat de president-narcist echt interesseert.
Reputatieschade en tegenwind
Bij ABC en moederbedrijf Disney realiseerden ze zich al snel dat ze met dit tijdelijke zoenoffer toch te ver waren gegaan. De golf van verontwaardiging in de volgende 24 uur, vooral vanuit de creatieve (media)sector, was redelijk onderschat. Als Disney iets kan missen, dan is het wel een nieuwe escalatie met de makers van hun content. Herinner u dat ook de laatavondshows in 2023 maandenlang stil lagen door de grote staking van de Writers Guild in Hollywood. Bovendien dreigden adverteerders al heel snel met schadeclaims of het stopzetten van campagnes als Kimmel niet snel zou terugkeren.
Zelfs Michael Eisner, de vorige sterke man bij Disney, nam publiekelijk afstand van de beslissing van Bob Iger, de huidige Disney-baas, over Kimmel. Erg ongebruikelijk voor Eisner, die door velen nog steeds als de grote redder van Disney wordt gezien. Kimmel was onder Eisner binnengehaald bij ABC en Eisner blijft een onvoorwaardelijke fan van de comedian.
FCC of maffia?
Ook de Trump-acoliet waarover het hier gaat, de mediageile ultraconservatieve ijdeltuit Brendan Carr van de FCC, krijgt forse kritiek. De manier waarop hij, op een extreemrechtse podcast, met licentie-intrekkingen dreigde worden pure maffiapraktijken genoemd.
Die kritiek komt overigens niet alleen van Democraten en onafhankelijke stemmen. Ook Ted Cruz, een van invloedrijkste stemmen binnen het Trump-kamp, wijst in zijn populaire podcast Carr publiekelijk terecht voor diens maffiapraktijken. De hypocrisie van Trump en zijn kamp werd pijnlijk blootgelegd: free speech verdedigen zolang het hén uitkomt.
Storm zal snel gaan liggen
Kimmel’s positie is in vergelijking met die van Stephen Colbert dus veel sterker. Hem wordt officieel trouwens niks ten laste gelegd – Disney en ABC zwijgen als vermoord over de reden van de schorsing – en zijn 200 medewerkers blijven hun loon krijgen. Er blijken al volop gesprekken bezig, rechtstreeks tussen de top van Disney/ABC en het Kimmel-team. Van Kimmel is geweten dat hij zelf een briljante onderhandelaar is, al heeft hij uiteraard wel een managementteam.
Voorlopig is er nog geen akkoord. Het gaat naar verluidt vooral over wel of geen verontschuldigingen door Kimmel. De betrokken affiliates eisen verontschuldigingen, om hun gezicht te redden bij de FCC, maar Kimmel denkt er niet aan. Integendeel, hij wil bij zijn terugkeer een verklaring afleggen om te duiden dat hij nooit Charlie Kirk viseerde, een beeld dat door bepaalde media werd gecreëerd, maar geen enkele basis heeft.
Wellicht wordt er dus snel een tussenweg gevonden, waardoor de Kimmel-franchise al ergens in de komende dagen ‘gewoon’ zal hernemen, al dan niet met tijdelijk wat minder affiliates. De storm was luid, maar waarschijnlijk van korte duur. (RDS)
