Het zal je ontgaan zijn, en ik neem het je niet eens kwalijk. RadioVisie viert dit jaar z’n zesentwintigste verjaardag op het internet. Daarmee is deze digitale mediakrant de oudste in z’n genre. Tel daarbij het feit op dat RadioVisie online een logisch vervolg is van het gedrukte maandblad dat voor het eerst verscheen in… 1973. En meteen hebben jij en ik een alibi voor een nieuwe, langlopende reeks. Het complete verhaal ‘achter’ RadioVisie. Tweewekelijks op zondag.
De truc met de duif
Nogal wat tijdschriften, hun bijlagen en een enkele krant boden midden jaren 70 van de vorige eeuw diverse servicediensten aan. Zo kon de lezer in verschillende rubrieken gratis, niet commerciële zoekertjes laten plaatsen. Een uitgelezen kans voor de redactie van ‘Newscaster’ om in onder andere ‘Het Kapoentje’ (van Uitgeverij Het Volk), ‘Libelle’, ‘Het Rijk der Vrouw’, ‘Gazet Van Antwerpen’ en ‘Joepie’, een annonce te plaatsen van een jongedame die op zoek was naar foto’s of stickers van Radio Veronica, Atlantis of Mi Amigo.
Wanneer er gereageerd werd, kreeg de afzender prompt een exemplaar van ‘Newscaster 4’ toegestuurd, met de vriendelijke vraag om lid te worden van de FRP. En passant werd natuurlijk ook nagegaan of het aangeboden materiaal eventueel kon overgenomen worden voor het archief. Het ledenaantal steeg er niet spectaculair door, maar één zekerheid was er wel, wie contact had opgenomen, was wél geïnteresseerd in offshore radio.
Naast de ’truc met de duif’, waren er gelukkig ook een aantal magazines die er geen problemen mee hadden om een echte lezersbrief te publiceren. Zo plaatsten alweer Joepie, maar ook Juke Box en Hitorama allemaal brieven van lezers die zich boos maakten over het verdwijnen van Veronica, het gedwongen heengaan van Atlantis, het stoppen van Radio Noordzee Internationaal en zich bovendien heel erg stoorden aan de BRT. Vaak werd opgeroepen om contact op te nemen met de FRP, om zich te verenigen.
Driehonderd abonnees
Eind november 1975 werd de kaap van driehonderd (al dan niet betalende) leden bereikt. Eén nieuwe reactie stak boven alle andere uit. Die van ene Johan Troukens uit Brussel. Het bleek immers dat deze VUB-student journalistiek gestart was met… de Free Radio Campaign Belgium. De FRC die tot begin 1972 al een afdeling had in België, geleid door Pierre Deseyn, maar niet zo heel veel later was opgedoekt en vervangen door de Commercial Radio Organisation.
Die Free Radio Campaign bestond in vele West-Europese landen en werd min of meer centraal geleid vanuit London. Al sedert midden 1972 was er gezocht naar een nieuwe vertegenwoordiger in België en die was dus gevonden in de persoon van Johan Troukens. Zijn brief naar het redactieadres van ‘Newscaster’ in Geluwe, zou een totale omwenteling inluiden.
Motor loopt op idealisme
Een toonbeeld van grote standvastigheid, gebaseerd op een degelijk plan van aanpak, was niet direct synoniemen voor de Free Radio Promotion geweest. De motor die alles in beweging hield, was idealisme. Verder dreef deze radioclub – sinds z’n ontstaan – op toevalligheden, inspiratie van het moment en af en toe een meevaller.
Zo’n meevaller werd de ontmoeting tussen Jean-Luc Bostyn en Johan Troukens. Free Radio Promotion meets Free Radio Campaign, zeg maar. Begin december werd afgesproken in het Centraal station van Brussel. Het was nog steeds 1974 en de meeste hoofdrolspelers in dit verhaal waren aangewezen op het openbaar vervoer. Een auto was te duur om aan te kopen, idem dito wat een vaste telefoonlijn betrof. De eerste Brusselse afspraak van beide protagonisten werd zelfs per… telegram geregeld.
Tussen Johan en Jean-Luc klikte het meteen. Net of er twee stukjes van een puzzel in elkaar vielen. Alweer bijzonder belangrijk voor welke vereniging dan ook, is het feit dat op z’n minst de hoofdrolspelers goed met elkaar kunnen opschieten. Johan, VUB-student, liep een paar keer stage bij de publieke omroep en had er gewerkt met Guy Polspoel, destijds aan de slag als sportjournalist bij de BRT. En hij had er ook Zaki en Mike Verdrengh ontmoet en gesproken. Toen razend populair als radiomakers.
Niet in te nemen vestiging
Om bij de publieke omroep naar binnen te kunnen moest je mensen kennen die er werkten. Al was het maar om medewerkers te interviewen. BRT was midden jaren zeventig van de vorige eeuw een oninneembaar bastion, een overheidsinstelling die op eenzelfde manier gerund werd als het Ministerie van Financiën of de Rijkswacht. Wie er niet werkte, of moest zijn (omdat je was uitgenodigd), raakte er niet in. Voor een (offshore) radiofan werd minachtend de neus opgehaald door de directie.
Een bewering gebaseerd op ervaring trouwens. Als buitenstaander raakte je nooit voorbij de portier van de BRT. Trouwens, waarom zou je eigenlijk? Tenminste, dat was één van de vragen die Johan kreeg van Jean-Luc. Hij had geopperd om de omroepgebouwen aan de Reyerslaan en het Flageyplein, waar BRT 2 Brabant nog z’n studio’s had, te bezoeken.
De les was duidelijk. Ondanks een diepgewortelde aversie tegen alles wat uit dat nationale omroepgebouw kwam, kon een bezoek verhelderend zijn. Om zaken in een juist perspectief te plaatsen, moet je kunnen vergelijken. Al ging de radioliefde onverminderd uit naar zeezenders, het was goed om andere studio’s en radiomensen te ontmoeten. Oogkleppen afleggen verruimen de geest en een goed contact in de sector, waar dan ook, is altijd nuttig. Inzicht scherper stellen of een vooroordeel bevestigen.
° Volgende aflevering op 15 oktober
