Als het aan de Poolse regeringspartij Recht en Rechtvaardigheid (PiS) ligt, dan moeten radiostations binnenkort fors meer muziek in de eigen moerstaal gaan draaien. Het percentage wordt verhoogd naar 49%, waarmee de radio-omroepen er het hoogste muziekquotum van Europa krijgen.
Een nieuwe wet moet ervoor zorgen dat radiostations voor bijna de helft aan muziek in de eigen taal gaan uitzenden, zo meldt de Duitse publieke omroep MDR. Dit tot groot ongenoegen van de sector zelf. Die vreest voor het verder bestaan en men is bevreesd dat luisteraars uit gaan wijken naar streamingdiensten, waardoor de reclame-inkomsten gaan kelderen.
Momenteel geldt in het land reeds een muziekquotum van 33%. In 2019 werd dit opgetrokken tot 40,4%. De Poolse publieke omroep – Polskie Radio i Telewizja (PRT) (foto bovenaan – gebouw publieke omroep in Warschau) – haalt nu reeds ruim 44%. Wat al vrij hoog is. Commerciële radiostations benaderen dit verplichte minimum. Zo draaiden RMF FM en Radio Zet 34,5% Poolse muziek in 2019, RMF Maxxx 36,5% en Radio Eska haalden 37,3%.
Te weinig goede muziek
Niet alleen de radiostations luiden de noodklok, maar ook experts. Zo ook Wieslaw Godzic, cultuur- en mediawetenschapper aan de Universiteit van Wroclaw en expert in popcultuur en audiovisuele media. “De radiostations zijn tegen de wet omdat ze zien hoe de situatie in de markt is.” Volgens hem is de Poolse radiomarkt te klein om het quotum te verhogen en zal dit leiden tot meer muziek op de radio waar de luisteraar niet op te wachten zit.
Godzic denkt dan ook dat het plan van PiS meer om symboolpolitiek gaat en in eerste plaats niets te maken heeft met de bevordering van de Poolse cultuur. Bij PiS heerst namelijk een heel erg sterk nationalistisch gevoel. Momenteel probeert de politieke partij ook buitenlandse eigenaren van media het land uit te jagen.
Het muziekquotum geldt voor Poolstalige muziek. Als een Poolse artiest in het Engels of een ander taal zingt, dan telt dit niet mee. Om aan het vereiste percentage te voldoen, worden daarom nu al met grote regelmaat internationale hits in het Pools ingezongen. Ook wordt bij sommige zenders de Poolstalige muziek vooral in de nacht geprogrammeerd.
Andere landen
Overigens is Polen lang niet het enige land waar radiostations verplicht zijn om een bepaald percentage aan muziek in de eigen taal uit te zenden. In Frankrijk geldt al sinds jaar en dag een muziekquotum van 40%. In Italië wil de populistische partij Lega eveneens een gelijkaardige verplichting opleggen. In Slovenië zijn de radiostations daarentegen sinds een paar jaar verlost van een muziekquotum. (BVP – radio.nl)
De situatie in Vlaanderen
De VRT verbindt er zich (vrijwillig) toe dat op Radio 1, Radio 2, Klara, MNM en Studio Brussel de Vlaamse muziekproducties minstens 25% van de totale muziektijd innemen. Minstens 30% van de muziektijd op Radio 2 is Nederlandstalig. Minstens 15% van de muziektijd op Radio 1 is Nederlandstalig. Commerciële zenders, netwerken en lokale zenders, zijn vrij van elk quotum.
° Quota voor Vlaamse muziek op de radio.
In België ook hoor, waarom denk je is 7FM nu Seven geworden, zonder FM-zenders ? Laatste stuiptrekkingen overigens, FM is aan het verdwijnen, ik luister er zelf totaal niet meer naar en ben niet meteen een early adopter. Het gaat om de quota die opgelegd worden aan vergunningsplichtige omroepen. Wil je een toelating dan moet je zoveel % Poolse of – in België – Franstalige muziek (al dan niet van Belgische oorsprong) uitzenden. Als je daarmee geconfronteerd wordt en bovendien de kosten van FM-zenderlocaties wat te hoog vindt kom je al gauw tot de conclusie om te sluiten, of net niet te beginnen. Om commercieel levensvatbaar te zijn is het meer en meer van belang om een bepaalde eigenheid te vertonen, maar daar zijn quota niet bepaald behulpzaam bij.