Vraag iedere fan van het medium naar het meest memorabele radiomoment van 1984 en de kans is groot dat het antwoord ‘Laser 558’ is. Dit Amerikaanse radiostation met z’n unieke format en non-stop muziek, veroverde Nederland, België en Engeland stormenderhand. Nooit langer dan een minuut van de muziek verwijderd waren de dj’s op de MV Communicator. Ze verwierven een enorme populariteit en dwongen zelfs collega zeezender Radio Caroline tot een verandering van strategie.
Wat Ruis(t) er daar door het struikgewas?
In 1984 was televisie nog een echt gezinsmedium. Satelliettelevisie was er nog niet, dus men keek massaal naar de Nederlandse omroepen. Programma’s met Willem Ruis, zoals de ‘Willem Ruis Lotto’, waren ongekend populair. In datzelfde jaar stopte hij er echter alweer mee omdat er maar één uitzending per maand was. Omroepvereniging VARA wist hem toch nog te overtuigen voor een nieuw programma: de ‘Sterrenshow’. Locatie: telkens op een andere plek en vanuit een tent.
Ook op 23 januari 1984 werd er veel naar tv gekeken. Zeker door de leerlingen, ouders en bekenden van het Augustinus College in Groningen want in NCRV’s actualiteitenprogramma ‘Hier en Nu’ waren beelden te zien opgenomen in de gymnastiekzaal. Centraal snood het thema: ‘Verstoting van de lichamelijke opvoeding’ uit het onderwijspakket, van de leerlingen die dat jaar eindexamen moesten doen.
Er waren interviews afgenomen met enkele eindexamenkandidaten en met diverse onderwijsspecialisten, verbonden aan de politieke partijen vertegenwoordigd in de Tweede Kamer. In vergelijking met eerdere jaren was dit onderwijspakket op weg naar de uitgang, iets dat binnen het Augustinus als niet verklaarbaar werd gezien.
Halthouden na 600 kilometer
De NCRV kwam dezelfde dag met een persbericht waarin een nieuw programma werd bekend gemaakt. Op weg naar een verre vakantiebestemming vond automobilisten het vaak na zeshonderd kilometer rijden welletjes en werd beslist om de nacht met de familie ter plekke door te en brengen. Stoppen, slapen en weer weg. Terwijl er misschien toch heel wat te zien was in die regio.
Inhakend op veelvuldige adviezen van allerlei toeristische organisaties om niet vermoeid te rijden en zeker de nodige pauzes in te lassen werd het programma ‘Weg van de snelweg’ gelanceerd. Een maandelijkse uitzending met als doel vakantiegangers een paar dagen rond te laten kijken in bijvoorbeeld Luxemburg, Zuid Duitsland en Frankrijk. Dit alvorens door te rijden naar nog meer zuidelijke locaties in Spanje, Portugal of Italië.
In de eerste aflevering bracht de NCRV de Duitse stad Heidelberg onder de aandacht, zo’n zeshonderd kilometer verwijderd van Amsterdam. Alles met het doel de reiziger te laten beseffen dat een langere reis per etmaal gevaarlijk en beslist niet te adviseren was. Het programma werd een groot succes en stopte pas in 2002.
Een eigen zender voor iedere omroep
Alweer op 23 januari was het Minister Brinkman, verantwoordelijk voor Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur, die stelde positief te staan tegenover het idee om elke omroeporganisatie een eigen radiostation te geven Daaraan koppelde hij de eis dat het technisch mogelijk moest zijn en dat de financiering binnen het omroepbudget diende te blijven. Pas dan was hij van plan het idee, geopperd vanuit het kabinet, te verdedigen.
Brinkman vertelde dit in het TROS radioprogramma ‘Kamerbreed’. Volgens hem moesten de omroepen ook niet betrokken worden bij de exploitatie van toekomstige abonneetelevisie. Daarmee liet hij duidelijk blijken dat het omroepbestel niet commercieel was en dat dit zo moest blijven. Bovendien stelde hij dat er geen vrees was voor eventuele commerciële concurrentie van de kant van abonneetelevisie.
Het aanbod van de abonneetelevisie zou in de toekomst dermate beperkt zijn dat de gemiddelde Nederlandse kijker bijlange na niet tevreden was. Men wenste variatie, cultuur en informatie, een volledig programma met een eigen gezicht, dat – volgens Brinkman – door de omroepen werd gebracht. Ook verklaarde hij niets te voelen voor de komst van een derde televisienet. Vijf jaar later werd dat alsnog gelanceerd.
Hans Knot
