Ook al eens tijdens de nacht op zoek geweest naar radio die… praat. Aan non-stop muziek geen gebrek, maar een stem die je gezelschap houdt (en tegelijk een brok informatie meegeeft), is zeldzaam. Al helemaal als je er eentje zoekt die Nederlands praat. Vaak kom je dan bij NPO Radio 1 uit. Maar ook daar zou wel eens een eind aan kunnen komen. De live programma’s staan er onder druk.
Aldus Powned-radiobaas Florent Luyckx in een interview met Villamedia. “Bij de commerciële partijen is het bijna, of al volledig verdwenen.” Hij verwacht dat live nachtradio op de publieke radio hetzelfde lot staat te wachten. Volgens Talpa radiobaas Paul Römer speelt ook mee dat er ’s nachts geen adverteerders (meer) zijn.
Momenteel wordt op de publieke stations NPO Radio 1, 2 en 3FM nog vooral live gemaakt tijdens de nacht. In het weekend zijn een deel ervan reeds op NPO Radio 2 te horen en ook op NPO Radio 1 duiken regelmatig herhalingen of programma’s op die schatplichtig zijn aan podcasts. “In corona is er, zéker bij Radio 1, héél erg veel geld uitgegeven”, aldus Luyckx. “Zieke redacteuren die vervangen moesten worden, gasten die op locatie geïnterviewd moesten worden: het kost allemaal geld.”
En daarom wordt er bij de publieke omroep ook bezuinigd op onder meer nachtradio. Eind vorig jaar sneuvelde ‘Zwarte Prietpraat’ van Prem Radhakishun op NPO Radio 1. “Het stoppen van het programma is het gevolg van bezuinigingen”, aldus Luyckx.
Commercieel
Bij de meeste commerciële stations is live nachtradio al jaren verleden tijd. Radio 538 was de laatste die een volledig live gepresenteerde nachtprogrammering had. Maar vanwege de coronabezuinigingen kwam hier in 2020 alsnog een einde aan. “Bij 538 zijn we live tot 2 uur ’s nachts en dan vanaf 4 uur weer”, vertelt Römer op NPO Radio 1. “Bij Veronica beginnen we om 5 uur.” Op Veronica is daarnaast tussen middernacht en 2 uur ‘Nachtclub Veronica’ met Ronald Giphart te horen.
Vlieguren jong talent
Wel heeft er een verschuiving plaatsgevonden. Waar 538 vroeger nog bekende deejays als Rick van Velthuysen en Eddy Keur in de nacht had, zijn dat nu jonge talenten als Dylan Boet en Julia van Reyendam. “De nachturen zijn ideaal voor jong talent om het vak te leren en meters te maken”, aldus Römer. De kans dat er in de toekomst weer grote namen in de nacht te horen zijn acht hij klein. “De aantallen mensen die ’s nachts werken zijn te klein voor grote adverteerders om daar interessant voor te zijn.” Voor echte dure live nachtradio ziet hij meer een functie voor de publieke omroep weggelegd.
Buitenland
Nederland is niet het enige land waar nachtradio onder druk staat. Datzelfde beeld is bij de buren te zien. In Vlaanderen worden de publieke VRT-zenders in de nacht grotendeels gevuld met non-stop muziek en elk uur nieuws. Qmusic heeft daar, in tegenstelling tot in Nederland, doordeweeks wel gepresenteerde programma’s in de nacht.
In Duitsland zijn ’s nachts op de publieke stations wel de hele nacht live gepresenteerde programma’s te horen. Dit zijn echter uitzendingen die onder de vlag van de ARD (Popnacht, Hitnacht) gemaakt worden en door vrijwel alle regionale publieke omroepen worden uitgezonden. De commerciële omroepen vullen de nacht overwegend met non-stop muziek. (RadioWereld.nl)
Zoals uit het voorbeeld van de programmering tussen 14/02/2023 om 5u. en 15/02/2023 om 5u. blijkt, is de nacht op RTBF La Première met “heruitzendingen” gevuld. Podcasts, dus, waardoor er van live-uitzendingen geen sprake meer kan zijn.
https://www.rtbf.be/lapremiere/grille-programme
Bij Vivacité is er ’s nachts wel sprake van live-uitzendingen.
https://www.rtbf.be/vivacite/grille-programme
Op Bel RTL is de nacht op de volgende manier gevuld, enerzijds tussen 1u. en 4u. zoals bij La Première met heruitzendingen en anderzijds de overige uren met live programma’s.
https://www.rtl.be/belrtl/page/grille-des-emissions-bel-rtl.htm
In Duitsland zijn tussen de songs door jonge dj’s te horen die korte praatjes maken, bijvoorbeeld bij WDR 2 en WDR 4. Overdag is soms een soortgelijke presentatie te horen. Ook bij Nostalgie (blok 6B in Wallonië) wordt tussen 2 songs wat gekletst. Dit vind ik wel prettig.
Bij La première (RTBF) gaan ze ’s nachts behoorlijk gedetailleerd en diepzinnig in op allerlei thema’s en is er weinig ruimte voor muziek. Het kost veel concentratie om dit continu te blijven volgen als je toch al slaap hebt. Bij Deutschlandfunk is het gepraat ’s nachts meestal wat minder, en daar hebben ze vaker ook klassieke muziek (of iets in die richting) tussendoor. Persoonlijk geef ik de voorkeur aan het WDR- of Waals Nostalgie-concept.
Bij Vivacité is er ’s nachts nauwelijks gesproken woord te horen,