We spoelen terug naar de pre-internet tijd, de jaren vooraleer satelliet- en kabeltelevisie zijn intrede deed. Een tijd waarin ons wereldbeeld een stuk beperkter was. De gloriejaren van tijdschriften, stripverhalen, de bioscoop en als we geluk hadden en in grensgebieden woonden, was er ook buitenlandse televisie.
Meer was er niet waarmee men zich een idee kon vormen hoe het er élders in de wereld uitzag en hoe het er aan toeging. Men bleef beperkt tot wat ànderen voor ons selecteerden. Radio ging een stuk verder, al moest men zijn en haar verbeelding gebruiken om er iets bij te… zien
Radio, da’s je oor op de wereld!
Radiosignalen, afhankelijk van de omroepband, gaan ver over de landsgrenzen heen. (Nu ik er over nadenk, met DAB+ wordt dat alweer ingeperkt!). Radio liet je andere landen, volkeren, culturen en ideeën ontdekken. Radio was een middel om te reizen… in gedachten. Radio was het bindmiddel bij uitstek tussen mensen, wààr ze ook woonden. Zo beleefde ik het toch. Ik heb eerder geschreven over mijn DX-avonturen en hoe ik mensen overal vandaan leerde kennen en ontmoette.
Radio werd door veel landen als gevaarlijk beschouwd. Stations als The Voice of America en Radio Liberty werden ingezet als Westers propagandamiddel naar het Oostblok toe. Radio Moskou en Radio Peking deden het omgekeerde. Radiosignalen werden gestoord om hele bevolkingsgroepen de toegang tot andere opvattingen te ontzeggen. Of werden ingezet om te indoctrineren. De Nazi’s deden het voor het eerst.
Het medium was lange tijd mijn ultieme oor en oog op de wijde wereld. Dat was de achterliggende gedachte toen ik Joey vroeg om een cover voor de nieuwe RadioVisie te ontwerpen in juli 1977. Daarop staat van alle rassen iemand die naar de radio luistert, samen verenigd op één grote wereldbol. In al z’n naïviteit kan één tekening soms zoveel meer vertellen. Zoveel hoop uitstralen. Ik vraag me af of we 47 jaar later ook maar één kHz-hoop zijn opgeschoten? Ondanks de satelliet- en kabeltelevisie, ondanks het internet.
Wat eerst een zegen leek, is teveel het tegenovergestelde geworden… We lijken niet alleen afhankelijker te zijn van hoe onze ‘leiders’ de (nieuwe) media omarmen of vervloeken, maar bepalen nu zelf wat jij en ik moeten denken, geloven, bejubelen of vervloeken. Uiteraard heb je zelf de keuze om te beslissen. Om te vergelijken, om je niet met een kluitje in het riet te laten sturen. Tenminste als je de moeite wil doen om te zoeken in al die diversiteit.
O ja, dit soort cover zou trouwens anno 2024 helemaal niet meer kunnen. De diverse rassen worden er immers heel stereotiep afgebeeld. Een Afrikaan met dikke lippen, een Aziaat met de focus op z’n spleetoogjes en grote tanden, een Indiaan met veren (nota bene!) en een Zuid-Amerikaan die lijkt te slapen. De witte man staat stevig voorop, als de grote leider. ‘Woke’ nog een halve eeuw van ons verwijderd, totale verzuring een vrij onbekend verschijnsel en het woord karikatuur nog door iedereen gekend. Dàt waren nog eens tijden!
Tip: denk niet links, denk niet rechts, denk nà!
Leuk artikel Jean-Luc, trouwens alle artikels van jouw pen hebben diepgang en zijn voor iedere radio liefhebber altijd welkom.
Meer van dat!
O ja, dit soort cover zou trouwens anno 2024 helemaal niet meer kunnen. De diverse rassen worden er immers heel stereotiep afgebeeld. Een Afrikaan met dikke lippen, een Aziaat met de focus op z’n spleetoogjes en grote tanden, een Indiaan met veren (nota bene!) en een Zuid-Amerikaan die lijkt te slapen. De witte man staat stevig voorop, als de grote leider. ‘Woke’ nog een halve eeuw van ons verwijderd, totale verzuring een vrij onbekend verschijnsel en het woord karikatuur nog door iedereen gekend. Dàt waren nog eens tijden!
Jean-Luc, wat kan er heden wel nog ? SMALLTALK !