De imec.digimeter, de jaarlijkse onafhankelijke kijk op de globale digitalisering in Vlaanderen, houdt dit keer weinig verrassingen in voor radio en audio. Maar dat is in dit geval goed nieuws, want radio blijft het algemeen prima doen en volgens deze peiling heeft nu zelfs al bijna de helft (48 procent) van de Vlamingen intussen een DAB+ thuis of in de wagen.
De 16de editie van de imec.digimeter, een realisatie van de onderzoeksgroep voor Media, Innovatie en Communicatietechnologie (imec-UGent) is zopas verschenen. Deze enquête is in Vlaanderen de enige volledig onafhankelijke met ook een luikje radio en audio. Andere radio- en audio-onderzoeken (o.a. alles van CIM) worden immers door de betrokken sectoren zelf aangestuurd. Het blijft dus altijd een interessante studie om te vergelijken. De imec.digimeter gaat als onderzoek uiteraard veel breder (o.a. computers, smartphones, tv en video, gaming, nieuwsgebruik, sociale media en digitale economie), maar als RadioVisie beperken we onze bespreking tot de radio- en audiocijfers.
Radio blijft het uitstekend doen als medium: 80 procent luistert minstens wekelijks en 63 procent dagelijks. Dat is al voor het vierde jaar op rij een zeer stabiel cijfer. Bij de jongeren (18-24) is er dit keer zelfs een remonte, al is het uiteraard vooral de grote groep 55+ die het radioluisteren domineert. Bij driekwart van de ouderen staat de radio dagelijks aan.
Het radioluisteren scoort daarnaast ook beter bij de midden- en hoger opgeleiden. Naar videoprofiel bekeken – een nieuwe opdeling in deze imec.digimeter – is vooral de ‘klassieke tv-kijker’ tegelijk een zeer trouwe radioluisteraar (74 procent dagelijks + 9 procent wekelijks). Daarentegen is bij de ‘zelfbeschikkende streamer’ het dagelijks radioluisteren het laagst (40 procent dagelijks + 23 procent wekelijks).
In de vraag ‘via welke toestellen luister je minstens één keer per maand naar de radio?’ maken zowel de FM-ontvanger (van 42 naar 60 procent) als de DAB+-ontvanger (van 34 naar 48 procent) een flinke sprong voorwaarts tegenover vorig jaar. Bij de asterisk onderaan staat echter de opmerking “tegenover vorig jaar is de optie “autoradio” weggelaten, wat de grote sprong bij “radiotoestel (FM)” en “DAB+” kan verklaren”. Dat maakt het objectief vergelijken dus eerder moeilijk, al is een totaalbereik van 48 procent voor DAB+ voor Vlaanderen sowieso opnieuw de beste score ooit. Bij de midden- en hoger opgeleiden – zeg maar de mensen die al eens vaker kunnen genieten van een recentere firmawagen, dus – stijgt het gebruik van DAB+ al naar respectievelijk 52 en 55 procent. Al zijn dit voor de duidelijkheid enkel bereikcijfers en dus geen marktaandelen.
| Toestel | 18-24 | 25-34 | 35-44 | 45-54 | 55-64 | 65-74 | 75+ | Totaal |
| Computer | 18 | 19 | 17 | 21 | 19 | 12 | 10 | 18 |
| Smartphone | 27 | 34 | 35 | 31 | 25 | 21 | 14 | 28 |
| Tablet | 2 | 4 | 3 | 5 | 7 | 9 | 6 | 5 |
| FM-Radiotoestel | 68 | 57 | 57 | 56 | 62 | 63 | 73 | 60 |
| DAB+ | 29 | 44 | 55 | 56 | 49 | 48 | 38 | 48 |
| Tv-toestel | 16 | 19 | 24 | 25 | 24 | 24 | 23 | 22 |
| Smartspeaker | 7 | 9 | 12 | 10 | 9 | 4 | 1 | 9 |
Het luisterbereik van radio via de smartphone stijgt lichtjes (28 procent), terwijl het stabiel blijft via de computer en de tv, daalt via de smartspeaker en stilaan verwaarloosbaar is via de tablet. De – weliswaar onrechtstreekse maar – logische conclusie is hier dus dat voor radio in Vlaanderen de ethertoestellen de duidelijke voorkeur van de consument blijven wegdragen.
Bij de vraag ‘bronnen om muziek te streamen’ zitten Spotify (52 procent) en YouTube (50 procent) opnieuw nek aan nek, maar bij die laatste wordt helaas geen onderscheid gemaakt tussen de videodienst en de muziekdienst YouTube Music, wat toch een essentieel verschil is. In deze categorie spelen de andere streamingdiensten slechts in de marge mee. Een op drie verklaart te betalen voor een muziekstreamingdienst. Dat blijkt dan in hoofdzaak Spotify te zijn, goed voor 33 procent, wat dus wellicht betekent dat iets meer dan 60 procent van de Spotify-gebruikers een betalend abonnement heeft. Bij de meest recente CIM Audio Time ging dat cijfer zelfs boven de 70 procent, maar Spotify zelf geeft nooit cijfers per land van het aantal betalende muziekstreamers.
De podcast blijft een moeilijke categorie om objectief te beoordelen. “De podcast zet z’n opmars verder in Vlaanderen“, klinkt het in de eigen conclusies van Imec, maar die opmars kun je dan toch eerder vergelijken met die van de Russen in Oekraïne. Dat 92 procent van de Vlamingen intussen weet wat een podcast is kun je allerminst relevant noemen. Op radio, tv en in alle nieuwsmedia word je al jaren plat gebombardeerd met reclame voor podcasts. Het zou al heel erg zijn mocht de term nu nog altijd niet zijn doorgedrongen.
Het meest markante blijft echter dat – naast de 8 procent die niet weet wat het is – ook nog eens 67 procent van de Vlamingen ‘zelden of nooit’ een podcast beluistert (vorig jaar 71 procent). Terwijl dat mensen zijn die wél weten wat het is én er ook nog eens toegang toe hebben. Slechts 4 procent is een dagelijkse gebruiker, 12 procent luistert wekelijks en nog eens 10 procent maandelijks, al liggen die cijfers telkens wel iets hoger in de groep 18-54 en bij de hoger opgeleiden. Niettemin blijft de podcast als tijdsbesteding van de Vlaming een overroepen randverschijnsel en blijft het hierdoor worstelen met de commerciële leefbaarheid van dit ‘fenomeen’.
- Het imec.digimeter rapport 2023 kun je hier downloaden.
- Het tabellenrapport van 2023 kun je hier downloaden.
Over het Imec-onderzoek:
De dataset bevat 2835 respondenten, verzameld in het najaar van 2023. De volledige methodologie vind je in het tabellenrapport.
Meer over de imec.digimeter:
- Imec.digimeter 2022: radio wint terrein, podcast blijft marginaal
- Imec.digimeter 2021: DAB+ is opnieuw de winnaar
- Imec.digimeter 2020: DAB+ zet opmars verder
- Imec.digimeter 2019: is de Vlaamse FM-radio ingestort?
- Digimeter 2018: meer digitale radio, maar FM houdt stand
