Een paar jaar terug bezocht Martin Zuidema het 192 Museum in Nijkerk. Niet onlogisch als hevig fan van de zeezenders. Zijn aandacht werd vooral getrokken door een radio-ontvanger met op de afstemschaal de namen van (mogelijk) drie zeezenders. Het merk bleef helaas onbekend want dat ontbrak in alle toonaarden op het toestel. Probeer op die manier maar een exemplaar te vinden in de (tweedehands)verkoop. En Martin wilde er perse eentje voor zijn collectie.
Later – op eBay – zag hij een onderdelenlijst van een Stern-ontvanger uit de jaren 60 van de vorige eeuw. De foto’s leken sprekend op het toestel uit het Nijkerkse museum. Het betrof de VEB Variant 5550 uit 1966, destijds gebouwd in de voormalige DDR. Klein verschil… op dat toestel dat er precies zo uitzag als in het museum stonden de namen van de bewuste zeezenders niét vermeld. Vreemd. Dus werd er verder gespeurd.
De Variant bleek nog een broertje te hebben met een net iets verschillend serienummer: de 5560. En die gaf de namen van de bewuste zeezenders wel weer. De zoektocht naar een exemplaar werd daardoor een stuk nauwkeuriger. In 2022 lachte het geluk Martin toe op Marktplaats. In Friesland werd een exemplaar te koop aangeboden. De verkoper had het toestel in een boerderij aangetroffen die gesloopt werd. Het apparaat was in originele staat en werkte perfect.
Sindsdien prijkt de Variant 5560 in Martin’s muziekkamer, omgeven door taperecorders en posters van zeezenders. Maar daarmee is dit verhaal nog niet helemaal rond. Feit is dat Nederlandse radiohandelaren de fabrikant van de Variant hadden verzocht om de namen van enkele zeezenders mede op de afstemschaal aan te brengen.
Naast de namen Veronica en Caroline (twee zeezenders dus) staat ook de naam ‘Nordzee’. Met slechts één letter ‘o’. De productiedatum van Martin’s 5560 meldt het jaar 1967. Maar toen was er nog geen sprake van Radio Nordsee International (RNI) vanaf de Mebo II. Terwijl Radio Noordzee, ooit in de lucht vanaf het kunstmatige REM-eiland – als onderdeel van RTV Noordzee – al in december 1964 uit de lucht werd gehaald door de Nederlandse overheid.
Kortom: of Martin’s toestel werd toch al in 1964 gebouwd, of men gebruikte in de DDR niet de meest recente frequentielijsten in 1967. Dat kan best, want Radio Caroline staat er ook nog aangeduid als te ontvangen op 199 meter, terwijl men toen al was verhuisd naar de 259 meter. Het ‘Radiomuseum’ vermeld overigens 1966 als productiedatum voor de bewuste ontvanger. (MZ – DP)
Niet zo “onbekend”. Het vlakje waarboven “Nordzee” staat, is iets boven 1400 kHz.
En Radio Noordzee vanaf het REM eiland zond in 1964 uit op 1403 kHz.
Het kwam toen wel vaker voor dat men radiostations vermelde op een frequentie die men al verlaten had. En als deze radio in de DDR is geproduceerd, daar kon men de drie zeezenders waarschijnlijk niet ontvangen.
Volgens Guide to Broadcasting Stations 1964 zonden op 1403 kHz 6 zenders vanuit Frankrijk met 20 of 10 kW uit en 1 vanuit het huidige Estland (toen nog USSR) met ook 20 kW. Radio Noordzee zond alleen overdag met 1 kW uit.
Radio Caroline North heeft uitgezonden vanuit de Ierse zee met 20 kW op 1520 kHz.
Op dezelfde frequentie zonden ook 5 stations in Tsjecho-Slowakije met vermogens van 2 tot 30 kW.
Ik heb een portatiefradio in mijn collectie van het mark : Bush waar “Caroline” op staat.