Voor 29 procent van de Belgen is radio de belangrijkste nieuwsbron. Dat blijkt uit een nieuwe internationale steekproef van Unesco in 16 landen waar in 2024 nationale verkiezingen plaatsvinden. Van alle onderzochte landen haalt de Belgische radio de tweede hoogste score. Enkel de radio in Oostenrijk scoort nog hoger (31 procent).
De cijfers komen uit de Unesco-enquête ‘Survey on the impact of online disinformation and hate speech‘, waarbij Ipsos in augustus en september in 16 landen samen 8.000 mensen online bevroeg (500 per land). In de 16 landen wonen samen 2,6 miljard mensen. België is een van de vijf landen met het hoogste HDI (Human Deveopment Index, de graad van ontwikkeling en levensstandaard).
Het onderzoek legt de nadruk op hoe in de verschillende landen ‘fake news’ en het ‘haatzaaien’ op sociale media wordt ervaren. Dat laatste blijkt – in vergelijking – voor ons land nog ‘relatief’ mee te vallen: in België zegt 51 procent ‘vaak tot redelijk vaak’ online geconfronteerd te worden met zogenaamde ‘hate speech’. Dat lijkt veel, maar van alle 16 onderzochte landen is dat de laagste score. De gemiddelde score voor de 16 landen samen bedraagt 66 procent.
In alle 16 landen en dus ook in België (met 78 procent) worden vooral de sociale media aangeduid als de belangrijkste bron van (bewust verspreide) valse informatie. Radio wordt overal als een veilige (nieuws)bron ervaren. In België meent amper 3 procent dat de radio valse informatie geeft, wat in lijn ligt met het gemiddelde in de 16 landen. Voor de kranten ligt dat cijfer op 6 procent, voor televisie op 12 procent en voor nieuwsmedia online op 15 procent. De Belgische traditionele media scoren hiermee beduidend beter dan die in de meeste andere landen.
In België geeft ‘slechts’ 27 procent sociale media aan als de belangrijkste nieuwsbron. Ons land is hiermee de enige (lage) uitzondering. Het gemiddelde voor de 16 landen bedraagt liefst 56 procent, met als uitschieters El Salvador (74 procent), Ghana (73 procent), Dominicaanse Republiek (71 procent), Indonesië (68 procent) en Senegal (67 procent).
Voor ons land wordt televisie (55 procent) als belangrijkste nieuwsbron aangeduid, gevolgd door nieuwswebsites (39 procent) en radio (29 procent). Kranten en ander gedrukt nieuwsaanbod is voor nog slechts 18 procent van de Belgen een primaire nieuwsbron.
Specifiek voor radio als primaire nieuwsbron ligt het gemiddelde voor de 16 landen op 13 procent. In Oostenrijk scoort radio daarin het hoogst (31 procent). Na België volgen nog Zuid-Afrika (28 procent) en Roemenië en Kroatië (elk 16 procent). In landen als Algerije, Indonesië en Oekraïne bengelt radio helemaal onderaan als belangrijkste nieuwsbron (3 à 4 procent).
Overigens wijkt het Belgische resultaat – wat radio betreft – fors af van de jaarlijkse enquête van Nieuwsgebruik.be waar amper 8 procent van de Vlamingen radio als belangrijkste nieuwsbron aangeeft. Het verschil valt echter te verklaren in het feit dat in de Unesco-enquête op deze vraag twee antwoorden mochten worden gegeven.
- Alle resultaten zijn hier te downloaden.
