Het zal je ontgaan zijn, en ik neem het je niet eens kwalijk. RadioVisie viert dit jaar z’n zesentwintigste verjaardag op het internet. Daarmee is deze digitale mediakrant de oudste in z’n genre. Tel daarbij het feit op dat RadioVisie online een logisch vervolg is van het gedrukte maandblad dat voor het eerst verscheen in… 1973. En meteen hebben jij en ik een alibi voor een nieuwe, langlopende reeks. Het complete verhaal ‘achter’ RadioVisie. Tweewekelijks op zondag.
Een blad uitgeven. Hoe begin je er aan in 1974?
Amateurisme troef, bij gebrek aan financiële middelen. Maar het enthousiasme en het geloof in de plannen, maakten alles goed. En het onvoorstelbare, maar verhoopte, gebeurde. Als reactie op het verdwijnen van de complete zeezendervloot – op de combinatie Mi Amigo/Caroline na – voelden heel wat luisteraars de drang om zich te gaan verenigen. Onder het motto ‘Samen sterk, dan kunnen we er misschien iets aan doen’, groeide de belangstelling voor de FRP sneller dan ooit. Al vlug zaten er 250 adressen in het bestand.
‘Newscaster 3′ was eind september verschenen. Slechts…. twee pagina’s dik, maar vooral bedoeld om de leden een hart onder de riem te steken. ‘Ja mensen, we zijn er nog en we hebben plannen!’. Opnieuw was de complete oplage gefotokopieerd bij de firma’s Barco in Kuurne en Tyber in Menen. Roland werkte in eerstgenoemd bedrijf, de vader van Jean-Luc in dat andere en hij wilde ook best z’n steentje bijdragen. Toch werd steeds duidelijker dat moest worden uitgeven naar een ander systeem.
Het werd immers heel link om honderden kopieën te nemen… achter de rug van de bazen. Beleefd vragen of het mocht en wel betalen was een optie, maar we wilden ook af van wat uiteindelijk toch maar een gefotokopieerde uitgave was. Een sobere tekst, geen plaatjes, geen vette titels… Het leek eerder op tekst uit de eerste de beste, doodsaaie cursus. Het doel was nog steeds om een echt blad, of iets wat dit zoveel mogelijk benaderde, uit te geven.
Redactie herleid tot één man
Helaas… het lot besliste alweer anders. Van het oorspronkelijke uitgeverskwartet bleef half september 1974 nog slechts één enkele persoon over. Ivo Cnockaert was om den brode beroepsmilitair geworden en uitgestuurd naar… Lüdenscheid. Roland Bucket trok voor Barco naar het buitenland en Gerdy Decroix was eerder afgehaakt omdat hij het steeds drukker kreeg in de kapperszaak van zijn vader. Bovendien wilde hij vooral zelf radio maken, niet zozeer er over schrijven.
De FRP-redactie bestond plots nog uit één man. Gelukkig hadden zich inmiddels enkele leden aangemeld om mee te werken. Gedwongen en geholpen door de omstandigheden wijzigde het oorspronkelijk puur Zuid-West-Vlaamse initiatief naar een project met medewerkers uit heel Vlaanderen. Emiel Clarijs en Marc Menu uit Antwerpen kwamen erbij, Frank Durinckx uit Brabant vervoegde de rangen. Remi Driessens uit Oost-Vlaanderen versterkte de club.
Bovendien was er nieuws te melden van het radiofront. De geruchtenmolen had het over een terugkeer van Radio Atlantis. Er was het verhaal over de nieuwe Vlaamse zeezender Radio Benelux en zelfs met Hilversum3 zou er wat aan de hand zijn! Kortom, ‘Newscaster 4’ moest eindelijk een ‘echt’ magazine worden.
‘Amateurs’ naar het postkantoor!
Doorheen alle plannen, als een rode draad, waren de woorden ‘proberen’, en ‘uitstellen’ blijven opduiken. Tussen idee en uitwerking lag een hele weg van vallen en opstaan. Gedreven door een gezonde portie idealisme was de al even noodzakelijke gezonde portie realisme te vaak vergeten. Realisme dat vooral een synoniem was van financiële middelen. Wie anno 2023 snel en vooral uiterst goedkoop iets wil meedelen, heeft het internet ter beschikking. De drempel is ontzettend laag geworden. Met alle voor- en nadelen als gevolg.
In de eerste helft van de jaren zeventig van de vorige eeuw was er bijzonder weinig keus om je medemens te bereiken met je stukjes. Internet was er niet, vrije radio moest nog worden uitgevonden en uitgavefaciliteiten waren beperkt. Gedrukte publicaties konden in grosso modo twee groepen worden verdeeld. Er waren de grote uitgevers die kranten, weekbladen en allerlei magazines op de markt brachten en die verspreidden via externe verkooppunten. Telkens ging het om oplages van vele duizenden exemplaren.
Daarnaast waren er de amateurbladen. Niet dat de inhoud minder professioneel was, dat gold enkel voor het drukwerk. Voor de verdeling moest je ook zelf instaan, waardoor je meestal bij de post belandde. Gelukkig hanteerde de Belgische post toen een zeer sociaal tarief voor verenigingsbladen. Je moest je weliswaar door een hele papiermolen worstelen, maar daarna kon je de complete handel kwijt (steeds in hetzelfde ‘afgiftekantoor’) voor zowat 1 BEF (0.02 euro!) per verstuurd exemplaar.
Als een oplage te klein was, enkele tientallen tot enkele honderden exemplaren, dan had je als uitgever slechts een paar opties. Je wendde je tot een onafhankelijke drukker (in de buurt) of je ging aankloppen bij deze of gene vereniging die over eigen drukcapaciteit beschikte. Lees: een fotokopieerapparaat, dan wel een stencilmachine.
Leve de schrijfmachine
Vereniging- of club- bladen hadden ook af te rekenen met een bijkomend probleem. Handige teksteditors die tegenwoordig zowat alles voor je doen, bestonden niet. Grote koppen, kleine titels, links, rechts uitlijnen, foto’s toevoegen… Wilde je een pagina leesbaar laten drukken, dan moest je op een wit blad alle teksten met een schrijfmachine (bij de FRP was dit een mechanische Triumph Gabriel), neerschrijven. Koppen maakte je met afwrijfletters. Waar er foto’s moesten komen voorzag je witte vlakken. Waarna je, in het beste geval, een magazine betaalbaar kon uitgeven in offset druk.
Dat was in 1974 de techniek waarmee de FRP haar eerste echte blad wilde uitgeven. Er was wat geld binnengekomen met de verkoop van foto’s en programma-opnames. Bij enkele drukkers werd een prijsofferte gevraagd, maar toen bleek dat het complete budget na één enkele uitgave zou zijn opgesoupeerd, werd het plan weer afgevoerd. Het werd dus zoeken naar alternatieven. Het toeval bracht Jean-Luc bij… pastoor Billiet uit Geluwe.
° Volgende aflevering: zondag 17 september
