Nederland werd op 1 september wakker in een opgeschud commercieel radiolandschap. Voor het eerst sinds 2005 werd op FM zelfs nog eens een nieuw product (Joe) gelanceerd. Ook in de digitale ether zijn er nogal wat wijzigingen. Een overzicht van de zaken die ons opvallen.
Het belangrijkste Nederlandse mediafeit was gisteren ongetwijfeld de lancering van Joe in Nederland, waarbij echter inhoudelijk al meteen bleek dat het voorlopig vooral de deejays van de Nederlandse Qmusic zullen zijn die wat gaan ‘bijklussen’. Zeven weken voorbereiding was nu eenmaal veel te weinig om in een complexe radiomarkt als Nederland al bij de start voldoende bekwaam radiovolk binnen te halen. Al kwam er naar verluidt toch een zeer aardige stapel sollicitaties binnen.
DPG Media heeft voor de Nederlandse Joe torenhoge ambities en dus ligt ook de kwaliteitslat om programmamakers aan te trekken navenant hoog. Intussen raakte bekend dat ‘boerenzoon’ Iwan Reuvekamp als zendermanager van de Nederlandse Joe aan de slag gaat, wat dus alleen maar die hoge ambities beklemtoont. Reuvekamp is binnen het Nederlandse radiokamp van DPG Media al vele jaren een rots in de branding.
De andere blikvangers in de Nederlandse pers waren gisteren de frequentiewijzigingen voor Radio 10, Radio Veronica en SLAM!, maar daarover werd in feite alles al eerder geschreven, dus we besparen u die opgewarmde kost.
De optelsom van de kilobits
Het is echter interessant om te bekijken hoe Mediahuis uiteindelijk zijn capaciteitsproblemen op DAB+ heeft opgelost. De drie stations van Mediahuis op 11C (SLAM!, 100% NL en Veronica) werden uiteindelijk elk toch op 96 kbp/s gezet, hoewel de uitgever in principe slechts een capaciteit van 256 kbps te verdelen heeft (2 x 128 kbp/s).
Nu blijkt dat Mediahuis voorlopig kan genieten van een achterdeurtje. Omdat Radio4all momenteel nog niet meedoet aan de mux 11C – en dus voorlopîg ook niet meebetaalt – mogen de overige spelers (Talpa, DPG, Mediahuis en BNR) de vrije capaciteit voorlopig onderling benutten. Voor Mediahuis komt dat neer op 2/8 van de vrije capaciteit, of 32 kbp/s.
Dus waar Mediahuis zijn ‘officiële’ capaciteit anders zou moeten verdelen over 80/88/88 kbp/s, kunnen ze nu tijdelijk – in afwachting van de start van Radio4all – hun drie stations toch op 96 kbp/s zetten. Wat natuurlijk niet wegneemt dat Radio4all misschien wel open staat om ook in de toekomst 32 kbp/s gewoon te verhuren aan Mediahuis. Zelf hebben ze immers ruim genoeg aan 96 kbp/s.
Sublime werd aldus naar 9C verwezen, terwijl Mediahuis besliste om de Nederlandse versie van Nostalgie – die in feite nauwelijks iets voorstelde – naar online-only te verbannen. Ze zullen bij Mediahuis immers al genoeg werk hebben om de te verwachten vrije val van Sublime en SLAM! in de luistercijfers tegen te gaan. Overigens doet ook Veronica het al wekenlang barslecht in die luistercijfers, een duidelijke trend die zich vooral inzette sinds de definitieve overdracht van het oude radioschaap van Talpa naar Mediahuis.
DPG Media verdeelde zijn 256 kbp/s, waarover het sinds gisteren op 11C mag beschikken, over Joe (96 kbp/s), Qmusic (80 kbp/s) en Qmusic non-stop (80 kbp/s). De verwachting was eerder dat Joe en Qmusic elk op 88 kbp/s zouden worden gezet, maar misschien zijn er andere technische redenen voor. Voorts werd ‘Joe 70s & 80s’ op 9C gisteren vervangen door ‘Qmusic 90s & 00s’, een non-stoppoduct dat je als een brugje moet zien tussen de twee hoofdproducten Qmusic en Joe.
Voor Kink, dat tot gisteren nog een restcapaciteit van 48 kbp/s huurde op 11C, is het verhaal op dat ensemble nu helemaal afgelopen, maar de digitale rockzender beschikt intussen over voldoende eigen capaciteit in de 9C-mux.
BNR Nieuwsradio en GrootNieuwsRadio houden alles zoals het was op 11C. Zij verdelen, net als voorheen, de 128 kbp/s van BNR mooi in twee. Het blijft hierdoor onduidelijk hoe het verder moet met de themazender ‘GNR Radio non-stop’ op 9C. Die extra capaciteit werd door GNR enkel achter de hand gehouden voor het geval BNR geen kavel meer zou winnen. Voorlopig blijft dat non-stopproduct nog wat het was.
Wie predikt de (r)evolutie?
In de komende weken wordt het vooral uitkijken naar de (wellicht zachte) evolutie in de programmeringen en de formats van de stations die voortaan niet meer onder de clausulebeperkingen vallen. Of die – zoals 100% NL – iets minder strikte clausules na te leven hebben. Zo is Radio Veronica sinds gisteren eindelijk weer echt vrij om te doen en laten ze willen, net als SLAM! en Sublime.
De vraag is echter hoe ‘vrij’ Radio Veronica ook creatief en budgettair zal kunnen en mogen gedijen binnen Mediahuis. Bij SLAM! en Sublime zal de vraag vooral zijn of het programmabudget zal kunnen/mogen aangehouden blijven. Al is het voor beide stations in feite ook nog zo geen slechte zaak dat ze nu verlost zijn van die verschrikkelijk dure FM. En verzekerde SLAM! zich, zoals bekend, alsnog van een regionale FM-kavel in de Randstad.
Van BNR Nieuwsradio was al bekend dat de kostprijs van de programma’s omlaag moet. Twee bezuinigingsmaatregelen zijn alvast het schrappen van het programma ‘BNR Breekt’ en het vervangen van de eigen nieuwslezers door de ingelezen ANP-bulletins.
Wat mij aan DAB+ opvalt is dat de Nederlandse zenders een stuk stiller klinken dan de Vlaamse. Is dat nu omdat mijn ontvanger meer fouten moet filteren omdat het Nederlandse signaal zwakker is, of speelt hier toch nog iets anders?
Heeft niets met je radiotoestel te maken… ze moduleren gewoon stiller. Als ik me niet vergis is het in Duitsland net hetzelfde verhaal.
Alle Vlaamse zenders, of vooral de lokale ? Op FM probeert men veelal zo dicht mogelijk tegen het ‘stokkemasker’ aan te moduleren, om maar zo hard mogelijk te klinken (heeft niets meer te maken met natuurgetrouwe weergave, waarmee FM ooit werd aanbevolen). Met digitale systemen moet je daarmee oppassen. Als je te hard uitstuurt, kan het door de gebruikte audiocodering gebeuren dat na decodering er flinke knallen optreden in het audio. Daarom wordt aanbevolen om gemiddeld zo’n 6 tot 7 dB onder het absolute maximum uit te sturen. En je kunt beter niet het signaal dat voor FM wordt geprocessed ook voor DAB gebruiken.