De maand december. Maand van de cadeaus, de feesten en de overzichten. 6 december, 25 december en 31 december. Doe er voor mij nog maar twee datums bij: 23 en 27 december. Twee extra dagen om nooit te vergeten. Voor mezelf en bij uitbreiding voor heel wat anderen. In die ene week van 1979 gebeurde toen zoveel dat er niet meer of minder een stukje geschiedenis werd geschreven.
BRT ontdekt Vlaamse ‘radiopiraat’ in Wallonië
Op 23 december 1979 begon de Vlaamse vrije radiogeschiedenis definitief vanuit… Wallonië. Akkoord in Leuven en Gent waren studenten al bezig vanop hun respectievelijke campussen, maar Radio Gemini was toch eerder. In de winter van 1978 werd er onder die naam reeds onregelmatig uitgezonden vanaf diverse locaties. Maar dat was zo kleinschalig dat het niet eens duidelijk was of er ook luisteraars waren. Laat staan dat iemand er iets over had geschreven in de landelijke pers.
Toen de ‘piraten’ enige structuur in hun uitzendingen probeerden te krijgen, dat was in de lente van 1979, werd de zender opgerold door de Kortrijkse afdeling van de Belgische Bewakings- en opsporingsbrigade (BOB). Zelfs dat haalde de kranten niet. Pas toen ‘radio libre’ de kop opstak in Waalse studentenkringen, gevolgd door die in Vlaanderen kreeg het fenomeen een breed forum in de pers.
Het duurde even voor de West-Vlaamse vrije radiojongens weer op hun positieven waren. De oprolactie van de BOB en het proces dat zou volgen wegens overtreding van een resem wetten, had er toch ingehakt. Er beslist werd om de taalgrens over te steken, naar Herseaux. Een dorpje onder de rook van Moeskroen. Geert Rapoye, Dirk Decruyenaere, Marc Bataille en Jean-Luc Bostyn verklaarden Gemini ‘officieel voor geopend’ op 23 december 1979.
Pers springt er bovenop
De impact was veel groter dan gedroomd. Al onmiddellijk na de start werd het initiatief dit keer wel gevolgd door de pers. Pas veel later werd het duidelijk dat vooral het feit dat een Vlaamse zender vanuit Wallonië opereerde, de trigger was geweest. We waren nauwelijks begonnen toen de West-Vlaamse krant ‘Het Wekelijks Nieuws’, nu KW (Krant van West-Vlaanderen) een nogal verwarrend artikel over ‘Vlaamse radio vanuit Wallonië’ publiceerde. Dat was blijkbaar de aanleiding voor de toenmalige BRT om een reportageteam naar het grensdorpje te sturen.
Het was 27 december. Een journalist/producer/regisseur (in keurig maatpak), een cameraman (James Dean outfit) en zijn assistente (met bontjas) filmden een halve namiddag in en om het Gemini-pand. Er werd een reportage gedraaid voor het populaire zaterdagavondprogramma ‘Terloops’. We waren eerst nogal sceptisch, maar uiteindelijk viel het bijzonder goed mee. Warempel het was een boeiende en gezellige namiddag geworden. Ik maakte een resem foto’s. De grote ‘concurrent’ op bezoek. Nog dezelfde week was Gemini in prime time op tv en werden we in één klap bekend in heel het land. In het pre-commerciële tv-tijdperk haalde ‘Terloops’ makkelijk anderhalf miljoen kijkers!
De cameraman was Kortijkzaan wijlen Roland Lammens, echtgenote Trees Acke was zijn vaste assistente. Het echtpaar was niet enkel beroepshalve geïnteresseerd in Radio Gemini, maar ook puur privé. Dat bleek meer dan ooit toen een jaar later hun dochter Els voor ons programma’s ging presenteren. Daarmee was zij één van de eerste vrouwelijke medewerkers. Ze debuteerde in de eerste maanden van 1981.
27 december. Een dag om nooit te vergeten dus. En de Vlaamse tv-kijker was getuige geweest hoe enkele koppige en heel enthousiaste jongelingen een beetje geschiedenis schreven. (JLB)
