De Zwitserse radio-omroepen hebben besloten om FM te sluiten, zoals oorspronkelijk gepland op 31 december 2024. Dat blijkt uit een persbericht van Digimig, de Zwitserse omroepwerkgroep over digitale migratie. De eerder besliste vervroegde FM-sluiting van eind ’22, begin ’23 is definitief van de baan.
De voorbije maanden was de discussie over het afschakelen van de FM in Zwitserland een nieuw leven gaan leiden. In juli overhandigde Roger Schawinski in Bern een petitie met meer dan 60.000 handtekeningen tegen de sluiting van FM. Schawinski is zeker geen onbekende. Hij was destijds met Radio 24, een piraat die oorspronkelijk vanop een hoge bergflank vanuit Italië opereerde, dé grote pionier van private radio in Zwitserland.
Na een ontmoeting met Schawinski schaarde ook de Transport- en Telecommunicatiecommissie van de Zwitserse Nationale Raad (CTT-N) zich achter de vraag om een grondig onderzoek te voeren naar de gevolgen van het sluiten van de FM-band.
Dat publieke debat bracht aan het licht dat in de Duitstalige en Italiaanstalige regio’s van Zwitserland de overgrote meerderheid van de radio-omroepen voorstander blijft van de vervroegde stopzetting van de FM-uitzendingen. Dat is echter niet het geval in Franstalig Zwitserland. Omdat er een landelijke oplossing nodig is, zijn de radio-omroepen daarom teruggekeerd naar hun oorspronkelijke plan om de FM-zenders per 31 december 2024 uit te schakelen.
Op dezelfde datum verlopen immers sowieso alle FM-radiolicenties. Vanaf die datum worden radioprogramma’s dus niet meer via FM uitgezonden. Dat geeft consumenten tegelijk meer tijd om van technologie te wisselen. De laatste marktcijfers geven volgens Digimig immers aan dat luisteraars meer tijd nodig hebben voor de omschakeling. “Door terug te gaan naar de oorspronkelijke datum voor FM-uitschakeling, hebben consumenten, ook automobilisten, meer tijd om van technologie te wisselen. Sinds 2020 wordt bijna 100 procent van de nieuwe voertuigen standaard geleverd met DAB+, in lijn met de EU-wetgeving.”
Al in 2014 kwamen de Zwitserse radio-omroepen overeen om uiterlijk in 2024 te stoppen met uitzenden op FM. De voorbije jaren groeide stilaan een consensus om die datum te vervroegen. Eind 2020 was al bijna driekwart van het radioluisteren digitaal en de radio-industrie besloot dat een vervroegde en gespreide sluiting van de FM-zenders in augustus 2022 (SRG) en in januari 2023 (particuliere radio) verantwoord was. 42 van de 44 private Zwitserse radio-omroepen en de publieke omroep SRG waren het hiermee eens.
Maar een van de twee dwarsliggers was dus Schawinski. Zijn Radio 1 is weliswaar ook zeer succesvol actief via DAB+ – zijn station heeft trouwens een veel groter bereik via DAB+ dan via zijn FM-frequenties – maar voor Schawinski was het een princiepskwestie. Hij stelt dat vooral het autowagenpark nog onvoldoende is aangepast aan de nieuwe technologie. Ook met de afschakeldatum van eind 2024 kan hij trouwens nog steeds niet leven. Hij vindt dat men FM ‘natuurlijk’ moet laten sterven. Wettelijk heeft hij echter weinig verweer tegen het nieuwe besluit, gezien de zo goed als algemene consensus in de Zwitserse radiosector.
“De radio-industrie is zich ervan bewust dat er na 2024 geen toekomst is voor FM. De bestaande FM-licenties lopen eind 2024 af en daarna mag FM-radio niet meer worden uitgezonden in Zwitserland”, aldus DigiMig. Tegelijk merkt men op dat de randvoorwaarden voor DAB+ eind 2024 verder zijn verbeterd. De digitalisering van radio zal tot de uitschakeldatum blijven toenemen, er zullen nog meer apparaten op de markt komen, plus zal het achteraf inbouwen van digitale autoradio’s enkel maar toenemen.
Digimig wijst er nog op dat het uitstel van de FM-uitschakeling naar de oorspronkelijk geplande datum van 31 december 2024 gepaard gaat met tientallen miljoenen (in Zwitserse franken) kosten voor de radio-omroepen. “Geen enkele radio-omroep kan het zich veroorloven om op lange termijn programma’s tweemaal te blijven uit te zenden. Bovendien is dat ook ecologisch gezien weinig zinvol.”
