Volgens De Standaard staan bij de radiozenders van de VRT en Mediahuis de reclame-inkomsten onder druk “door veranderd luistergedrag”. VRT-CEO Frederik Delaplace zei bij de voorstelling van het transformatieplan van de openbare omroep dat “radioreclame het knap lastig heeft”. Toch hebben wij het “knap lastig” met hoe simplistisch De Standaard de zaken hier voorstelt. Of speelt hier soms een verborgen agenda mee?
De Standaard gebruikt cijfers van de UBA, de Belgische vereniging voor adverteerders, om aan te tonen dat radioreclame onder druk zou staan. Het aandeel van radioreclame in Vlaanderen, ten opzichte van de totale reclamepot, daalde van 16,4 procent in 2020 naar 14,7 procent in 2021. In januari van dit jaar zakte dat aandeel nog verder, tot 14,2 procent.
Het is alvast erg subjectief van De Standaard om enkel op deze ene parameter af te gaan, zonder bijkomende duiding, zelfs zonder absolute cijfers. In het rampzalige coronajaar 2020 stond de reclame algemeen zeer zwaar onder druk. Daar bestaan voldoende studies over. Ook radioreclame tekende toen verlies op, maar bleef het in Vlaanderen in verhouding beter doen dan de andere mediavormen, mede dankzij de zeer goede luistercijfers in 2020.
Hierdoor steeg in 2020 het marktaandeel van radio automatisch naar een historisch ongekende hoogte binnen het totaal van de reclamebudgetten in Vlaanderen. In 2021 herstelde de reclamesector zich als geheel spectaculair, waardoor het radio-aandeel zich, als vanzelf, terugplooide op zijn meerjarig gemiddelde. Een gemiddelde dat in Vlaanderen trouwens spectaculair hoger ligt dan in onze buurlanden. Dat nu gaan verkopen als ‘zwaar onder druk’ is dus erg subjectief.
Ook dat “veranderend luistergedrag” is nog nergens objectief aangetoond. Alle bestaande luisterstudies in Vlaanderen, en we zagen er daarvan nogal wat passeren de afgelopen jaren, tonen integendeel aan dat ‘radio’ zich net heel erg stabiel houdt.
De Standaard citeert VRT-woordvoerder Bob Vermeir: “De afgelopen vijf jaar hebben onze vier grote radiozenders – Radio 1, Radio 2, MNM en Studio Brussel – 23 procent dagbereik verloren in de groep van min 35-jarigen. Die hebben een andere audiobeleving: ze luisteren vaker naar Spotify, naar podcasts of ze herbeluisteren fragmenten. Die andere audiobeleving vergt een andere manier van reclame maken.”
Ook dat is weer een gekleurde uitleg. De VRT geeft vooreerst geen actuele cijfers over de inkomsten uit radioreclame (los van het feit dat die sowieso begrensd zijn). Die cijfers komen wellicht pas in het jaarverslag van 2021 boven water, normaal gezien ergens in de loop van juni.
Het is wel juist dat de VRT-radio’s de laatste jaren globaal (commercieel) marktaandeel hebben verloren, maar dat geldt zeker niet voor ‘radio’ in het algemeen in Vlaanderen, zelfs niet bij de -35. Anders zouden de CIM-cijfers van de voorbije vijf jaar, waar ook de VRT royaal mee voor betaalt, pure leugens zijn en daar gaan we zelf alvast niet van uit. Het gaat dus eerder om verschuivingen binnen de bestaande radiospelers. Verschuivingen die de VRT uiteraard niet graag ziet gebeuren.
Meer Spotify? Dat klopt, maar studies tonen aan dat dit niet ten koste gaat van de luistertijd van de radio, want ook die bleef de afgelopen jaren licht toenemen. Er wordt globaal dus aanzienlijk méér audio geconsumeerd, ook door jongeren. Meer podcasts? Iedereen weet dat het luisteraandeel van podcasts in Vlaanderen nog steeds zo goed als verwaarloosbaar is.
Opmerkelijk is voorts dat – steeds volgens De Standaard – Mediahuis (Nostalgie, NRJ) de dalende trend in de radioreclame bevestigt, maar dat DPG Media helemaal geen negatieve trend ontwaart.
De moraal: om een of andere reden ontwaren wij hier vooral een (bewust gestuurd?) heel erg subjectief artikel. Zou dit misschien passen in een onderlinge strategie van Mediahuis/VRT om de politieke geesten te rijpen voor iets wat we nu nog niet (mogen) weten? Zoals een toenadering tussen beide mediahuizen die dan op termijn kan uitgelegd worden als passend binnen het “transformatieplan” van de VRT?
Het is immers geen geheim dat ze bij Mediahuis niet echt gerust zijn in het feit dat IP, de nationale (radio)reclameregie waarmee ze een contract hebben, nu in (mede)handen van DPG Media is gevallen (via de overname van RTL Belgium). Het is ook geen geheim dat ze bij Mediahuis in feite al jaren veel liever zouden willen werken met de VAR, de reclameregie van de VRT, die in een verder verleden ooit nog werd opgericht door de VUM, een voorloper van Mediahuis. Hierdoor zou de VAR nieuwe en interessante combipakketten kunnen samenstellen (zoals Radio 2 met Nostalgie).
Misschien lezen we net iets te veel tussen de regels of misschien zien we spoken. Vergeef het ons in dat geval, maar het zou ook niet de eerste keer zijn dat De Standaard zich redactioneel voor de kar laat spannen om de agenda van de eigen belangen van Mediahuis te dienen (wat overigens ook gebeurt in de andere mediahuizen). En in toeval geloven we al lang niet meer. (RDS)
In hun plaats zou ik er ook niet gerust op zijn. Sinds de VLD een voet in de Vlaamse regering heeft zijn er naar mijn gevoel nogal veel beslissingen genomen op maat van DPG.