Wie reguleert de regulator? (2)

Een serie over selectieve handhaving door de Vlaamse regulator voor de media.

Gisteren werd, in een eerste deel van deze serie, het verschil in sancties van de VRM, bij overtredingen tegen het uitzendvermogen, behandeld. De VRM handelt daarin ook als enige scherprechter, waardoor men tegelijkertijd politieagent, procureur, rechter en/of jury lijkt te zijn. Vandaag belichten we hun besluitvorming in een ander aspect van het uitzenden: het technisch verhuizen zonder toelating. 

Deel 2: Een zender verhuizen zonder toelating

Een radiowereld is niet oneindig. Er zijn niet alleen tijdsbepalingen in erkenningen en vergunningen, omroepen kunnen ook onderhevig zijn aan andere wijzigingen. Zo kunnen huurcontracten vervallen, om welke reden ook, of een antennemast kan schade krijgen, of zelfs omvallen. Het kan bijvoorbeeld ook simpelweg een verandering van provider zijn. Radio is niet alleen een constant, maar ook een snel medium, omroepen kunnen zich zeker geen lange etherstilte permitteren. 

Als er wijzigingen moeten gebeuren aan de geldende uitzendvoorwaarden, dan is er altijd toelating van de VRM nodig. De regulator coördineert bijvoorbeeld met het buitenland over mogelijke storingen (of niet). In principe kan zo’n goedkeuring op een paar maanden tijd gebeuren, in andere gevallen gaat het minder vlug. Omroepen kunnen zich daarin geen lange wachttijden permitteren, luisteraars kunnen snel weg zijn, maar komen ze maar langzaam – of zelfs niet – terug. 

Soms menen uitzendorganisaties wel eens dat een goed uitgewerkt dossier geen problemen zou opleveren… en dan wordt de verhuis al gedaan, vóór die nieuwe goedkeuring er is. Het mag niet, maar is het ingegeven door een bepaalde zekerheid, vaak ook een dwingende tijdslimiet, in de realisaties. Uiteraard kunnen (nog) niet-vergunde verhuizen betrapt worden. Ook daar lijkt er een verschil te zijn in de behandeling bij de VRM van het ene geval, tegenover het andere.

Club FM Mechelen

In juni 2013 vroeg de VZW Centrum Radio Mechelen (Club FM Mechelen) een verhuis aan van de zendlocatie. De onderzoekscel van de VRM startte een onderzoek met metingen, en stelde vast dat Club FM al uitzond vanop de nieuwe locatie. Die inbreuk werd ook toegeven. De VRM had begrip voor de korte duur van de overtreding, die ook de eerste was voor Club FM, en gaf enkel een waarschuwing. 

Radio Maria Kortrijk

In november 2016 werd Radio Maria geconfronteerd met een dringende verhuis, wegens afbraak van het gebouw, waar werd uitgezonden. De ’dringendheid’ bleek wel een communicatiestoornis van één jaar, met de technische partner. De échte dringendheid was volgens Radio Maria een jaarlijkse fundraising, die op de dagen van illegale uitzending gebeurde. Die uitzendingen werden, na aanmaning door de VRM, onmiddellijk gestopt. Radio Maria kreeg toch een boete van 750 euro, voor een zware overtreding.

Feelgood radio Essen

In het najaar van 2013 werden er diverse storingen gemeld op de luchtvaartband. Uit een onderzoeksrapport bleek dat de VZW EVRO (Feelgood Radio Essen) uitzond vanaf een andere locatie, waarbij er antennes waren bijgeplaatst op een locatie die vergund was voor een andere omroep. Tijdens de controle verdween het gecontroleerde signaal, omdat de (illegale) zender werd verwijderd. Feelgood Radio Essen riep ook nog een probleem met de post in, maar de VRM schorste hun erkenning per direct.

Radio Nostalgie Gent

In de zomer van 2012 werd door de onderzoekscel vastgesteld dat de VZW Radio Gent, die deel uitmaakt van het landelijk samenwerkingsverband Nostalgie, uitgebaat door NV Vlaanderen Eén, zowel in Oudenaarde, als in Ronse, uitzonden op een niet-vergunde locatie. Voor Oudenaarde was een wijziging aangevraagd, doch die zou geweigerd worden. Voor Ronse werd achteraf nog een wijziging aangevraagd. Alhoewel hier een dubbele overtreding werd vastgesteld, kwam Nostalgie toch weg met ‘slechts’ 4.500 euro boete, en geen schorsing.

Landelijk: Qmusic 

In juni 2019 vroeg de NV DPG Media een wijziging van de zendvergunning aan voor Qmusic Antwerpen, 99.2 MHz. De VRM weigerde die aanvraag, op basis van artikel 135 van het Mediadecreet, omdat ze niet inpasbaar was in het frequentieplan. In de beslissing werden geen details meegedeeld van de nieuwe aanvraag, achteraf werd over deze aanvraag ook niets meer gehoord. Het zou dan raden zijn waar Q momenteel uitzendt, ware het niet dat dit met een DEVA-toestel gemakkelijk vast te stellen is. 

Openbare Omroep VRT

De openbare omroep lijkt voor al haar netten te kunnen rekenen op meerdere privileges. Zoals we in het artikel van gisteren al aangaven controleert de VRT eigenlijk zichzelf. De VRM behandelt ook geen verhuizingen van de openbare omroep, nog niet zo lang geleden was er nochtans een belangrijke verhuis toen Broadcast Partners het beheer van Norkring overnam. Het ging in totaal om 5 landelijke FM-netwerken, in totaal 32 zenders: 

• 5 provinciale frequenties voor Radio 1 (twee 50 kW, twee 20 kW en één 500 W) 
• 9 provinciale frequenties voor Radio 2 (drie 50 kW, twee 20 kW, één 2 kW, drie 1 kW)  
• 5 provinciale frequenties voor Klara (twee 50 kW, één 20 kW, één 3 kW, één 1 kW) 
• 7 landelijke frequenties voor MNM (twee 40 kW, één 20 kW, één 3 kW, één 2 kW, één 1 kW)
• 6 landelijke frequenties voor Studio Brussel (twee 50 kW, twee 40 kW, twee 500 W)

Van behandeling van deze ‘aanvragen’, de nodige internationale coördinatie, en een eventuele goed- dan wel afkeuring, is echter geen spoor.  

Het zou toch algemene regel moeten zijn dat elke omroeporganisatie – hoe klein of hoe groot ook – zou kunnen rekenen op een gelijk(w)aardige behandeling, én evenredigheid in de (eventuele) sancties? Maar is dit wel altijd het geval? Eerder wordt de indruk gewekt dat er heel wat ‘gemoedelijker’ wordt omgegaan met dossiers, die landelijk bereik hebben. (Victor Olsen)

° Vrijdag 22 januari – deel 3: Het te laat opstarten van uitzendingen

---