In de Verenigde Staten onderzoekt de FCC momenteel of ze op de middengolf de volledig digitale standaard MA3 van HD-Radio gaan toelaten. Op vandaag gebruiken veel stations op de Amerikaanse AM al de zogenaamde MA1 van HD-Radio, dat is een hybride van een analoog en een digitaal signaal, waarbij het digitaal signaal 10 tot 20 dB lager ligt dan de analoge draaggolf. Onder de volledig digitale MA3-standaard is er geen analoog signaal meer en wordt het digitale signaal op volle kracht uitgezonden.
Zowel de MA1 als de MA3 zijn, net als HD-radio op FM, eigendom van Xperi, de opvolger van iBiquity. Er moet dus voor het gebruik van deze technologische standaard een licentierecht worden betaald, in tegenstelling tot DRM of DAB+, die als standaarden gewoon ‘open source’ zijn.
In de VS is er sinds juli 2018 één middengolfstation dat de MA3-technologie experimenteel mag uittesten van de FCC, voorlopig nog tot 6 juli, maar dat kan wellicht opnieuw verlengd worden. Het gaat om The Gamut, uit de groep van Hubbard Radio (WWFD) in het stadje Frederick, in de staat Maryland. Het experiment op 820 kHz wordt er met meer dan gewone belangstelling gevolgd.
De MA3 lijkt alvast veelbelovend. In een volledig analoog AM-signaal gaat ongeveer 75 procent van het vermogen verloren in de draaggolf en de redundante zijbanden. Slechts één ‘single sideband’ met een maximum van 25 procent van het totale vermogen wordt gebruikt om de (analoge) audio van het station over te brengen. Met een volledig digitale AM wordt 100 procent van het zendvermogen voor dat doel gebruikt. Het signaal is daardoor veel minder kwetsbaar voor veel soorten interferentie en de geluidskwaliteit wordt niet beperkt door de IF-responscurve van de ontvanger.
Een bereik maal dertig
Concreet had WWFD vroeger een analoge luisterlimiet van ongeveer 368.000 mensen in een gebied van 1.300 vierkante mijl, gebaseerd op de 2 mV/m standaard (groene contour), die je vandaag de dag nodig hebt om zonder interferentie naar AM te kunnen luisteren.
Met de 0,5 mV/m (oranje contour), die van oudsher nodig was voor de dagdekking van een AM-station – dat was voordat AM-interferentie een belangrijk probleem werd – dekte WWFD ongeveer 2,33 miljoen mensen over een oppervlakte van 4.545 vierkante mijl.
Het volledig digitale MA3-signaal blijkt betrouwbaar tot rond de 0,1 mV/m contour, of 100 uV/m (rode contour). Dit is een vijfde van de veldsterkte van de oude standaard en slechts 5 procent van het signaalniveau dat over het algemeen als ‘bruikbaar’ wordt beschouwd op de hedendaagse radiotoestellen.
Voor WWFD beslaat deze rode contour ongeveer 10 miljoen mensen in een gebied van 21.900 vierkante mijl. En dat met een zendvermogen van amper 4,3 kW (overdag en omnidirectioneel). De audio is niet te onderscheiden van FM-stereo en kan in de toekomst ook foto’s en andere gegevens bevatten. Het station ontving daarbij nooit enige klachten over storingen op aangrenzende frequenties. MA3 heeft immers slechts 20 kHz bandbreedte nodig, waar dat met MA1 30 kHz is.
Betalende standaard versus gratis standaard
Het commerciële voordeel aan MA3 is alvast dat de bestaande radiotoestellen die al over HD-Radio beschikken er probleemloos mee overweg kunnen. In de VS kunnen zo’n 65 miljoen autoradio’s, of één op de drie bestaande autoradio’s, deze volledig digitale standaard nu al ontvangen en dat aantal stijgt jaarlijks. Hubbard Radio, dat ‘freeform’ alternatieve albummuziek speelt onder de naam The Gamut, zag zijn luistercijfers de voorbije twee jaar trouwens mooi de hoogte ingaan en ook de respons van de luisteraars op het all-digital programma is zeer positief.
Het ‘ethische’ probleem voor de FCC, de Amerikaanse telecomregulator, ligt hem evenwel in het feit dat HD-Radio een louter private – dus betalende – standaard is. Dat private gegeven was geen probleem zolang het gebruik zich beperkte tot een zijdelings (digitaal) gebruik van de analoge omroepbanden, zowel op AM als FM. Met een volledig digitaal gebruik van een openbare omroepband jaag je echter zowel de radiostations als de luisteraars verplicht op kosten, want niet enkel de stations betalen rechten voor het gebruik van de digitale standaard, ook in de kostprijs van de ontvangers is nog eens een licentierecht vervat.
Terwijl MA3 in feite gewoon een variante is op DRM, dat in grote delen van de wereld een gratis standaard is voor een digitaal gebruik van de AM-band. Intussen kwam er vanuit de DRM-lobby trouwens al een vraag bij de FCC om hun standaard eveneens toe te laten in de VS. Het nadeel daar is echter dat er amper DRM-ontvangers op de markt zijn, laat staan betaalbare DRM-ontvangers. (RDS)
Ik heb een boiler die stoort op de middengolf, je moet me niet komen zeggen dat digitaal er niks van overblijft van die boilers’ fratsen! Het idee dat je een codering “huurt” is natuurlijk leuk voor de beleggers, plooit d’er maar ene in de vuilbak, die zich wil inzetten voor zijn spaargeld!
Geiser kopen