België is een land van twee snelheden. Al helemaal wat de radio betreft. ‘La radio libre’ is er begonnen. Vlaanderen volgde schoorvoetend, omdat de overheid flink k tegengas gaf. Die Waalse vrije radio-explosie werd door de politiek snel en vrij keurig gestructureerd, wat leidde tot een heel divers landschap. Weliswaar met een kleiner aantal spelers op het veld, maar net daardoor slagvaardiger.
En terwijl de lokale DAB+ in Vlaanderen nog niet verder is gekomen dan enkele vage ‘njets’, wordt die in het zuiden van het land reeds uitgebouwd. Maar niet enkel de vrije en commerciële initiatieven zijn er anders en meestal goed bij de tijd, ook de publieke omroep RTBF is altijd beter bij de tijd geweest.
Reclame op hun diverse publieke radio-stations startte in 1985. Bij wat toen nog de BRT was, kon dat pas vanaf 1990. Televisie-zenders mogen in tegenstelling tot de VRT wel reclamespotjes uitzenden. Bij de Vlaamse publieke omroep is enkel sponsoring toegestaan. Wel gelijk is het feit dat ook de RTBF telkens weer een beheersovereenkomst moet afsluiten met de Franse Gemeenschap.
Ochtenden zonder reclame-boodschappen
Op het vlak van commerciële boodschappen is zopas een nieuwe reglementering ingevoerd, in het zuiden. Het aantal spots moet terug. Over precies één jaar – in juli 2021 – zullen ochtendlijke radio en televisie-programma’s niet langer omkaderd worden door commerciële spotjes. Een begin, want de Franse gemeenschapsregering wil de publiciteit op de RTBF daarna ook nog verder doen afnemen.
De tekst die donderdag 2 juli langs de regeringstafel passeerde, is pas een eerste stap die zelfs vooruit loopt op de nieuwe beheersovereenkomst. Al vanaf september 2020 zal La Première het verder moeten doen met minder reclame-zendtijd. Het nu geldende quotum wordt gehalveerd, waarna het daarna – in fases – wordt afgebouwd. Om vanaf juli 2021 tot een ochtend zonder publiciteit op het eerste radionet te komen.
Bedoeling van deze ingreep? De weerslag op de begroting van de RTBF in deze coronatijden beperken. De dotatie van 297 miljoen euro voor 2021 blijft echter overeind. Hoe het in 2022 verder moet, is vooral afhankelijk van de resultaten van het rapport dat de Franstalige reclamemarkt aan de regering heeft gevraagd, maar ook de begrotingscijfers zullen een rol spelen. In het volgende beheerscontract staat nu reeds een verbod op reclame voor kansspelen, sterke drank en geneesmiddelen. En daarin was Vlaanderen wel sneller…
