Eén van de meest opmerkelijke en markantste gebouwen van Nederland ligt midden op de Veluwe: het voormalige zendstation Radio Kootwijk. Staatsbosbeheer organiseert ook in 2022 rondleidingen door het imponerende gebouw en het omringende natuurgebied.
Een gids laat de rijke historie van Radio Kootwijk weer tot leven komen. Het begint met een korte film over de geschiedenis, waarna er een korte wandeling volgt door de omliggende natuur en een bezoek aan de pomphuisjes. De bezoekers worden uiteraard ook meegenomen door het gerestaureerde gebouw van gewapend beton met de opvallende, metershoge ramen. Er wordt verteld over de architectuur, de techniek en het leven in het dorp met dezelfde naam, Radio Kootwijk.
De excursies beginnen tegenover de watertoren aan de Radioweg om 11:00 en 13:00 uur en duren circa 2,5 uur. Deelnemen kost 18,50 euro per volwassene en 8,00 euro voor kinderen tot en met twaalf jaar. Aanmelden vooraf is noodzakelijk. Bezoeken kan op 15, 16, 22, 23 en 29 en 30 januari, indien de maatregelen rondom corona het toelaten.
‘Hallo Bandoeng…’
Zendstation Radio Kootwijk is het historisch voorbeeld van technische ontwikkelingen in de twintigste eeuw in een ongerepte omgeving. De zendapparatuur voor de lange golf moest er gehuisvest worden voor de communicatie met de overzeese Nederlandse koloniën, met name Nederlands-Indië
In 1923 nam de PTT het radiotelegrafisch zendstation in gebruik voor de lange golf. Voor die tijd een technisch hoogstandje. Snel daarna werd overgestapt op het zenden via de korte golf.
° Lees verder onder de foto’s
Koningin-moeder Emma opende in 1929 de radiotelefoondienst met de woorden ‘Hallo Bandoeng, hoort u mij?’ Nederland kon vanaf dat moment, via de grotere postkantoren in Nederland, bellen met Nederlands-Indië en spoedig daarna ook met andere landen en continenten. Tijdens WOII gebruikten de Duitsers het station voornamelijk voor de onderzeeboten.
Het dorp
De gebouwen en infrastructuur zijn tussen 1918 en 1965 gerealiseerd. Een deel heeft cultuurhistorische betekenis. Een watertoren, transformatorhuisjes en twee pomphuisjes behoren tot de nutsgebouwen. Daarnaast waren gebouwen nodig zoals een hotel (het voormalige tehuis voor ongehuwde ambtenaren), werkplaatsen, opslagruimten, woningen en kantoren.
Einde van het zendstation
De ontwikkelingen namen een vlucht. De opkomst van satellietverbindingen in de jaren zeventig beperkten de zendfunctie van Radio Kootwijk tot lucht- en scheepvaartverkeer. Eind 1998 ging Radio Kootwijk definitief uit de lucht. In 2009 werd het voormalig zendstation overgedragen aan Staatsbosbeheer.
Foto: René de Graaff / Staatsbosbeheer
