In tegenstelling tot de keuze die de jongeren anno 2019 hebben kreunden hun generatiegenoten in de jaren ’60 van de vorige eeuw onder een uiterst beperkt muziekaanbod op de radio. Ook in het Verenigd Koninkrijk. De openbare omroep BBC hield het bij het wekelijkse ‘Pick Of The Pops’, terwijl Radio Luxemburg als enig alternatief niet altijd de verhoopte ontvangstkwaliteit bood. Een jonge Ierse zakenman, die af en toe hand- en spandiensten voor zanger Georgie Fame en zijn band The Flames verrichte, doorbrak dit vacuüm.
Geïnspireerd door het succes van onder meer het Scandinavische Radio Mercur, dat aan boord van de Cheetah 1 Noord-Europa met trendy popmuziek bestookte, rijpte bij ene Ronan O’Rahilly het idee voor een gelijkaardig Brits project. Tijdens de paasvakantie van 1964 werden de plannen werkelijkheid. Radio Caroline, genoemd naar de dochter van de Amerikaanse president Kennedy, ging van start vanaf de MV Fredericia’. Een popstation kon je het niet noemen, wel een soort doorslag van de… BBC.
Al heel snel volgde een resem copy cats. Niet enkel vanaf schepen, maar nu ook vanop verlaten oorlogsforten. Die waren in 40’s mijlen ver in de Noordzee opgetrokken om tijdens de Tweede Wereldoorlog vijandelijke Duitse vliegtuigen uit de lucht te halen. De komst, net voor de kerstdagen in 1964, van het door Amerikaanse investeerders professioneel opgezette Radio London, leidde dit keer wel tot de verhoopte mentaliteitswijziging.
De flitsende vormgeving en het Top 40-format waren een schot in de roos, de pioniers van het eerste uur stelden hun formats bij. De strijd om de gunst van de luisteraars barstte in alle hevigheid los. Tot groot ongenoegen van de wanhopige Britse regering die fenomeen liefst zo snel mogelijk het zwijgen wilde opleggen. De rivaliteit tussen twee andere ‘radiopiraten’ hielp hen een handje.
Een kapotte zender of niets
Tijdens de lente van 1966 belandde Radio City, uitzendend vanaf het Shivering Sands Army Fort, ei-zo-na in de handen van Radio Caroline, dit met de bedoeling hun ontvangstgebied te verbeteren. De 15 kW-zender leverde echter niet het gewenste rendement waardoor de sfeer tussen de betrokken partijen pijlsnel naar een onomkeerbare situatie evolueerde.
Het hoogoplopende gekibbel tussen de directies, mede veroorzaakt door de bezetting van de fortstudio’s bij het net-niet-overgenomen station, leidde tot een vuurgevecht waarbij City-eigenaar Reginald Calvert om het leven kwam. De politici vonden het nu echt welletjes en openden frontaal de tegenaanval.
Het Britse parlement versnelde de goedkeuring van de zogenaamde ‘Marine Broadcasting Offences Act’, die vanaf 14 augustus 1967 de uitzendingen vanop zee of vanuit een vliegtuig volledig verbood. Bijna iedereen gooide daarop de handdoek in de ring, al was dat buiten het rebelse Radio Caroline gerekend. O.a. de dj’s Johnny Walker en Robbie Dale bonden om middernacht de strijd aan met de overheid.
De volgende maanden bleek het toch allemaal moeilijker te organiseren dan gedacht, het enthousiasme van de medewerkers daalde. Als klap op de vuurpijl kregen beide Caroline zendschepen in de ochtend van 2 maart 1968 bezoek van één van de schuldeisers, de Nederlandse tendermaatschappij Wijsmuller. Einde verhaal en voor de BBC dé uitgelezen kans om Radio 1, het antwoord op de zeezenders, definitief in stelling te brengen. (FvM)
In Engeland leidde een dispuut tussen eigenaars
met de dood van Reginald Calvert tot het stemmen van de antizeezenderswet, In Nederland deed de aanslag op het Radio Noordzeeschip door concurrent Veronica de druppel van de emmer overlopen….
Beide feiten pasten natuurlijk in het kraam van de toenmalige politici, die liever hun nationale omroepen
wensten te beschermen en bang waren van de “piraten” die populair waren en miljoenen luisteraars aantrokken……..