Stromae bracht een maand geleden een nieuwe plaat uit, ‘Défiler’. Dat de Brusselaar iemand is die zijn eigen ding wenst te doen bewijst de lengte van zijn productie, de track duurt zomaar eventjes 8:48 minuten. Behoorlijk lang zal u denken, en tegenwoordig heel ongebruikelijk. Nochtans is Stromae geen uitzondering.
Herinnert u zich nog Pink Floyd? De titeltrack van hun elpee ‘A Saucerful of Secrets’ heeft een lengte van liefst 11:56 minuten. Of ‘Echoes’ uit de elpee ‘Meddle’ die 23:28 minuten duurt. Er zijn talrijke voorbeelden van artiesten, vaak uit de 70’s, die één zijde van een elpee ’vulden’ met een superlang nummer. Veel van deze opnames haalden nooit airplay, uitgezonderd als ze werden opgepikt door een ‘album station”. Hét handelsmerk van de zeezender Radio Caroline bijvoorbeeld.
12 inch, ideaal om te pauzeren
Op het einde van de 70’s, in de hoogdagen van de disco, en gedurende de hele 80’s brachten artiesten, met wellicht iets minder inspiratie, hun al dan niet ‘one hit wonders’ uit als 12 inch. Wie het echt wilde maken ging aankloppen bij Giorgio Moroder die er zijn sound aan toevoegde. Dichter bij huis was Ben Liebrand de dj die ellenlange mixen maakte met enkel de hits. Als een dj in een discotheek even geen zin had, was één van die 12 inches een welgekomen rustpunt.
De toenmalige nationale radiostations hadden echter geen boodschap aan dit soort lange producties. Om op de playlists te geraken moesten artiesten bijgevolg een tweede versie van hun nummer produceren dat gemiddeld 2:30 tot 3:30 minuten duurde. De ‘radio edit’ was geboren. Alhoewel deze ‘oplossing’ niet echt origineel was te noemen. De USA was hen voorgegaan.
The American Policy
In de States werd al veel langer flitsende radio gemaakt door een snelle afwisseling van hits, gepresenteerd in dj-stijl en voorzien van tonnen jingles die elke addict bekend in de oren klinken. Op één thema werd voor elk station een ‘stationcall’ ingezongen. De hoogdagen van PAMs en Pepper Tanner. Het klonk voor Europeanen vaak méér dan snel, wel jammer dat luisteraars daardoor vaak niet de volledige plaat hoorden. Nummers werden al te snel afgeknipt door een jingle en verder ingevuld door de dj van dienst die alle intro’s volpraatte.
Dat werd trouwens niet zomaar lukraak gedaan, er golden en gelden echt regels voor; ‘The American Policy’. Een door radiostations opgelegd format dat een dj verplicht om songs steeds tot een bepaalde duurtijd te beperken. De achterliggende gedachte was dat dit het koopgedrag stimuleert. Tracks uit de 60’s die een decennium later als oldies golden, werden slechts voor 65% gedraaid, ook als het nummer maar twee minuten duurde. Popmuziek werd dan bijvoorbeeld voor 85% gedraaid. De razend populaire jingles hadden wel degelijk een doel; plaat afknippen en op naar de volgende song.
Alfabet van foute woorden
Het puriteinse gedachtengoed van Amerikanen gaf de ‘radio edit’ ook nog een andere betekenis. Nogal wat artiesten hadden vaak expliciete teksten en niet elke luisteraar was het daarmee eens. Gevolg, hun muziek kreeg geen airplay. De meest sterke woorden werden dan maar vervangen. Doch wie tussen de lyrics kon luisteren, begreep nog steeds de meer aangebrande versie. De ‘schone of gekuiste’ versie waar de fuck, shit, bitch… vervangen werd, raakte eveneens bekend als de ‘clean version’.
Cee Lo Green is daar een perfect voorbeeld van. De originele titel van de song, ‘Fuck You’ (2010) werd in Amerika als ‘radio edit’ vervangen door ‘Forget You’. In Europa worden beide versies zonder schroom gedraaid op radio. In 2009 deed de Britse zangeres Lily Allen het anders. ’Fuck You’ werd als enige versie uitgebracht, enkel de video release werd aangepast waarbij ‘fuck’ vervangen werd door geluidseffecten. Van de song ‘Smile’ (2006) kwam er dan wel weer een speciale ‘radioversie’ uit.
In Amerika hebben ze voor elke letter van het alfabet een ‘curse word’. A voor ‘ass’, dat dan wel toegelaten wordt maar afgekort als a$$, B voor ‘bitch’ en vervangen door biAtch, C voor ‘cock’, D voor ‘dick’, F voor ‘fuck’ en zo kunnen we nog een tijdje doorgaan. Wie een Amerikaanse talkshow hoort of bekijkt op televisie zal weten dat er vaak meer ‘bieps’ of ‘blanks’ te horen zijn dan goed is om het interview nog te begrijpen…(Philippe Derluyn)
