Het legendarische zeefort Red Sands, in de monding van de Theems, wordt sinds enkele jaren dankzij een groep toegewijde vrijwilligers, getrouw gerestaureerd en stilaan omgevormd tot een erfgoedmuseum mét een eigen radiostation. Soortgelijke forten speelden in de Tweede Wereldoorlog een cruciale rol in de bescherming van Groot-Brittannië tegen nazi-aanvallen. In de jaren ’60 vielen ze ten prooi aan radiopiraten.
In een nieuwe documentaire op Britse streamingplatform History Hit – zie een fragment onderaan het artikel – verkent historicus Dan Snow de torens van het fort. Hij spreekt ook met David Foulkes, die deel uitmaakt van het restauratieteam van Project Redsand.
De forten werden gebouwd aan land en in de loop van 1943 geplaatst in de Theems-monding. In 1944 waren er 220 militairen gestationeerd op het fort. Het was voorzien van een zogenoemd ‘hot bed’-systeem, waar soldaten afwisselend sliepen en dienst hadden. In totaal werden vanop Red Sands 22 Duitse vliegtuigen en 30 vliegende bommen, ‘doodlebugs’, neergeschoten. Hiervoor gebruikte men sterke zoeklichten, een revolutionair radardetectiesysteem en enorme kanonnen die op de daken van de torens waren gemonteerd.
Verbluffende beelden in de History Hit-documentaire laten zien hoe het fort nog originele toiletten en baden bevat, plus ‘granaatkasten’ waarin een deel van de munitie was ondergebracht.
Na de oorlog stond het fort leeg, tot enkele torens van Red Sands werden overgenomen door piratenzenders. Die periode duurde van 1964 tot 1967. Dat gebeurde trouwens ook met Shivering Sand, dat de thuis werd van Radio City. Het derde soortgelijke fort, Nore, was al in 1959 ontmanteld.
In juli 1964 werd Red Sands de basis voor Radio Invicta, eigendom van Harry Featherbee. Het project was van korte duur: Featherbee, samen met collega-dj Barry Hoy en technicus Martin Shaw verdronken in december 1964 tijdens een terugreis van het fort. In februari ’65 stopte Radio Invicta met uitzenden.
Kort daarna werd het fort bezet door Radio King. Ook dat duurde slechts zes maanden, omdat de zender geen luisteraars trok. De meest succesvolle radio-onderneming op het fort was Radio 390. Tot het station voor de rechter werd gedaagd en alsnog, als eerste piraat, probeerde om legaal een zendvergunning te verkrijgen. Het verzoek werd een jaar later afgewezen en Radio 390 werd in juli 1967 stilgelegd.
Nadien raakten de torens volledig vervallen en werden ze een doelwit voor dieven en vandalen. Tot op vandaag is er een voortdurende dreiging van vandalen, ook tijdens de restauratiewerkzaamheden.
Volgens Snow en Foulkes is het de bedoeling de constructies om te vormen tot een ‘kustverdedigingsmuseum’. Want ondanks hun leeftijd en de verwaarlozing blijken de forten zeker niet hopeloos verloren. Daarbij zal ook de radiogeschiedenis niet worden vergeten. Het plan is zelfs dat er ook een nieuw ‘piraten’-radiostation – dit keer legaal – zal gaan uitzenden. Een realistische termijn is er voorlopig nog niet, want door de coronapandemie hebben de restauraties al flink wat vertraging opgelopen.
