Nostalgische column Hans Knot – 87 (audio)

Tijd voor Teenagers

Co de Kloet en Leo Boudewijns doken ruim achttien jaar geleden in het verleden van de Nederlandse hitradio en stelden een boek samen met de teksten van liedjes die in de jaren zestig te horen waren in het radioprogramma ‘Tijd voor Teenagers’. Recentelijk zag ik het boekje op Marktplaats. Reden genoeg om een recensie, die ik in 2001 schreef, nog eens op te poetsen.

In ‘Tijd voor Teenagers’ staan honderd liedjesteksten, die eind van de vijftiger jaren en het begin van de jaren zestig voorbij kwamen op de radio en, heel soms, ook op de televisie. De teksten van deze Nederlandstalige nummers vormen, volgens de beide redacteurs, de tegenhangers van de rock-‘n-roll die rond dezelfde tijd vanuit Amerika en Engeland Nederland veroverde.

Ze vallen allemaal in de categorie van het goed gearticuleerde ‘lichte lied’, muzikaal en tekstueel aangepast aan de veranderende smaak van een jonger publiek en gezongen door dito zangers en zangeressen. Met eerdere succesbundels als ‘Diep in mijn hart’ en ‘Geef ons maar Amsterdam’, hadden Co de Kloet en Leo Boudewijns, al bewezen een leuk product te kunnen leveren.

Leo Boudewijns was destijds directeur van de platenmaatschappij Phonogram, die diverse labels in haar repertoire had. Co de Kloet had in 1959 het radioprogramma ‘Tijd voor teenagers’, bedacht. Beide heren brengen in deze bundel weer prachtige teksten bijeen die je, mits je de melodie nog weet, kan meezingen. Nummers als ‘Spiegelbeeld’ en ‘Middellandse Zee’ voeren mij in ieder geval weer terug naar de jaren waarin ik puber werd.

De titel van het boek verwijst naar het gelijknamige, populaire programma ‘Tijd voor Teenagers’. De Cloet werkte toen voor de VARA en vond dat de omroep beslist niet voorbij mocht gaan aan het soort muziek dat de jeugd aansprak. Bij de omroep wilde lang niet iedereen zonder slag of stoot met ‘die troep’ meegaan. Gelukkig kreeg hij steun van Ary van Nierop, het hoofd van de afdeling ‘Gesproken Woord’.

’Tijd voor Teenagers’ dat ruim een decennium werd uitgezonden, werd een immers groot succes. Dat had het niet in de laatste plaats te danken aan presentator Herman Stok en het motto ‘de stijgende sterren van vandaag en morgen.’ De NCRV probeerde een gelijksoortig programma te lanceren met de jonge Jos Brink voor de microfoon.

Maar ‘Tussen 10+ en 20-‘ kon bijlange na niet tippen aan de populariteit van ‘Tijd voor Teenagers’. Radio Veronica zond ‘Veronica’s Teenager Muziek Expres’ uit, gepresenteerd door Rob Out (later Krijn Torringa) en Freda Keuker in de rollen van Bob en Brenda. Ook dat was aanvankelijk geen echte concurrentie.

‘Tijd voor Teenagers’ was van meet af aan populair. Alleen al na de eerste uitzending, in september 1959, kwamen er ruim driehonderd brieven binnen van jonge luisteraars. Een ongekend aantal voor de toen geldende Hilversumse begrippen. Naast de songteksten in het boek, is er informatie over de artiest, de componist en dergelijke. Ieder jaar dat wordt behandeld, is voorzien van commentaar en persoonlijke herinneringen aan ‘Tijd voor Teenagers’. Het zou te ver leiden om alle songs na te gaan, maar ik wil toch enkele voorbeelden geven.

Wie kent nog de film ‘Wenn die Connie mit dem Peter’? Een derderangs cultprent, maar een must voor teenagers? Een van de filmsongs was ‘Pack Die Badenhose Ein’. De Nederlandse versie kreeg een compleet andere titel: ‘Teenager Melodie’. Het liedje werd gezongen door een zeer jonge Shirley Zwerus. Een andere titel is de tweede single die ooit door Anneke Gröhnloh werd opgenomen. ‘Maar Charlie Stuurde Me Bloemen’, uit het begin 1960. Voor mij — althans tot ik dit boek onder ogen kreeg — een volslagen onbekend nummer.

De teksten roepen als vanzelf de nodige associaties aan vroeger op. Zelf kreeg ik het — om redenen die ik hier even voor mezelf houd — weer helemaal warm bij het doorlezen van de Nederlandse vertaling van ‘Marmor Stein Und Eisen Bricht’, dat door Hans Peters werd vertaald in ‘Marmer, Staal En Steen Vergaan’. Het nummer werd in Nederland opgenomen door Trea van der Schoot, wier naam inmiddels was veranderd in Trea Dobbs.

Samen met Rob de Nijs werkte de zangeres keihard aan een succesvolle loopbaan, waarbij ze zeker internationaal had kunnen scoren. Ze was ook vaste gast in de toenmalige ‘Rob de Nijs Show’, rechtstreeks op televisie te zien vanuit de Brakke Grond in Amsterdam. Let wel ‘in zwart-wit’.

In die tijd werden vele singles, van zowel de Nederlandse als buitenlandse artiesten, in een prachtig fotohoesje gestopt. Met soms niet alleen een foto van de artiest, maar ook een tekening van een treinstel, voorafgegaan door een locomotief. ‘De Favorieten Expres’ was een serie die vele verzamelaars nog steeds proberen compleet te krijgen. Een uitgave van Philips dat onder deze noemer onder meer producties van de platenlabels Phonogram en Fontana onder de aandacht bracht.

Niet altijd even correct

In het boek zijn de auteurs echter niet altijd even kritisch geweest. Zo schrijven ze bijvoorbeeld dat Rob de Nijs wel heel erg lang heeft moeten wachten op een nummer 1 hit. Tot hij met het nummer ‘Banger Hart’ eindelijk dat grote succes behaalde in 1966. Dat moet dus 1996 zijn.

Compleet in de mist gingen de auteurs ook met hun commentaar bij de tekst van de reli-hit ‘Mijn Gebed’ van DC Lewis. Een nummer dat geschreven werd door Gerrit den Braber en van muziek voorzien door Joop Stokkermans. Nogal verrassend werd het een mega-hit, die maandenlang in de hitlijsten stond, in de hoogste regionen.

De auteurs schrijven dat daarna nooit meer iets van de man werd vernomen. Gelukkig voor Ruud Eggenhuizen, zoals hij echt heette, lag dat anders. Direct na dit eerste kassucces was men bij zijn platenmaatschappij zo verstandig om ‘Zijn Testament’ uit te brengen, terwijl ook ‘Eva Magdalena’ een goede airplay kreeg en navenant succesvol werd. En dan te bedenken dat DC Lewis, ondergebracht was bij de platenmaatschappij waarvan… Leo Boudewijns directeur was.

Het was opmerkelijk in het boek een nummer terug te vinden waarvan ik dacht dat het stamde uit 1971. Ik hoorde toen voor het eerst ‘De Nozem En De Non’, van Cornelis Vreeswijk op Radio Veronica. Maar het lied bleek toen al zo’n vijf jaar oud. Het werd in 1966 reeds gedraaid bij de VARA in … ‘Tijd voor Teenagers’.

Bij de presentatie van die honderd mooie, soms trieste, vaak melige, en vooral simpele liedjes, was er in het programma ’Tijd voor Teenagers’ altijd ruimte voor kritiek. Zo melden de auteurs dat Willeke Alberti, nadat zij ‘Moeder Hoe Kan Ik Je Danken’ opnam, van de presentator het dwingende advies kreeg om in de toekomst nooit meer dergelijke rommel te zingen.

Ze was met dit nummer, zo werd erbij gezegd, ver afgedaald beneden haar niveau als teenager-zangeres. De familie Alberti reageerde furieus en ook haar platenmaatschappij Phonogram was bepaald niet blij. Maar met Willeke kwam het allemaal goed.

Het boek is zonder meer een aanrader. Het biedt voor wie het heeft meegemaakt, een leuke terugblik op de beginjaren van de Nederlandse hitradio en is zeker een goede aanschaf voor diegene die alles verzamelt rond het radio- en muziekgebeuren uit de jaren zestig. Heb je het nog niet in de verzameling, er zijn nog regelmatig exemplaren in aanbod op bijvoorbeeld boekwinkeltje of Marktplaats.

---