Zonnestraal Radio in moeilijkheden
We hebben het niet over de vele ziekenomroepen, online stations en meer, zoals die anno 2019 in Nederland en Vlaanderen bekend zijn, maar wel over een aantal programma’s die meer dan een halve eeuw geleden waren te beluisteren via Radio Veronica. De zeezender die in de jaren 60 volop aandacht had voor de vele gastarbeiders alsook voor de Nederlanders uit overzeese gebieden. Radio Sinar Sang Surya was de officiële naam van de uitzending, die in 1964 al een plekje in de programmering had gevonden van de zeezender.
Op 2 april van dat jaar hoorden de luisteraars tussen 20:00 en 21:05 uur Zonnestraal radio. Een programma voor iedereen die zijn hart aan de tropen verpand had. Om 20:00 uur: Pembukaan-opening. Twee minuten later: Orkes Mingau Ini atau reportase orkest (of artiest) van de week of een reportage. Om 20:20 uur volgde Kantong surat-De brievenbus. Weer een kwartier verder was het tijd voor 20:35 uur Mana suka-Platen op verzoek, waarna om 21:03 met Penutup-Sluiting werd afgerond.
Dit programma was alleen weggelegd voor personen uit het westen van Nederland omdat de ontvangst van Veronica via de 192 meter in de avonduren zeer beperkt was. Centrale presentator Suhandi (foto) ofwel Hans Oosterhof was sinds 1945 actief geweest bij diverse radiostations. In de uitzending werden voornamelijk verzoekplaten gedraaid die meertalig werden aangekondigd zodat alle landgenoten, gekomen van overzee, ook hun moedertaal konden horen. De muziek kwam niet alleen uit de discotheek van Radio Veronica maar werd vaak speciaal door de luisteraars beschikbaar gesteld, waarbij steeds hun namen werden genoemd.
Andere koers in de avonduren
Maar eind 1969 werd er drastisch gesneden in de zendtijd van Radio Zonnestraal, wat zorgde voor ontevredenheid bij heel wat fans van Suhandi. Eén van hen was Toelsipersed Khargi uit Rotterdam, die in de Veronica analen bekend was als Badhrun Khargi. Verwarrend die beide namen, maar nadat ik een kopie van een foto had gestuurd bevestigde Juul Geleick mij dat beide heren één eidezelfde persoon waren. Juul heeft eind van de jaren zestig enige keren een programmaonderdeel met hem opgenomen.
Toen de inkrimping bekend werd, contacteerde Khargi de redactie van het Algemeen Dagblad, die gevestigd was in zijn woonplaats Rotterdam. Het lukte hem mediaredacteur Hans van Reysen over te halen één en ander te publiceren. Onder de kop ‘Beat jaagt Veronica’s muziek uit de West’ meldde hij dat de Surinamers en Antilianen in Nederland een koude winter tegemoet zouden gaan omdat ze de verwarmende klanken van de West-Indische muziek via Radio Veronica gingen missen.
Volgens de journalist bleef er nog slechts een half uurtje over voor het Indonesisch bevolkingsdeel. De directie van Veronica was tot deze beslissing gekomen omdat men vond dat de luisterdichtheid in de avondprogrammering onvoldoende groot was en er bijgevolg aandacht diende te worden besteed aan programma’s voor een breed publiek.
Tot half september 1969 was er in het voornoemde programma onder meer ruimte voor Surinaams/Creoolse muziek en liedjes uit Pakistan en India. Daarna was er enkel nog goed klinkende beat te horen! De toen 28-jarige Khargi was uiteraard ontevreden over het verdwijnen van het programma. Meer dan drie jaar lang had hij zijn landgenoten uit Zuid- en Midden Amerika kunnen verblijden met warme klanken. De man, die in dienst was van de Nederlandse overheid als maatschappelijk werker, gebruikte het programma, volgens eigen zeggen, als een verlengstuk van zijn werk en beschouwde het als een sociaal-cultureel programma.
Op zoek naar een overnemer
Volgens Khargi had hij in de loop der jaren duizenden brieven ontvangen die hij zoveel mogelijk had beantwoord. In de uitzending werden de gewenste grammofoonplaten afgewisseld met agendatips en werd de nadruk gelegd op de eenzame mensen, afkomstig uit overzeese gebieden. Khargi woonde op het moment van het interview ruim zes jaren in Nederland en werkte ook voor de overheidsinstelling Stichting Sociale Belangen voor Surinamers en Antillianen, met als basis Rotterdam.
Toch was Khargi heel blij dat hij van de directie van Radio Veronica de kans had gekregen Radio Zonnestraal te hebben kunnen maken. Met geen woord werd over Suhandi of andere betrokkenen gesproken, zoals bijvoorbeeld technicus Kees Mols, die hij kende en waarvan de redactie van ‘Turkse Koffie’, het fanclub blad van Joost den Draaijer, destijds meldde dat hij Veronica verruilde voor een baan bij de CBC, The Canadian Broadcast Corporation. In werkelijkheid koos Kees Mols voor een job bij de gehoorapparatenindustrie. Wel gaf Khargi aan dat hij soortgelijke programmavoorstellen had gedaan bij de Nederlandse Radio Unie, echter zonder succes.
Radio Zonnestraal moest volgens hem elders ondergebracht worden en daarom had hij in het najaar van 1969 gesprekken aangeknoopt met naar de NOS (Nederlandse Omroep Stichting). Deze overkoepelende organisatie was in de maand mei opgericht als opvolger van de Nederlandse Radio Unie en de Nederlandse Televisie Stichting. Khargi kreeg evenwel te horen dat hij in het winterseizoen niet in aanmerking zou komen aangezien de programmering al compleet was.
Heel veel kwartiertjes
Een halve eeuw geleden waren er vele kwartiertjes in de zendtijd van de NOS opgenomen voor Turken, Marokkanen, Grieken, Italianen, Spanjaarden en Joegoslaven. Daarom vond Khargi het onbegrijpelijk dat de leiding van de NOS niet eerst aan de eigen landgenoten van overzee had gedacht bij het toekennen van zendtijd.
In de winterprogrammering 1969-1970 van Radio Veronica was er slechts nog een uur voorzien voor Zonnestraal Radio ofwel Sinar Sang Surya. Het programma werd uitgezonden op donderdag tussen 20:00 en 21:00 uur onder de nieuwe naam ‘Binnen zonder kloppen’, met presentator Suhandi (foto: de presentator in 2007).
° Over het leven van Hans Oosterhof heeft Freewave Nostalgie medewerker André van Os bij zijn overlijden in 2013 een uitgebreid verhaal geschreven, dat je hier kan teruglezen.
