Etherpiraten zijn er al sinds de beginjaren van de radio, het uitzenden van radiosignalen zonder een vergunning. In de jaren vijftig tot en met het midden van de jaren tachtig van de vorige eeuw waren ze overal in Nederland actief, daarna werd het minder. Het laatste decennium, met de komst en de mogelijkheden van een eigen webradio via internet, zijn er nog maar weinigen over.
In de loop der tijden hebben tal van journalisten zich gebogen over de reden van etherpiraterij. Een eigen zender aanschaffen, ofwel bouwen. Enkele uren dan wel hele dagen de zender te laten draaien. In de maand februari 1973 werd de vraag gesteld of het steeds groter wordende aantal geheime zenders in de drie noordelijke provincies, een gevolg was van de toenemende werkloosheid.
Het Loodswezen in Delfzijl meldde, aan de hand van politierapporten in de maand januari van dat jaar, 49 verschillende zenders in de provincie Groningen. Soms waren er zelfs vier tegelijk in de ether, waarbij mag worden aangenomen dat niet alle actieve stations werden opgemerkt. Zestien maal klaagden medewerkers van het loodswezen in januari 1973 bij de politie.
Men stond niet alleen want recherchegroepen van de Rijkspolitie en de radiodienst van de PTT peilden steeds meer ethervervuilers, die niet alleen het loods- en reddingswezen stoorden, maar ook het televisiekijkend publiek. In sommige dorpen zaten, volgens de toenmalige adjudant Hofman van de Rijkspolitie, tot tien verschillende zenders.
Uit het onderzoek kwam verder naar voren dat de etherpiraten met de toekomst mee gingen. Een aantal had de middengolfbuizenzender aan de kant had gezet en vervangen door FM-zenders. Met hun vermogen overbrugden ze toch algauw een afstand van zo’n vijftig kilometer. Vooral bewoners van aanpalende huizen, waar de antennemast van de etherpiraat stond, hadden last van tv-storingen. Zodra de zender aanging verschenen er dikke strepen op het beeldscherm.
In het Groninger Westerkwartier en zuidwest Drenthe waren vele etherpiraten actief. Het was niet alleen het Loodwezen dat er last van had, ook andere zenders die bijvoorbeeld contacten onderhielden met de scheepvaart, werden gestoord. Met een stagnatie in de verbindingen als gevolg.
Uiteindelijk bleek dat de werkloosheid niets te maken had met het grote aantal etherpiraten. Mensen die actief werden als etherpiraat, konden heel goedkoop aan de nodige apparatuur komen. In de jaren zestig van de vorige eeuw was er eerder al meerdere malen op grootse wijze actie ondernomen door de autoriteiten. Met duidelijk resultaat. Er werd zelfs gesproken over een slachting.
In de provincie Groningen was eind jaren zestig bijna geen middengolfzenders meer te beluisteren. Daar tegenover stond dat hun aantal in Friesland enorm was toegenomen. Een woordvoerder van de Rijkspolitie schatte dat er in de prcincie minimaal dertig krachtige middengolfzenders actief waren.
Het opsporingsbeleid hield aan. In 1972 werden alleen al in de provincie Groningen meer dan dertig succesvolle invallen waren gedaan. Zenders werden het zwijgen werd opgelegd en in alle gevallen de apparatuur in beslag genomen. De woordvoerder van de Rijkspolitie meldde dat aan vele van deze illegale piraten het advies was gegeven een eenvoudig examen te doen, waardoor – bij het verkrijgen van een licentie – legale uitzendingen konden worden verzorgd.
Uiteraard hadden de etherpiraten een totaal ander idee over radiotransmissie.
Foto boven: Vanuit deze studio werden de illegale programma’s van Radio Groningen en Radio Nolan verzorgd.
