Sedert 2001 en 2003 geen nieuwe erkenningsronde
Op 6 september 2001 werd de N.V. Vlaamse Media Maatschappij (V.M.M.) voor de radio ‘Qmusic’ erkend als landelijke radio-omroep, en dit voor een duur van negen jaar, op frequentiepakket 2. Dezelfde dag werd ook 4FM Groep N.V. voor de radio ‘4FM’ erkend als landelijke radio-omroep, eveneens voor een duur van negen jaar, op frequentiepakket 1. Deze laatste erkenning werd in 2005 overgenomen door Talpa Media, en in 2007 door de Vlaamse Media Maatschappij, die de omroep op 1 april 2009 tot JOE FM omvormde.
Op 6 november 2003 werden in Vlaanderen vijf regionale radionetten erkend, één net per provincie, en elk met een duurtijd van negen jaar. Eind november 2007 kwam er dan een samenwerkingsverband tussen Nostalgie België, en de mediagroepen Corelio en Concentra Media.
Alle landelijke erkenningen werden door de jaren verlengd, sedert 2001 en 2003 is er geen enkele nieuwe erkenningsronde meer geweest voor deze landelijke commerciële radiostations. De laatste verlenging van deze particuliere radio-omroepen dateert van eind 2017, zij kregen toen nog eens vier jaar extra, mits ‘de zenders ook via DAB+ moesten gedistribueerd werden, om werk te maken van een digitale shift’’ (bron: VRM).
Allerlaatste verlenging
De huidige erkenningen lopen af op 31 december 2021. Er werd nadrukkelijk afgesproken dat dit om een allerlaatste verlenging zou gaan. In een nota, opgesteld door Karin Brouwers (CD&V) in 2016, staat op bladzijde 14:
“De vergunningen voor de huidige drie landelijke commerciële radiozenders (Qmusic, JoeFM, Nostalgie) worden een laatste keer én beperkt in de tijd verlengd mits te voldoen aan enkele strikte voorwaarden die bijdragen tot de realisatie van de globale doelstelling van het radiobeleid.”
De Raad van State had over deze éénmalige, en allerlaatste verlenging, eveneens een duidelijke opmerking. Op bladzijde 10 staat:
“Er valt begrip op te brengen voor die verantwoording, al is ze ook problematisch aangezien de overgangsperiode niet strikt is afgebakend. Enerzijds worden de bedoelde erkenningen en zendvergunningen verlengd met vier jaar, terwijl anderzijds de switch-off niet binnen die vier jaar zou moeten zijn gerealiseerd.”
Zie: RAAD VAN STATE afdeling Wetgeving
Tenslotte sprak ook de vroegere Vlaamse minister van Media, Sven Gatz, zich herhaaldelijk uit tegen ‘oneindige erkenningen’. Zo stelde hij meerdere keren dat ‘radiofrequenties niet het definitieve eigendom van de omroepen zijn’. Erkenningen zijn dan eindig, zoals in het decreet ook voorgeschreven is, niet oneindig en verworven, zoals herhaalde verlenging verkeerdelijk zou kunnen laten uitschijnen.
Vraag om uitleg
Commissielid Filip Brusselmans (Vlaams Belang) heeft zich al een tijd vastgebeten in deze materie. Met nog een kleine twee erkende (verlengde) jaren te gaan is het niet te vroeg om grondige duidelijkheid te vragen over plannen over de landelijke omroepen in het huidige beleid. Brusselmans stelde op 13 februari 2020 een vraag om uitleg aan mediaminister Benjamin Dalle.
In zijn antwoord stelde de minister dat hij er mee bezig was, en dat er tegen de zomer van dit jaar meer duidelijkheid zou zijn. Die zomer komt er nu ook officieel aan, op donderdag 11 juni 2020 herhaalde Filip Brusselmans zijn vraag van 13 februari nogmaals. Het volledige antwoord van de minister, en de tussenkomsten van de commissieleden, is hier te lezen.
Suggesties van commissieleden
Minister Dalle spreekt in zijn antwoord over ‘nieuwe erkenningen’, letterlijk zegt hij (citaat) ‘Het is mijn bedoeling om spoedig de lijnen voor de nieuwe landelijke radio-erkenningen uit te zetten’ (einde citaat). Er kan natuurlijk enkel sprake zijn van ‘nieuwe erkenningen’, als er ook effectief een nieuwe erkenningsronde wordt georganiseerd. Hoe dat zou gebeuren is nog helemaal niet duidelijk uit het antwoord van de minister.
Dalle vroeg wel suggesties aan de leden van de commissie, en dat is opmerkelijk. Het is natuurlijk wel zo dat erkenningsronden steeds vaker eindigen in rechtszaken, zelfs langdurige rechtszaken. Binnen de Europese regelgeving is discriminatie van nieuwe partijen, in welke vorm ook, niet toegelaten. De criteria voor beoordeling werden in het verleden zo opgesteld dat er meer punten konden worden gescoord als je al een bestaande omroep was. Ook is een verdere verlenging niet te verdedigen binnen het kader van de EU-richtlijnen.
‘Niemand in de commissie wil een verlenging’
Commissielid Katia Segers, die als ‘oudgediende’ al heel wat erkenningsronden heeft meegemaakt op de eerste rij, wees op het belang van een degelijke, en juridisch sluitende, oplossing voor de nieuwe herverdeling. Segers: “De afgelopen legislatuur is dat dossier volledig mismeesterd”. Ze voegde er wel aan toe dat toenmalig minister Gatz goede bedoelingen had, maar ook dat er ‘onbegrijpelijke beslissingen’ waren geweest.
Dalle beloofde alleszins beter te doen. “Het zou mij wel meer boeien om het niet te hebben over wat we niet willen. Ik begrijp dat niemand in deze commissie een verlenging wil” zei de minister. De schrik voor nog meer procedures zal er bij de politiek inzitten, er lopen nog procedures over het Vlaamse frequentieplan, over vier netwerk-erkenningen, diverse lokale frequenties en over de aanbesteding van DAB+ Kavels 5A/D.
Waalse Frequentieplan onderuit?
Er komen ook steeds meer geruchten als zou het frequentieplan van de Franstalige gemeenschap vernietigd worden door de Raad Van State, dat zou tenminste het advies zijn van de auditeur. Een aantal Vlaamse lokale radiostatiobs spande daarover een procedure aan, met als raadsman de bekende mediajurist Christiaan Lesaffer, die ook de erkenning van Hit! liet vernietigen door de Raad van State.
In Vlaanderen lijkt men alleszins af te willen van een radiodossier dat eerder op een juridisch blunderboek zou lijken. Daarbij hoort het besef dat ook landelijke omroepen na twintig jaar niet verder met dezelfde erkenning kunnen blijven uitzenden in een vrije radiomarkt. De boodschap van minister Benjamin Dalle was dan ook: “We moeten een positief radiobeleid neer gaan zetten”. Dat begint uiteraard met een juridisch correct kader. (Victor Olsen)
