‘Rare jongens, die Britten’. Obelix wist het al. En sindsdien is er niet echt veel veranderd. Ze maken de mooiste auto’s, liefst om naar te kijken en niet om mee te rijden. Ze bedachten de Brexit om een club te verlaten waar ze nooit echt lid van waren en ze veroverden de wereld met prima popmuziek. En net die muziek ligt nu aan de basis van een flinke radiorel in… Nederland.
Muziekquota, daar draait het om. Iets waar ze in Groot-Britannië nooit van gehoord hebben, daar zijn uitsluitend Engelse liedjes te horen op de radio. In veel andere landen moet de overheid ingrijpen om ‘voldoende’ muziek in de eigen landstaal gedraaid te krijgen. Frankrijk was één van de eersten die een quotum invoerde, België volgde en ook in Nederland kennen ze er wat van, getuige de (kleine) oorlog waarin 100%NL en het Agentschap Telecom momenteel zijn verwikkeld.
Meten op een seconden-weegschaal
We hadden het er eerder deze week al over, we komen er op terug met meer ‘technische’ details. 100%NL moet 70% Nederlandstalige muziek uitzenden, zo staat in hun uitzendlicentie. Na jàren ongestoord en zonder problemen activiteit werd, na een klacht van RADIONL dat een gelijkaardig format uitzendt via een netwerk van zo’n tachtig lokale zenders, op 25 april 2017 een controle uitgevoerd door het bevoegde Agentschap Telecom (vergelijkbaar met de VRM in Vlaanderen). Dat AT kwam uit op een percentage van slechts 67,42% Nederlandstalige muziek.
Daarvoor gebruikte men een ‘meetmethode’ die werd bedacht door het ‘Instituut Voor Informatierecht’ in Amsterdam, een onderdeel van de Universiteit van Amsterdam. Het IVIR kwam daarbij tot de conclusie dat intro’s van liedjes waarover de presentator praat, niet kunnen meegeteld worden in de tijdsberekening, omdat de muziek op dat moment ondergeschikt is.
In het onderzoeksrapport van het IVIR, dat RadioVisie in z’n bezit heeft, lezen we dat men zich daarvoor baseert op een neuropsychologisch rapport uit 2015 waarin onderzoek wordt gedaan in hoeverre gesproken woord en muziek mensen afleidt bij het lezen. Ook het boek ‘Essential Radio Skills’ van de Britse journalist en radiomaker Peter Steward uit 2006, werd mee opgenomen in hun zoektocht.
Een kwestie van interpretatie?
Uit het bewuste neuropsychologische onderzoek blijkt dat wanneer tegelijk instrumentale muziek en woord te horen zijn, vergelijkbaar dus met een presentator die over de muziek van een liedje babbelt, de spraak meer aandacht opeist dan de muziek. Zeker als het om instrumentale muziek gaat. Intro’s van liedjes zijn dat bijna altijd.
Ook Peter Steward schrijft dat bij presentatie over een rustige instrumentale intro de aandacht hoofdzakelijk naar de presentatie gaat, en de muziek bijgevolg ondergeschikt ervaren wordt.
Op basis van deze conclusies beveelt het IVIR dan ook aan om muziek waarover gesproken wordt niet mee te tellen. “En omdat de duur van de intro’s en outro’s van songs bij stations bekend is, kan ook vooraf op basis van een playlist voldoende zekerheid worden gekregen dat gedurende de dag aan de vergunningsvoorwaarden wordt voldaan”, zo schrijft het IVIR.
Cadeau van vijf seconden
RadioCorp, de eigenaar van 100%NL ging in het verweer (ook dat rapport is ons bezit), waarop het IVIR een beetje inbond. De zender schrijft dat het doodnormaal is dat wereldwijd deejays over intro’s en outro’s van muzieknummers praten. Het IVIR reageerde daarop door te stellen dat de tijd waarin een deejay over een intro van een liedje praat niét meegerekend mag worden in de telling… minus vier tot vijf seconden die weer wél aan de muziek mogen worden toegevoegd.
100% NL is evenwel van oordeel dat wanneer een deejay over een intro praat, alle muziekseconden moet meetellen voor het criterium ‘Nederlandstalige muziek’. Het AT staat daar lijnrecht tegenover, terwijl het IVIR van mening is dat de tijd van de intro’s moet worden afgetrokken, om er daarna weer vijf seconden bij te tellen.
Nederlanders die muziekseconden tellen? Nog heel even en in het UK duikt het gezegde ‘Rare jongens die Nederlanders’, op.
https://youtu.be/l20lZ4-U2QI
