Er zijn nu wereldwijd al 500 ensembles actief in DAB(+). De 500ste mux verscheen deze week in de ether. Het gaat om een (tweede) lokale mux in het Noorse Oslo. De 500 ensembles verdelen samen 5.689 radiostations via de digitale ether.
Een ensemble of multiplex staat voor een verzameling radiostations die digitaal worden gebundeld. Eén ensemble kan via meerdere zenders en frequentieblokken worden uitgezonden, zolang het maar gaat om dezelfde radiobundel. De tweede Vlaamse commerciële mux van Norkring via 5A en 5D telt dus maar voor één ensemble.
Eind juli telde de wereld nog 498 ensembles in 46 landen, maar met de start van de mux op de Kanaaleilanden en nu dus ook de lokale mux in Oslo werd nu de toch wel historische kaap van 500 ensembles gerond.
Deze wereldwijde teller wordt al jaren keurig bijgehouden door dablist.org, het kleinere zusje van fmlist.org. Op 31 december 2020 stond de teller van DAB/DAB+ wereldwijd op 484 ensembles, samen goed voor 4.823 zendinstallaties in 46 landen en een totaal van 5.300 digitale ‘audiodiensten’ (radiokanalen, dus).
Dit jaar werden in band III al 88 nieuwe zenders ingeschakeld, hetzij voor een van de 16 nieuwe ensembles, hetzij om bestaande ensembles verder uit te breiden. Dat brengt het totaal op 4.911 actieve zenders, nog steeds in dezelfde 46 landen. Het aantal audiodiensten in de digitale ether steeg dit jaar al met 389, naar 5.689. Daarnaast zijn er nog 238 datapakketten (EPG/SPI, TPEG).
De prijs voor het 500ste ensemble gaat dus naar Noorwegen, niet toevallig het enige land dat – op nog enkele tientallen lokale stations op FM na – eind 2017 volledig overschakelde op DAB+. De nieuwkomer in Oslo zendt uit via blok 13D en heeft momenteel vier radiostations aan boord, drie in DAB+ en zowaar eentje die opteert voor de oude DAB.
Het is de tweede lokale mux voor Oslo, want de eerste zit met 19 stations al meer dan anderhalf jaar propvol. Het mediabedrijf Kulturbørsen won in juni vorig jaar de veiling voor de exploitatie van deze nieuwe lokale mux voor Oslo, Bærum en Asker. Kulturbørsen exploiteert zelf onder meer de radiozenders Classico en Redemption op FM en DAB in Rogaland, maar het bedrijf runt ook galerieën en organiseert tentoonstellingen en (culturele) reizen naar Zuid- en Midden-Amerika.
In Oslo heb je nu keuze uit 58 radiokanalen, waarvan 2 in de oude DAB-standaard. In heel Noorwegen zijn er nu 36 ensembles actief. Het Verenigd Koninkrijk heeft er momenteel de meeste: 74. In juli werden ook drie nieuwe ensembles gelanceerd in Italië en eentje in Polen.
Het zendvermogen mag ook hoger want die rommel zenders van minder dan 5KW zijn heel slecht te ontvangen zelfs met een richt antenne. Binnenhuis zelfs niets te ontvangen om te zwijgen van de locale Waalse muxen, een hutsepot die zelfs in Vlaanderen beter te ontvangen zijn dan Wallonie zelf.
Weet dan ook dat er in Wallonië geen enkele zender in DAB+ een vermogen heeft van 5 kW. Daar gebruiken ze vermogens tussen 1 en 3 kW. Enkel in Luxemburg hebben ze enkele zenders van 4,7 kW. Vermogen is meestal niet de belangrijkste issue. Het grote nadeel aan Norkring is dat een groot deel van hun antennelocaties – die ze destijds overkochten van de VRT – volstrekt niet ideaal zijn voor DAB+. Die locaties waren in feite ook al voor FM veelal niet ideaal, reden trouwens waarom de VRT altijd heeft geweigerd om zijn overbescherming op FM op te geven. Vandaag heeft de VRT voor DAB+ wel een zeer performant en stevig zendernetwerk (exploitatie door Broadcast Partners). Ze wisten bij de VRT verduiveld goed waarom ze – zeker specifiek voor DAB+ – niet meer verder wilden met Norkring. In die zin heeft de VRT dus ook in DAB+ momenteel toch weer een belangrijk concurrentieel voordeel op de commerciële muxen. Dat is doodjammer.
Voor een deel heb je gelijk, maar de zendmasten van Norkring zijn wél ideaal om met DAB+ eenvoudig een groot gebied een goede dekking te geven. Met de activatie van de laatste steunzenders enkele jaren geleden is hun netwerk ook nagenoeg dekkend en dat met heel wat minder lokaties en vermogen dan wat Broadcast Partners doet voor het VRT ensemble
Voor FM waren niet al hun zendmasten ideaal gelegen, maar dat had ook te maken dat de VRT zover mogelijk buiten Vlaanderen te beluisteren moest zijn. Dat de VRT daarnaast ook nog zoveel mogelijk frequenties wou bezet houden, was ook duidelijk. Anders had men nooit beide radio2 versies met exact hetzelfde vermogen en antennediagram vanuit Egem uitgezonden
Voor in de auto is het netwerk van Norkring misschien voldoende, maar echt niet voor in huis. BP ontwierp voor de VRT een netwerk dat bewust op stedelijke zendlocaties gericht is (ze hadden het hen eerst ook aangepraat, vermoed ik, enfin, zo zou ik het toch doen). Als je je zenders in stedelijke centra inplant, dan heb je steeds de sterkste dekking in de steden (belangrijk voor binnen) en blijft het signaal toch nog sterk genoeg in de landelijke regio’s rond de steden én voor in de auto. Maar als je je zenders meestal ‘op den buiten’ hebt, zoals Norkring, dan verliest het signaal al behoorlijk aan kracht voor het de stad bereikt en dan zijn hoge gebouwen steviger hinderpalen dan als het signaal uit de stad zelf zou komen. Concentreer je sterkste straling dus op de moeilijkst te penetreren gebieden. Echt veel moet je daarvoor niet studeren hoor.
Niet akkoord. In de auto is het netwerk van Norkring zelfs beter dan dat van BP
De zenders van BP staan ook niet allemaal in of vlakbij de stadscentra. De helft ervan staan gewoon ergens in het midden van nergens op een bestaande mast of watertoren waar geen stadscentrum op minder dan 5 km te bespeuren is, dus BP gebruikt gewoon meer lokaties omdat het niet anders kan met de beperkte hoogtes die ze kunnen huren.
In de steden heeft Norkring ook op de plaatsen waar het nodig is, de nodige steunzenders.
Wat wel een groot verschil is, is dat het totaal uitgestraade vermogen van BP enkele keren hoger is dan bij Norkring, om het gebrek aan antennehoogte te compenseren.
De zendtechniek van DAB+ is er ėėn van overlapping. Het kan best dat je soms afstemt op 3 zenders tegelijk. De muxen hebben dan ook dezelfde frequentie. De oorspronkelijke data wordt terug in elkaar gepuzzeld en er wordt bovendien nog een foutcorrectie op toegepast. Corrigeer mij als ik hier verkeerde info geef. Volgens mij heeft de VRT met hun DAB+ zenders een heel goede dekking. Ontvangst binnenhuis kan ik moeilijk over meepraten. Naar het schijnt is dit wel een zwaktepunt bij modernere woningen ?
DAB is rommel… Mislukte formaat.
Het was beter HD radio ook in Europa.
HD radio gebruikt FM band en signaal heeft ee grotere dekking regio en minder interferentie van o.a. isolatie en elektrische apparaten…
DAB= MPEG-1 Audio Layer II or MP2 = far inferior
HD Radio = MPEG-4 HE-AAC = far superior
DAB = up to 128 kbit/s per station
HD Radio = up to 300 kbit/s per station
U zult uw research toch iets beter moeten doen. Uw commentaar gaat nog over de oude DAB-standaard (uit de jaren ’90. Intussen zijn we al lang toe aan DAB+ en die gebruikt identiek dezelfde codecs als HD-radio. Bovendien is DAB+ volledig open source, terwijl HDradio aan licenties is gebonden. Zowel de radiostations als de bouwers van ontvangers betalen voor die licenties in de VS. Daarom koos Europa bewust voor een open technologie. Het enige verschil zit ‘m in de hogere band. HDradio is in feite hetzelfde als DRM(+) en die technologie slaat duidelijk niet aan in Europa.
Het blijft rommel. In de US zijn veel meer stations dan in Europa.. ook meer georganiseerd (FCC)… dus die gaan niet keuzen voor iets verkeerds zonder toekomst… zelf AM leeft nog in de US… hier is al dood…Technische gezien is de coverage van DAB beperkt ivm FM band.. kwestie van Fysica.
@Robert, op Wikipedia kan je heel wat informatie terugvinden. AAC is het meest effectief bij hoge compressie of lage bitrates wat uiteraard heel wat bandbreedte bespaart. Interessant om te weten is dat de BBC zenders voorlopig niet meteen overschakelen naar DAB+ omwille van het feit dat er heel wat oudere aangekochte radiotoestellen DAB+ niet kunnen decoderen. Dan circuleren op internet heel wat discussies over bitrates. Wetenschappelijk onderzoek heeft uit gewezen dat de meeste mensen nauwelijks verschil horen bij de jouw geciteerde hoge bitrates.
@Rudy, bedankt voor je reactie !