De NSF, trouwer dan een hond!
Yep, de kogel is door de kerk. Ik ga verhuizen. Wie het eerder deed – wie niet? – weet dat zoiets de nodige rompslomp met zich meebrengt. Tel daarbij dat Suzy en ikzelf een aardig gezamenlijk huishouden van 42 jaar hebben opgebouwd… We hebben dus flink wat ‘dingetjes’ gekocht, verzameld, gekregen. Daarnaast kijk ik ook nog aan tegen een vrij indrukwekkend ‘radio-archief’. Ik ben alvast begonnen met het voorzichtig inpakken en indexeren ervan in verhuisdozen.
Gisteren heb ik alle radiotoestellen die ik heb verzameld voorzichtig afgestoft, in bubbelfolie gewikkeld en opzij gezet. Als allerlaatste, de meest opmerkelijke en avontuurlijke ontvanger in mijn bezit. Een NSF-apparaat. Het verhaal begint in de zomer van 1947, de warmste ooit. Of wordt dit alsnog 2020? In dat jaar trouwden mijn ouders. Om geld te sparen en later een huisje te kunnen kopen, trokken ze vijf jaar in bij de ouders van mijn ma.
Toen ze in 1952 eindelijk hun droomwoning konden kopen, kregen ze het radiotoestel van mijn grootouders cadeau. Inmiddels was (helaas) het embleem op de voorkant verloren gegaan. De NSF-ontvanger (Nederlandse Sein Fabriek, in 1960 overgenomen door Philips) was vlak na de oorlog aangekocht door Roger, een in radiotoestellen handelende neef van mijn moeder.
In maart 1953 kreeg het nieuwe huis er een bewoner bij. Ik dus. Toen ik kon glimlachen moest er een foto genomen worden. Zoals mijn generatie zich dat zal herinneren… rechtop zittend, poserend op een kussen (sommigen lagen naakt op een schapenvacht!). Ik heb geen idee wààr het idee vandaan kwam, maar toen was het wel ‘bon ton’.
De NSF bleef het muzikale geluid in de woonkamer van Huize Bostyn beheersen tot 1959. Toen kwam er een nieuw toestel van bij Roger. De ‘ouwe bak’ belandde op zolder tot ik ‘groter’ zou zijn. Toen ik vele jaren later mijn eigen kamer kreeg, begon het toestel zijn derde leven. In 1973 mocht de ‘lampenbak’ alweer, zij het gedeeltelijk, op rust.
Bij Roger had ik een transistor radio gekocht, met UKW-welle. Maar niet vooraleer ik de houten NSF-kast helemaal gerenoveerd had. Met de oude ontvanger schuimde ik wel nog steeds alle AM-banden af omdat er twee uitstekende kortegolfbanden opzaten. Ik vergat vaak naar bed te gaan, luisterde naar zenders uit landen die nu al lang niet meer bestaan! (DDR, Tsjecho-Slowakije, CCCP). DX-ing! Een merkwaardige hobby! Maar eentje waar je vaak schitterende cadeaus aan overhield!
In 1981 werd de NSF weer opgewaardeerd. Voor Radio Gemini had ik een spel bedacht waarbij luisteraars en middenstanders een grote rol speelden. Dé radio werd érgens, in een steeds wisselend dorp, in een uitstalraam geplaatst bij een handelaar. Aan de hand van tips die de presentatoren gaven, moesten de luisteraar het toestel kunnen lokaliseren. Wie daar als eerste in slaagde kreeg een prijs.
De NSF zou bovendien ‘model staan’ voor een nieuwe Gemini-sticker. De Kortrijkse tekenaar en ontwerper Cisse, inspireerde zich op ‘mijn radiodoos’. De sticker werd nadien hét symbool van Gemini. Meer dan zomaar een logo. Toen ik vertrok bij de Kortrijkse lokale zender, in de lente van 1984, belandde het toestel opnieuw in Geluwe waar ik er heel vaak BBC Radio 1, Hilversum 3 en de zeezenders vanaf de Ross Revenge mee beluisterde.
Zelden ging een dag voorbij zonder dat het groene ‘kattenoog’ opflikkerde. Uiteindelijk werd het aantal uur radio-activiteit toch minder. Storingsvrij luisteren werd immers steeds moeilijker. Ook werd het AM-aanbod minder, andere elektrische toestellen in huis en de naaste omgeving moesten blijkbaar aan steeds minder strenge storingsnormen voldoen. Met gekraak, gespetter, gezoem en ander lawaai als gevolg.
Toch was de rol van de NSF nog steeds niet uitgespeeld. In 2012, 2013 en 2014 zond vanuit het Bissegemse Bijenhof evenementenradio 19, tijdens de zomermaanden, telkens een tiental dagen uit. Opnieuw nam de oude ontvanger zijn rol als ‘eye catcher’ op. Meer nog, hij liet ook het geluid van Radio 19 horen. Zendtechnicus Bruno Vandenbulcke had gezorgd voor een mini middengolfzendertje dat de oude bak feilloos kon ontvangen.
Vermoedelijk het enige AM-apparaat waarmee ooit naar 19 werd geluisterd. Enerzijds mocht er geen AM-zender gebruikt worden, dus werd dat aan niemand verteld, anderzijds was het zendgebied echt tot enkele honderden meters beperkt.
Hiernaast: Adri Van Landschoot en Dirk Vandermast bij Radio 19
Ik heb geen idee of hiermee een definitief einde is gekomen aan het merkwaardige leven van dit radiotoestel dat me al mijn hele leven begeleid. Het ding heeft zeker al acht levens gehad. Een negende behoort tot de mogelijkheden.
Ik wil hem straks opnieuw laten pronken in onze nieuwe living. De voorbije maanden heb ik af en toe naar Britse middengolfstations geluisterd. ’s Avonds en ’s nachts is er zelfs nog een overvloed aan zenders in die band te ontvangen. Door het wegvallen van de zwaarste vermogens in de ons omringende landen, duiken steeds vaker omroepen op uit verre landen.
De geschiedenis herhaalt zich, straks sla ik weer aan het DX-en. Waar is mijn World Radio & TV Handbook? En hoe stel je ook alweer een goed QSL-report op? Welk station zal nog cadeaus sturen?
Dat 1947 een hete zomer was heb ik mijn moeder (nu 99 !) steeds horen vertellen… ik was er ook reeds bij… doch ben ik maar op deze wereld gekomen in december van ’47. Het oude “Radiobelletje” dat mijn vader kocht in 1952 heb ik nog steeds als een souvenier waar we dag en nacht mee naar de zeezenders geluisterd hebben ! Aan verhuizen denken we (nog) niet, we hebben het hier goed in de Vlaamse Ardennen ! Alvast J.-L. een “gezellige” verhuis.
Nostalgie op zijn JL’s …!
Opnieuw fijn verwoord.